Người lao động làm thủ tục liên quan đến bảo hiểm xã hội tại Trung tâm Việc làm Hà Nội - Ảnh: HÀ QUÂN

Theo UBND TP Hà Nội, hiện mức hỗ trợ cho người đóng BHXH tự nguyện rất thấp. Cụ thể, người thuộc hộ nghèo, mức hỗ trợ bằng 30% mức đóng BHXH hằng tháng theo khu vực nông thôn, tương ứng 99.000 đồng/tháng; người thuộc hộ cận nghèo 25%, tương ứng 82.500 đồng/tháng; hỗ trợ nhóm khác 10%, tương ứng 33.000 đồng/tháng.

Hà Nội cho rằng với mức hỗ trợ này sẽ khó thu hút người lao động đóng BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu, bảo hiểm y tế khi về già.

Từ năm 2022, mức chuẩn nghèo đa chiều tăng lên, tại Hà Nội là 1,5 triệu đồng mỗi tháng. Mức đóng BHXH tự nguyện cũng tăng theo, từ 154.000 lên 330.000 đồng/người/tháng, khiến người lao động gặp khó. 

Thống kê, ba tháng đầu năm 2022, số người đóng BHXH tự nguyện tại Hà Nội giảm so với cuối năm 2021. Lao động phi chính thức chưa đóng BHXH khi về già sẽ không có lương hưu, trở thành gánh nặng cho ngân sách.

Theo quy định, người 80 tuổi trở lên không có lương hưu hay trợ cấp nhận 440.000 đồng/người/tháng và được cấp thẻ BHYT khám chữa bệnh miễn phí. Ngân sách thành phố đang chi khoảng 490 tỉ đồng trợ cấp hằng tháng; 75 tỉ đồng tiền đóng BHYT cho gần 93.000 người/năm.

Được biết, sau 13 năm thực hiện, số người đóng BHXH tự nguyện mới đạt 1,3% lực lượng lao động. Trong khi chỉ tiêu tới năm 2030, tỉ lệ này phải trên 10% và 65% người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp xã hội hằng tháng.

Trước thực tế trên, UBND TP Hà Nội cho rằng việc ban hành chính sách hỗ trợ là cần thiết, giúp giảm gánh nặng cho ngân sách trong chi trả trợ cấp xã hội, BHYT hằng tháng cho người không có lương hưu.

Chính sách BHXH tự nguyện ở Việt Nam áp dụng từ năm 2008, dành cho lao động trong độ tuổi ở khu vực phi chính thức, không có quan hệ hay hợp đồng lao động. Sau 13 năm triển khai, cả nước có khoảng 1,3 triệu người tham gia. Tỉ lệ bao phủ chỉ đạt 2,7% số người trong độ tuổi lao động, chủ yếu là nông dân và lao động khu vực phi chính thức.

Từ năm 2018, Nhà nước hỗ trợ từ ngân sách 10% mức đóng tính trên thu nhập tháng bằng chuẩn nghèo nông thôn, khuyến khích các tỉnh thành trích thêm kinh phí từ ngân sách để bù đắp, hỗ trợ lao động tham gia. 

Từ năm 2022, tiền đóng BHXH tự nguyện tăng lên với mức thấp nhất 330.000 đồng. Hỗ trợ của Nhà nước cao nhất đạt 99.000 đồng với hộ nghèo. 

Chính sách gồm hai chế độ thụ hưởng là hưu trí và tử tuất, không có chế độ thai sản, ốm đau, bệnh nghề nghiệp hay tai nạn lao động như BHXH bắt buộc. Ít chế độ thụ hưởng, thu nhập bấp bênh khiến lao động phi chính thức không quá mặn mà với khu vực này. 

Các mức hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện mới từ năm 2022

TTO - Ngày 3-1, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết mức hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện mới của Nhà nước thay đổi từ năm 2022.