Nói không ngoa Nghệ sĩ mới (Best New Artist) chính là con dao hai lưỡi.

Không phủ nhận nó sở hữu lực hấp dẫn mạnh mẽ, làm bàn đạp cho nhiều nghệ sĩ thăng hoa. Nhưng cũng chính nó sẽ tạo áp lực không hề nhỏ, thậm chí khiến nhiều gương mặt non nớt và yếu ớt thất sủng.

Những chọn lựa bất ngờ của Viện hàn lâm

Nhìn vào danh sách được đề cử nhưng trượt giải, bạn sẽ ngạc nhiên vì có các cái tên như Elton John, Taylor Swift, Ed Sheeran, Kendrick Lamar, Justin Bieber, Drake... họ đã và đang là những ngôi sao thực thụ trong dòng nhạc mà họ chọn lựa.

Trượt Grammy năm 2014 nhưng Kendrick Lamar lại là cái tên cực kỳ hot của 2018 - Ảnh: Mass Appeal

Trong khi các tên tuổi thắng giải những năm đó như Esperanza Spalding, Macklemore & Ryan Lewis hay Meghan Trainor... hiện tại đều không thể vượt qua chính họ. 

Nỗ lực của Meghan Trainor bất thành khi cô đổi dòng nhạc nghe có vẻ hàn lâm hơn, riêng Macklemore & Ryan Lewis thì gần như bị nhấn chìm bởi những đồng môn Hip-hop khác.

Câu chuyện sẽ không trọn vẹn nếu thiếu đi Britney Spears và Christina Aguilera - họ là hai kỳ phùng địch thủ tại Grammy năm 2000 và kết quả sau đó khiến cho hai cô gái được mệnh danh công chúa nhạc Pop ngầm ghét nhau.

Cuộc chiến Grammy 2000 của Britney Spears và Christina Aguilera khiến người ta thật sự chú ý tới giải Nghệ sĩ mới - Ảnh: Cắt từ clip

Christina Aguilera chiến thắng nhờ sở hữu giọng ca được công nhận là thế hệ kế thừa Mariah Carey. Britney Spears tuy nổi hơn với bản Baby One More Time, vẫn trượt giải. 

Cho đến thời điểm này, dù có lúc lên lúc xuống, vẫn rất khó phân biệt giữa Aguilera và Spears ai thật sự giỏi (trụ vững trong làng nhạc) hơn ai.

Khalid trở lại với Grammy 2019 bằng ba đề cử quan trọng cho hạng mục nhạc RnB đương đại - Ảnh: GQ

Hồi đầu năm, Alessia Cara vượt qua Khalid và SZA để mang về danh hiệu tương tự song suốt thời gian qua, cô hoạt động không hiệu quả bằng hai cái tên còn lại. 

Cara thiên về phong cách của một nghệ sĩ độc lập, bỏ ra khỏi quỹ đạo lẫn xu thế hiện hành trong làng nhạc Mỹ quốc và rất có thể sẽ cần nhiều thời gian để đánh giá rõ.

Kẻ chiến thắng hoang mang và màn trả lại giải thưởng hi hữu

Debby Boone - nghệ sĩ thắng giải năm 1978 trần tình về "chiếc áo khoác" khiến bà lo âu suốt một thời gian dài: "Sau thành công của You Light Up My Life, tôi không biết phải làm gì tiếp theo. Mọi người tin tưởng ở tôi nhưng càng lúc tôi lại càng khiến họ thất vọng".

Boone hoạt động hơn 40 năm trong làng nhạc nhưng chưa bao giờ có được vinh quang trở lại như năm 1977. Boone đứng trước nhiều chọn lựa trong sự nghiệp kể từ danh hiệu Nghệ sĩ mới. Và ở tuổi ngoài 60, bà nhận ra để trở thành nghệ sĩ lớn, cần phải làm điều mình thật sự yêu thích và thật sự muốn.

Jody Watley cũng là trường hợp đáng lưu ý trong lịch sử giải Grammy, vì anh khiến người ta càng tin vào lời nguyền rủa Nghệ sĩ mới (mà Alicia Keys, Norah Jones, Evanescence, Sam Smith... gặp phải).

Album đầu tay năm 1987 của Jody Watley gặt hái thành tích vang dội: 5 bài hát trở thành siêu hits bao gồm Some Kind of Lover, Looking for a New Love... Thế nhưng hàng loạt sản phẩm sau của Watley bị đào thải bởi ngành công nghiệp âm nhạc một cách nhanh chóng mặt.

Lauryn Hill, Chance the Rapper trong quá khứ và sẽ phải cảm tạ Arrested Development, ban nhạc Hip-hop đầu tiên trong lịch sử Grammy giành danh hiệu kể trên, mở đường vinh quang cho thể loại vốn dĩ là sở trường của nghệ sĩ da màu.

Hoạt động bền bỉ suốt nhiều năm, mãi tới 1993 họ có cơ hội chạm tay vào tượng vàng danh giá cho đĩa hát có cái tên dài ngoằng 3 Years, 5 Months and 2 Days in the Life Of... được báo chí đương thời công nhận là một trong những album kinh điển.

Chân dung Arrested Development hiện tại - Ảnh: brudenellsocialclub

Đáng tiếc thay, Arrested Development không thể thỏa hiệp với hãng đĩa Chrysalis và sau hai đĩa hát có chất lượng trung bình, họ buộc phải đi tìm bến đỗ mới và nhường cơ hội cho các dòng nhạc phổ biến hơn như Pop, Rock, RnB...

