Những khu vực có cầu vượt như ngã tư Vọng ở Hà Nội cũng dễ dàng xảy ra ùn tắc khi trời mưa, giờ cao điểm - Ảnh: T.PHÙNG

Theo dự thảo "Tăng cường quản lý phương tiện giao thông cá nhân nhằm giảm ùn tắc giao thông trên địa bàn thành phố", với xe máy, lộ trình hạn chế sẽ thực hiện 3 giai đoạn.

Giai đoạn 1 (từ năm 2020): sẽ hạn chế xe máy hoạt động trong khu vực phố cổ hai ngày cuối tuần, và các ngày lễ, tết.

Từ năm 2021 sẽ dừng hoạt động đối với xe máy ngoại tỉnh vào khu vực nội ô (đường vành đai 1) từ 7g đến 19g hằng ngày. Đồng thời hạn chế xe máy hoạt động trong khu vực phố cổ các ngày trong tuần.

Giai đoạn 2 (từ năm 2023): sẽ dừng hoạt động đối với xe máy ngoại tỉnh tại các khu vực phía trong đường vành đai 2 và mở rộng hạn chế xe máy từ phố cổ ra các tuyến phố cũ (khu phố xây dựng từ thời Pháp thuộc như phố Trần Hưng Đạo, Lý Thường Kiệt...).

Giai đoạn 3 (đến năm 2025): sẽ thực hiện cấm xe máy một số địa điểm phía trong đường vành đai 3.

Thực hiện chính sách "làm khó" ôtô

Với ôtô cá nhân, dự thảo đề án đưa ra phương án hạn chế hoạt động theo giờ tại một số tuyến đường, khu vực nhất định.

Bên cạnh đó cho phép ôtô cá nhân đi vào giờ cao điểm tại một số khu vực trung tâm nhưng thực hiện thu phí.

Đồng thời thực hiện chính sách “làm khó” với ôtô, xe máy trong nội ô như dừng cấp phép sử dụng lòng đường, vỉa hè làm nơi đỗ ôtô, xe máy tại 4 quận nội ô (Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng); tăng phí giữ ôtô, xe máy tại khu vực trung tâm để không khuyến khích sử dụng xe cá nhân.

Để hạn chế xe cá nhân, dự thảo đề án còn đặt lộ trình phát triển vận tải hành khách công cộng đến năm 2020 như đầu tư mới 500 - 550 xe buýt mỗi năm (gồm cả mini buýt); hoàn thành 3 tuyến xe buýt nhanh (BRT) vào năm 2020 (tuyến Kim Mã - Lê Văn Lương - Yên Nghĩa dài 14km; tuyến đi theo vành đai 3 Mai Dịch - Dương Xá dài 25km; tuyến đi theo vành đai 2, 5 và quốc lộ 5 kéo dài 54km).

Những khu vực có cầu vượt như ngã tư Vọng ở Hà Nội cũng dễ dàng xảy ra ùn tắc khi trời mưa, giờ cao điểm - Ảnh T.PHÙNG

Đồng thời hoàn thành 5 trong số 8 tuyến đường sắt đô thị đã được quy hoạch gồm: tuyến số 1 Ngọc Hồi - Yên Viên; tuyến số 2 đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo và đoạn Trần Hưng Đạo - Thượng Đình; tuyến số 2A đoạn Cát Linh - Hà Đông; tuyến số 3 đoạn Nhổn - Ga Hà Nội; tuyến số 5 đoạn Văn Cao - vành đai 4.

Cùng với phát triển giao thông công cộng là bố trí các điểm trung chuyển, điểm đỗ xe nhằm hỗ trợ tối đa cho người dân tiếp cận tốt nhất với hệ thống vận tải hành khách công cộng vào trung tâm thành phố khi hạn chế xe cá nhân.

Đề án "Tăng cường quản lý phương tiện giao thông cá nhân nhằm giảm ùn tắc giao thông trên địa bàn thành phố Hà Nội" được UBND TP Hà Nội giao Sở GTVT chủ trì xây dựng. 

Trao đổi với báo chí trước đó về đề án trên, ông Vũ Văn Viện - giám đốc Sở GTVT Hà Nội - cho biết phương châm xây dựng đề án là phải lấy điều kiện “xây để cấm”.

Tức là phải có các phương tiện vận tải hành khách công cộng bổ sung, đáp ứng nhu cầu đi lại của người đi xe máy.

Theo quy hoạch giao thông của Hà Nội đã được Thủ tướng phê duyệt, đến năm 2020 phương tiện vận tải công cộng của Hà Nội phải đáp ứng 20% nhu cầu của người dân. Đến năm 2025 phải đáp ứng được 35 đến 40% nhằm thay thế cho xe cá nhân.

Năm 2025: xe cộ vượt 690% diện tích đường giao thông 

Nguyên tắc xây dựng đề án là ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng để làm điều kiện tiên quyết hạn chế xe cá nhân và cấm xe máy.

Các giải pháp đưa ra không nhằm hạn chế việc sở hữu phương tiện giao thông cá nhân và chỉ kiểm soát được việc gia tăng xe cá nhân tham gia giao thông cho phù hợp cơ sở hạ tầng nhằm giảm ùn tắc giao thông.

Hà Nội đang đứng trước nguy cơ ùn tắc giao thông lớn khi có hơn 5 triệu xe máy (tăng 7,6%/năm), chưa kể xe máy ngoại tỉnh và hơn 500.000 ôtô (tăng 12,9% mỗi năm), trên 1 triệu xe đạp, hơn 10.000 xe đạp điện. Trong khi hạ tầng giao thông chỉ đạt tốc độ phát triển bình quân 3,9%/năm.

Theo tính toán của Sở GTVT Hà Nội, đến năm 2020 Hà Nội sẽ có 938.000 ôtô, hơn 6,2 triệu xe máy. Đến năm 2025 sẽ có 1,3 triệu ôtô, 7,3 triệu xe máy.

Do đó, đến năm 2020, nếu toàn bộ phương tiện lưu hành với vận tốc 20 km/h thì diện tích chiếm dụng vượt 502% (5 lần) diện tích mặt đường của thành phố.

Tương tự, đến năm 2025 sẽ vượt 690% (vượt 6,9 lần). Nếu tính ở phạm vi phía trong đường vành đai 3 trở vào thì phương tiện sẽ vượt 12 lần năng lực hệ thống đường bộ, không thể di chuyển trên đường nếu toàn bộ xe lưu hành cùng lúc.