Xôi cô Loan - cửa hàng xôi trứ danh chợ Vẽ - Ảnh: TÂM BẢO KIỀU

Chợ Vẽ là khu chợ đông nhất khu Đông Ngạc ở Hà Nội. Con phố nhỏ chạy dạy khoảng 2km ngày cuối tuần tấp nập người mua kẻ bán. Đi tới đầu chợ hỏi thăm xôi Cô Loan là bà con đều biết, chỉ ngay ra phía giữa chợ, chỗ đông nghịt người đang chờ tới lượt mình.

7h đặt chân đến chợ Vẽ (Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội) xin được phỏng vấn chủ cửa hàng xôi trứ danh vùng Phú Thượng mà phải 1 giờ đồng hồ sau vẫn chưa hỏi cô được câu nào. 

Vì khách quá đông nên cô phải gói xôi liên tục, không nghỉ tay dù chỉ 1 phút. Mồ hôi ướt đẫm cả vai và lưng áo.  

Phải hơn 1 giờ đồng hồ sau, khi người mua thưa hơn, thúng xôi to của cô Loan cũng vơi đi một nửa, tôi mới dám bắt đầu cuộc trò chuyện của mình.

Khi hỏi cô ngày nào cô cũng đông khách như vậy à, cô vừa lau mồ hôi trên mặt, vừa cười đáp: "Cô bán xôi ở đây hơn 20 năm rồi nhưng chẳng ngày nào vắng khách cả. Ngày thường như hôm nay còn vậy, chứ ngày lễ, lượng người mua còn đông hơn gấp 2, gấp 3 lần". 

Trung bình ngày thường cô bán được khoảng 25 - 30kg gạo. Còn ngày lễ thì phải thổi thêm 15-20kg nữa mới đủ phục vụ người mua. Cô kể cửa hàng xôi của cô những ngày hè như thế này mở từ 5h, nhưng 9h sáng là đã hết sạch đồ.

Cửa hàng xôi Cô Loan lúc nào cũng đông khách - Ảnh: TÂM BẢO KIỀU

Xôi cô Loan có gì đặc biệt mà đông người mua thế?

Tò mò về món xôi của cô được nhiều người thích đến vậy, tôi hỏi thêm thì được cô tiết lộ: "Cô ở Phú Thượng, Tây Hồ, Hà Nội, nơi có làng nghề làm xôi truyền thống. Nhà cô ở đây cũng có 4 đời làm xôi rồi, công thức các cụ truyền lại, giờ con cháu vẫn áp dụng thành công".

Xôi của cô được ủ trong thúng to, 5 lớp vải dày ủ cho 5 loại xôi khác nhau: xôi xéo, xôi lạc, xôi gấc, xôi ngô, xôi đậu đen… để giữ ấm cho xôi trong nhiều giờ đồng hồ. Vậy nên dù khách mua lúc 5h sáng hay 9h sáng thì xôi vẫn còn nóng hôi hổi. Lấy xôi ra khỏi thúng mà mùi thơm phức cả một góc chợ. Hạt xôi to, dẻo dai, chắc mẩy, màu đậm, nhìn thôi đã thấy thèm.

Chia sẻ bí quyết nấu xôi ngon cô Loan bật mí: "Để làm được món xôi vừa dẻo, vừa thơm thì quan trọng nhất là phải chọn được loại gạo ngon, đỗ ngon, hành và ruốc phải tự tay xào, tự tay giã". 

Nhà cô thường mua loại gạo từ Bắc Ninh, loại đắt nhất nên hạt xôi to vừa và rất thơm, không giống như các loại xôi khác. Cộng thêm một số mẹo ngâm gạo được các cụ truyền lại "phải ngâm gạo vừa đủ giờ, vì ngâm lâu gạo sẽ nát, mà ngâm ít giờ thì lõi gạo". Muối phải nêm vừa vặn nên xôi lúc nào cũng đậm đà.

Đặc biệt, xôi cô Loan được gói bằng lá sen thay cho túi ni lông hay báo nên lưu trọn được vị của từng loại xôi riêng. Mùi xôi quyện lẫn mùi lá sen tạo ra cảm giác đúng nét đặc trưng của đất Hà Thành, đúng vị xôi ngày xưa bà vẫn nấu. 

Cô kể thêm: "Ở Phú Thượng làng nghề làm xôi nhà cô không bao giờ gói bằng túi ni lông hay hộp xốp cả. Họ đều lấy lá sen, hoặc lá đót, rửa và lau sạch đi rồi gói. Gói bằng lá luôn thơm và bùi hơn".

