Sau hai năm, bộ hồ sơ nhà đất của bà La Nguyệt (83 tuổi) ngày càng dày lên - Ảnh: THANH TÙNG

Năm 2003, bà La Nguyệt mua lô đất vườn rộng gần 100m² ở đường Hồ Học Lãm, P.An Lạc, Q.Bình Tân (TP.HCM) bằng giấy tay và xây nhà ở. Tháng 9-2013, bà nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận nhà đất lần đầu tại UBND P.An Lạc. Do giấy chứng nhận của chủ đất cũ còn dòng ghi nhận đang thế chấp ngân hàng nên bà Nguyệt nộp đơn xin giải chấp và thông báo xóa thế chấp của ngân hàng. Nơi đây hẹn trả kết quả ngày 11-12-2013. Đến đúng ngày hẹn, hồ sơ của bà Nguyệt bị trả ra vì giấy chứng nhận của chủ cũ chưa xóa đăng ký thế chấp.

Xin lỗi xong lại đòi bổ sung hồ sơ

Sau khi làm thủ tục xóa đăng ký thế chấp trên giấy chứng nhận của chủ cũ, bà Nguyệt nộp lại hồ sơ tại P.An Lạc ngày 23-12-2013 và được hẹn trả kết quả ngày 21-3-2014. Lần này, hồ sơ của bà Nguyệt cũng bị trả vào đúng ngày hẹn trả kết quả và được yêu cầu điều chỉnh bản vẽ hiện trạng vị trí nhà.

Tháng 5-2014, bà Nguyệt nộp hồ sơ lần thứ ba, được hẹn đến ngày 4-8-2014. Đúng hẹn bà đến hỏi nhưng cán bộ trả kết quả báo chưa có. Nhiều ngày sau đó vẫn nhận được trả lời: chưa có giấy. Ngày 4-9, bà Nguyệt nhận được thư xin lỗi của Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất (VPĐKQSDĐ) Q.Bình Tân vì giải quyết hồ sơ chậm trễ.

Đơn vị này hứa cố gắng giải quyết hồ sơ trong thời gian sớm nhất. Nhưng cũng trong ngày này, bà nhận được công văn của VPĐKQSDĐ yêu cầu bổ sung giấy xác nhận tình trạng hôn nhân của một người con trai trong gia đình đã chết.

Công văn của đơn vị này cho biết: việc bà Nguyệt làm đơn tường trình và cam kết người con trai này chưa đăng ký kết hôn có xác nhận chữ ký của UBND phường là không phù hợp. Bà Nguyệt thấy đòi hỏi trên vô lý nên xin gặp lãnh đạo VPĐKQSDĐ trình bày và bà không phải làm lại giấy xác nhận tình trạng hôn nhân của con trai.

Khi bà Nguyệt chuẩn bị nộp hồ sơ lần thứ 4 (đầu năm 2015) thì chủ nhà cũ đổi ý, không cho mượn giấy chứng nhận cũ nữa. Họ nói bà đã mượn giấy chứng nhận gốc hơn một năm, lâu quá rồi. Vậy là bà Nguyệt phải làm đơn kiến nghị gửi UBND quận và được cho nộp lại hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận mà không cần phải kèm theo bản chính giấy chứng nhận của chủ cũ. Bà Nguyệt nộp hồ sơ lần thứ 4 vào ngày 26-1-2015, hẹn nhận kết quả cuối tháng 3-2015.

Chờ hết tháng 3, qua tháng 4 cũng chưa thấy giấy chứng nhận đâu. Đến giữa tháng 5-2015, bà Nguyệt lại nhận được thư xin lỗi vì giải quyết hồ sơ trễ hẹn của VPĐKQSDĐ Q.Bình Tân.

Trong thư này, lãnh đạo VPĐKQSDĐ cho biết hồ sơ của bà đang trình lãnh đạo và hẹn sẽ giải quyết sớm. Nhưng đến ngày 29-6, bà Nguyệt nhận tiếp công văn của VPĐKQSDĐ trả hồ sơ lần thứ 4 và yêu cầu phải liên hệ với chủ cũ để làm thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất...

Bế tắc, bà Nguyệt làm đơn gửi đến UBND Q.Bình Tân trình bày sự việc. Sau khi làm việc với VPĐKQSDĐ (tức Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh Bình Tân hiện tại), bà Nguyệt được hướng dẫn tiếp tục nộp hồ sơ xin cấp giấy tại P.An Lạc lần thứ 5.

Lần này, bà Nguyệt cũng được hẹn như những hồ sơ nộp lần trước: hẹn trả kết quả sau 53 ngày (hồ sơ nộp ngày 19-8, hẹn trả ngày 11-10).

Cơ quan nhà nước trễ hẹn, dân đóng thuế cao

Tại Q.2, nhiều hồ sơ nhà, đất của người dân giải quyết trễ hẹn ba bốn tháng so với biên nhận trả kết quả khiến người dân bị tính tiền sử dụng đất cao hơn. Hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận của ông S. (P.Bình An) hẹn trả kết quả vào tháng 10-2014 nhưng đến tháng 2-2015, UBND Q.2 mới ký cấp giấy chứng nhận cho ông S..

Chi cục Thuế Q.2 căn cứ vào thời điểm ký quyết định cấp giấy chứng nhận tính tiền sử dụng đất theo giá đất năm 2015 cho ông S. tổng cộng hơn 1,4 tỉ đồng. Khi làm thủ tục trả nợ tiền sử dụng đất, ông S. mới phát hiện điều này và làm đơn đề nghị được tính tiền sử dụng đất theo thời điểm hẹn trả giấy chứng nhận của Q.2, tức theo giá đất năm 2014. Nếu được tính theo giá đất năm 2014, số tiền sử dụng đất ông S. phải nộp chưa đến 1 tỉ đồng.

Tương tự, bà B.T. (P.Thạnh Mỹ Lợi, Q.2) được hẹn trả kết quả cuối tháng 11-2014, nhưng đến tháng 3-2015 mới có quyết định cho chuyển mục đích sử dụng đất. Ông C. (P.Thảo Điền, Q.2) xin chuyển mục đích sử dụng đất được hẹn trả hồ sơ vào tháng 10-2014, nhưng Q.2 ký quyết định cho chuyển mục đích sử dụng đất cho ông C. vào tháng 1-2015.

Hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất của bà T. (P.Thạnh Mỹ Lợi) hẹn trả kết quả ngày 25-12-2014 nhưng đến tháng 4-2015 mới được ký quyết định... UBND Q.2 xác nhận: các trường hợp chậm trên đều do các đơn vị chức năng của quận tham mưu, giải quyết hồ sơ chậm.

Nhiều người dân đặt vấn đề: “Trách nhiệm của cán bộ xử lý hồ sơ trong chuyện này ra sao và người dân có được hoàn lại phần chênh lệch tiền sử dụng đất mà dân phải đóng cao hơn do lỗi chậm trễ của cơ quan nhà nước?”.