Trong cái biển thông tin mênh mông và ít nhiều bị nhiễu loạn từ báo chí lẫn mạng xã hội, người lãnh đủ không ai khác chính là ngư dân và những người đang khai thác dịch vụ liên quan đến biển.

Nếu việc tìm ra nguyên nhân nào khiến cá chết hàng loạt, tỉ lệ ô nhiễm của nước biển đang như thế nào là chuyện chưa thể trả lời ngay thì ít ra chính quyền và các cơ quan chức năng cũng có thể minh định cho dân được nguồn gốc xuất xứ của những chuyến biển đánh về từ khơi xa, ngoài khu vực biển đang bị nghi ngờ ô nhiễm.

Tại cuộc gặp chiều 29-4 với Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng, chính quyền xã Bảo Ninh (Đồng Hới, Quảng Bình) cho biết: “Xã Bảo Ninh có 405 tàu thuyền đánh bắt trên biển, chủ yếu bám biển xa bờ như Hoàng Sa, Trường Sa, vịnh Bắc bộ.

Thông tin báo về đã có hơn 600 tấn hải sản được đánh bắt nhưng ngư dân rất lo vì thương lái ở Hải Phòng, Đà Nẵng thấy tàu Quảng Bình thường từ chối mua cá trong mấy ngày qua, có tàu phải bỏ không để trở về”.

Ngoài Quảng Bình, còn có nơi nào khác cơ quan chức năng cũng ra ngay cảng cá cấp giấy chứng nhận an toàn cho những chuyến đánh bắt về từ khơi xa? Phải có cơ quan đứng ra làm KCS (kiểm tra chất lượng sản phẩm) và bảo lãnh cho con cá được mua bán bình thường.

Minh bạch thông tin về chuyến biển, về chủ tàu, ngư dân, ngư trường đánh bắt, số lượng, chất lượng... sao cho khi con cá được đánh bắt từ ngư trường an toàn trở về sẽ được xác tín bởi cái mác “an toàn” và không bị vướng vào mớ bùng nhùng, hỗn độn của những con cá đang chết, đang ngắc ngoải tấp vào bờ kia.

Chuyện minh bạch đó chắc chắn không khó như chuyện “các nhà khoa học hàng đầu” của nước ta đang mải miết đi tìm nguyên nhân xác đáng nhất về thảm họa cá chết (!).

Cũng chiều 29-4, trong cuộc đối thoại của Sở NN&PTNT Đà Nẵng với hàng chục chủ tàu, chủ nhà hàng, thương nhân buôn bán hải sản, dịch vụ hậu cần nghề cá, một người dân đã rưng rưng: “Lấy lại niềm tin của dân sao được khi báo đài liên tục thông tin cá chết, nhiễm độc. Chúng tôi có nói ngàn lời đi nữa cũng không bằng một bài báo đưa tin.

Chúng tôi thuyết phục mọi người an tâm mua cá vì cá được nhập nguồn an toàn, nhưng không ai tin cả vì tivi, báo đài đầy tin cá chết, tin nhập viện vì ngộ độc cá. Chúng tôi đau lòng và bất lực! Mong chính quyền làm sao cho dân đừng hoang mang nữa”.

Thật lòng trong hàng ngàn hình ảnh, clip liên quan đến thảm họa môi trường biển, liên quan đến cá chết trong một tháng qua, chúng ta đã có ai nhìn thấy những thước phim, những tấm ảnh chứng minh rằng có những đoàn thuyền ngư dân đang đánh bắt ở vùng biển sạch?

Và hàng ngàn tấn hải sản kia được đưa về từ đó chứ không phải từ vùng biển ô nhiễm? Gần như không có một tường trình minh bạch nào về câu chuyện này.

Cứu ngư dân lúc này chỉ có cách minh bạch thông tin liên quan đến ngư trường và nguồn gốc hải sản, minh bạch càng cao thì niềm tin càng lớn. Chậm ngày nào sẽ tội nghiệp cho dân ngày đó...