Thay vì để xôi trong hộp xốp, cô chọn lá sen để gói xôi

Để có được thúng xôi đi bán mỗi buổi sớm, cô Loan thường phải chuẩn bị ngâm gạo từ chiều hôm trước đến đêm. Rồi 2-3h sáng đã phải dậy để đồ xôi, chuẩn bị lá sen, đồ nghề tươm tất để kịp mở hàng lúc tờ mờ sáng.

Làm xôi kỳ công là vậy mà cô vẫn bán chỉ 5.000 đồng/ gói xôi nhỏ, 10.000 đồng/ gói xôi to, đầy đủ hành, ruốc. Xôi ngon mà giá rẻ nên khách tới mua lúc nào cũng đông nghịt, ăn triền miên xôi của cô. 

Có nhiều chị, nhiều bác khách quen 1 tuần 7 ngày thì 5 ngày ăn xôi của cô, 2 ngày còn lại đổi món cho đỡ ngán.

"Nhiều khi đông khách quá, khách chờ lâu bực lên quát mình mà mình phải nhịn, chiều khách. Có khách đến hỏi mua hẹn là cứ đi mua cái khác rồi lát quay lại lấy mà họ đi hết 2,3 lượt chợ rồi quay lại khách vẫn đông y như lúc đầu nên vẫn chưa mua được xôi. Có hôm dỗi quá, họ bỏ đi luôn không mua nữa. Thế mà vài ngày sau lại quay lại, vì nhớ xôi của cô" - cô Loan cười, kể lại.

Đều đều như vậy, mỗi tháng cô cũng kiếm được chục triệu đồng, đủ để trang trải cuộc sống, lo cho các con và gắn bó với nghề tổ tiên truyền lại. 

"Bán xôi mà ngon, sạch thì khách chắc chắn quay lại. Còn không ngon, hại sức khỏe thì người ta chỉ ăn 1 bữa thôi, đến bữa thứ 2 là bỏ rồi. Nên quan trọng nhất, dù bán gì, quan trọng vẫn phải có tâm" - cô khẳng định.

Chợ Vẽ xa quá, muốn ăn xôi gần nội thành hơn thì làm thế nào?

Nhiều người thấy xôi làng Phú Thượng nổi tiếng, xôi cô Loan trứ danh nên đã lặn lội hàng chục cây số để tìm về thưởng thức. 

Nhưng nếu ngại đường xa, và muốn ăn thường xuyên hơn bạn có thể tìm đến khu Cầu Giấy, dọc đường Xuân Thủy hỏi Xôi chị My. 

Chị My là con dâu của cô Loan, tiếp nối nghề cha mẹ cũng được 5 năm trời. Xôi cô Loan với chị My không khác nhau là mấy, về công thức, chất lượng xôi vẫn đảm bảo như vậy.

Cửa hàng xôi chị My tại Xuân Thủy cũng đông khách hệt như hàng cô Loan - Ảnh: TÂM BẢO KIỀU

Ngoài xôi, các bạn có thể "đổi gió" món khác ở đây như cháo sen bát bảo và chè sắn dây xôi vò. Công thức làm cháo và chè cũng kỳ công như làm xôi nên cũng được rất nhiều người đi làm và các bạn sinh viên thích. 

Món cháo sen bát bảo ngon tuyệt - Ảnh: TÂM BẢO KIỀU

Thực ra, Hà Nội rất rộng, có thể có nhiều món xôi ngon hơn, đắt tiền hơn, công thức nấu xôi độc đáo hơn. 

Nhưng với mức giá bình dân và cái tâm khi làm nghề, tôi vẫn thấy xôi Cô Loan, xôi chị My là số 1. Buổi sáng đi sớm hơn ngồi thưởng thức gói xôi dưới gốc cây bằng lăng, nhìn dòng người đi lại tấp nập, mới thấy Hà Nội thật yên bình. 

Dậy muộn hơn thì tạt qua mua cốc cháo sen bát bảo mang đến công ty ăn sáng. Tự cảm thấy bản thân cần được nâng niu và chăm sóc bản thân nhiều hơn, bằng những thức ăn ngon và sạch sẽ, chất lượng như vậy.

Một lần nữa, tôi vẫn muốn nhắc lại rằng, nếu được giới thiệu cho ai đó món xôi ngon nhất Hà Nội, chắc chắn tôi sẽ mời họ tới thưởng thức xôi Cô Loan!

TTO - Mới chuẩn bị về quê mà chưa gì mẹ đã gọi lên hỏi "thực đơn" cho ngày mai "cá lóc nướng trui nhé con?". Dạ, cá lóc nướng trui… Cái món ăn mà tôi đã nhủ, chỉ lấy ai làm được món ăn ấy ngon như mẹ!