Chia sẻ trên Billboard, Arrested Development nói rằng thời điểm sau giải Grammy năm 1993, họ chịu áp lực về chuyện tiền nong, phải làm sau để album sau phải kiếm bộn tiền hơn album trước: "Chúng tôi không còn làm nhạc vì bản thân, mà hơn một nửa là dành cho đám đông...".

Nhưng tất cả các câu chuyện trên đều không giật gân bằng Milli Vanilli - bộ đôi song ca từng được ví von như ngôi sao mới của nhạc Pop vì là nghệ sĩ da màu nhưng không hát Soul, hát Jazz hay hát Rap như các đàn anh đàn chị khác.

Milli Vanilli thuở mới vào nghề - Ảnh: tư liệu

Milli Vanilli chọn Pop, thực chất là Dance và những dòng nhạc có tiết tấu nhanh. Không khó hiểu khi người đỡ đầu cho họ là Frank Farian - nhà sản xuất lừng danh người Đức từng mang lại danh tiếng cho Boney M. (chuyên thể loại Disco) trên toàn cầu.

Có sự hậu thuẫn của Frank Farian, Milli Vanilli nhanh chóng "tấn công" làng nhạc bằng phong cách trẻ trung, nam tính qua các ca khúc dễ thương về tình yêu đôi lứa. Khán giả nữ khi đó chết mê chết mệt vẻ đẹp cơ bắp của hai chàng trai Fab Morvan và Rob Pilatus qua album Girl You Know It's True tại thị trường Mỹ.

Đĩa hát bán ra hàng triệu bản, Milli Vanilli nhận ngay giải Nghệ sĩ mới và những tưởng cuộc đời họ màu hồng cho đến khi thân phận thật sự về giọng của Fab Morvan và Rob Pilatus bị bại lộ. 

Màn diễn sống (live) trên sân khấu MTV cũng như khả năng tiếng Anh kém khi được báo chí Mỹ phỏng vấn, đã dần mở ra bí mật của Milli Vanilli.

Giải Grammy danh giá trên tay các chàng trai không lâu - Ảnh: Cắt từ clip

Chính Frank Farian đã yêu cầu hai chàng trai hát nhép, ông cũng dàn xếp trả số tiền lớn cho một trong ba nam ca sĩ để hát thay Milli Vanilli và giữ bí mật chuyện này đến cuối đời. Tuy nhiên khi báo chí khai thác, mọi uẩn khúc đằng sau Milli Vanilli bị phanh phui: họ chỉ góp 5% giọng hát trong tất cả các sản phẩm.

Tất nhiên sau đó Milli Vanilli trả tượng vàng Grammy và bồi thường cho khoảng 10 triệu bản đĩa bán ra. Họ còn có ý định tái hợp bằng giọng hát thật vào năm 1998 nhưng gần đến ngày quảng bá album thì Rob Pilatus qua đời vì dùng chất kích thích, album này của họ cũng bị tiêu hủy sau đó.

Gần đây, Fab Morvan chia sẻ rằng có thể Grammy chính là "lệnh bài chết" cho số phận của họ. Bởi có thể nếu không được tôn vinh quá mức và ẵm một danh hiệu quý giá, thì chắc Milli Vanilli đỡ phải chịu một hình phạt khắc nghiệt hơn.

Số 8 tròn trĩnh của 2019

Grammy có vẻ như... sợ sai lầm, nên năm nay đề cử hẳn 8 gương mặt ăn khách lẫn giỏi về thực tài cho danh hiệu Nghệ sĩ mới. Nổi bật nhất có Dua Lipa, Bebe Rexha vì đều hoạt động dày đặc hơn một năm qua cũng như góp mặt trong các bảng xếp hạng danh giá.

Xét về tiêu chí đi đường dài và cả tính thương mại thì có vẻ như Dua Lipa nhỉnh hơn. Cô là ca sĩ có MV đạt hơn 1 tỷ views nhanh nhất năm 2017-2018 (New Rules). 

Lipa cũng ghi tên mình vào top 5 nữ ca sĩ có lượt streaming (nghe trực tuyến) cao nhất năm trên Spotify bên cạnh hai ngôi sao lớn là Ariana Grande và Taylor Swift.

Dua Lipa là số ít nghệ sĩ trẻ Anh quốc dần chinh phục khán giả Mỹ - Ảnh: Modzik

6 trong số 8 cái tên đều là nữ cho thấy rằng có thể năm nay lại thêm một nữ nghệ sĩ nữa thắng giải. Và Jorja Smith và H.E.R. là hai ứng viên sáng giá cùng chung dòng nhạc RnB đầy huyễn hoặc.

Jorja Smith sinh năm 1997 và bắt đầu làm quen với âm nhạc từ năm 8 tuổi - Ảnh: INDIE

Jorja Smith gợi nhớ tới Lauryn Hill, Alicia Keys trong khi cách hát có phần kịch tính kiểu Adele. Còn H.E.R. lại gây bất ngờ lớn với 5 đề cử Grammy thông qua kiểu RnB đương đại của album mang chính tên nghệ danh. 

Chỉ có điều duy nhất chống lại họ chính là Alessia Cara - một ví dụ điển hình khác cho thế hệ RnB mới vừa đăng quang một năm trước.

Ngày 10-2-2019, kết quả Grammy 2019 lần thứ 61 sẽ diễn ra. Một thế hệ âm nhạc nối tiếp Adele, Maroon 5, Mariah Carey… là điều mà ngành công nghiệp âm nhạc cần.

TTO - Bảo thủ và nam trị, nhiều năm qua Grammy vẫn luôn tự giam mình trong chiếc tháp ngà.