Giáo viên Oklahoma City, Oklahoma (Mỹ) biểu tình đòi tăng lương bên ngoài trụ sở nghị viện bang ngày 2-4 - Ảnh: REUTERS

Đó là tình cảnh điển hình của những người theo nghiệp "gõ đầu trẻ" ở bang Oklahoma (Mỹ), một trong ba bang trả lương giáo viên thấp nhất nước Mỹ.

Không phải ai cũng may mắn như John-David Bowman, "Giáo viên của năm" 2015 đến từ Arizona. Có được một cô vợ kiếm được nhiều tiền, Bowman chỉ việc tập trung toàn bộ tâm trí và đam mê cho nghiệp cầm phấn.

Cô giáo Jenny Vargas, một người đã li dị và đang nuôi đứa con gái 6 tuổi ở Oklahoma, đã quyết định nghỉ dạy tại quê nhà và sang bang Kansas tìm một công việc mới. Đó không hẳn là đam mê của Vargas, nhưng nó giúp chị kiếm thêm mỗi năm 8.000 USD.

Câu chuyện của cô giáo Vargas cũng giống như hàng ngàn trường hợp khác ở Kentucky, West Virginia và Oklahoma.

Những thầy cô giáo đã rời bỏ trường lớp, không phải vì họ chán ghét nơi ấy, họ xuống đường biểu tình yêu cầu chính quyền bang phải tăng lương và ngân sách dành cho trường học.

Cô giáo Jenny Vargas quyết định nghỉ việc sau 3 năm đi dạy ở Oklahoma cũng tham gia cuộc biểu tình cùng các đồng nghiệp ngày 3-4 - Ảnh: REUTERS

"Thầy/cô làm nghề gì ạ?"

Oklahoma một ngày cuối tháng 3, ông Craig Troxell, 50 tuổi, đang cẩn thận dò dẫm tới lỗ thủng trên mái nhà. Một cách nhanh chóng và lành nghề, ông vá lại chỗ thủng. Mùi cỏ mới cắt từ bên kia đường, nơi ông vừa kiếm được thêm vài đôla, vẫn thổi hắt sang bên này.

Ông Troxell không phải là thợ sửa nhà hay cắt cỏ. Ông là giáo viên dạy khoa học chính thức của một trường học ở Oklahoma. Người đàn ông sáng sáng lên lớp ấy đang làm cùng lúc 4 công việc để lo cho gia đình và duy trì đam mê với nghiệp dạy.

"Tinh thần của các giáo viên ngày càng xuống dốc mỗi năm. Tôi biết có những đồng nghiệp đã từ bỏ công việc, đi làm nghề khác. Lương quá bèo bọt. Họ chẳng thiết tha gì với nghề dạy nữa", thầy Troxell tâm sự với đài CNN.

TTO - Tại Oklahoma, thu nhập bình quân của một giáo viên trung học là 42.460 USD/năm, thậm chí ít hơn. Đây là mức thấp nhất nước Mỹ.

Khi cô Allyson Kubat bắt đầu về dạy tại trường trung học Mustang ở Oklahoma, hùng biện là thứ gì đó hoàn toàn mới mẻ. Chỉ ba năm sau khi cô Kubat bắt đầu gợi sự hứng khởi, Mustang đã sở hữu đội hùng biện học sinh bất khả chiến bại.

Với cô Kubat, đó thật sự là một thành quả không thể ngọt ngào hơn, đội hùng biện do cô dẫn dắt sẽ tham gia một cuộc thi ở tầm quốc gia trong năm nay. Nhưng đó cũng là hoạt động cuối cùng gắn kết cô và trường lớp.

"Tôi đã quyết định rồi, dù thực sự rất trăn trở, rằng kể từ năm tới tôi sẽ không đi dạy nữa", giọng cô Kubat chậm lại. Cô nhận ra nếu cứ giữ công việc cũ và lao vào làm việc từ 60 đến 90 giờ mỗi tuần, cô sẽ chẳng có thời gian dành cho đứa con gái 9 tuổi của mình nữa.

Tình trạng chẳng khá hơn với những giáo viên trung học dạy giỏi như thầy Jonathan Moy và vợ thầy, cô Kendra. Những tiết học đại số của thầy và cô luôn tràn ngập niềm vui và tiếng cười. Để có được điều đó, Moy tiết lộ mỗi năm anh và vợ tiêu tốn hết 2.000 USD cho các dụng cụ giảng dạy trong khi tất cả thu nhập từ 6 công việc của anh trong một năm chỉ gần 36.000 USD sau thuế.

"Thầy ấy rất giỏi. Em rất thích học thầy. Thầy giảng bài rất dễ hiểu nhưng thật buồn khi biết thầy phải làm nhiều công việc khác nhau. Sẽ tốt hơn nếu thầy được tập trung cho mỗi việc đi dạy", Zach Ennis - một học sinh mới đến, kể với CNN.

Lương tại bang nhà quá thấp đã đẩy các giáo viên Oklahoma sang các bang lân cận xin việc - Ảnh: REUTERS

Công bằng ở đâu?

Theo Hiệp hội giáo dục quốc gia Mỹ, trong khi giáo viên trên khắp nước Mỹ được tăng lương hay điều chỉnh theo mức lạm phát, lương của giáo viên tại Oklahoma lại giảm hơn 3% trong 10 năm từ 2006 đến 2016.

Cho dù bạn có yêu nghề, trò yêu bạn quý và có thành tích, ở Oklahoma, tiêu chí duy nhất để được tăng lương là dạy đủ 10 năm. Không một giáo viên nào kể ở trên có mức lương vượt quá 30.000 USD mỗi năm, kể cả những người có bằng thạc sĩ.

"Lương khởi điểm một năm cho giáo viên ở các trường công của Fort Worth (Texas) là 51.000 USD nhưng ở Oklahoma, mọi thứ bắt đầu ở mức 31.000 USD. Cho dù bạn dạy ở đây 25, 30 năm cũng không bằng một người mới đi dạy ở Fort Worth", thầy Moy chua chát thừa nhận.

Văn phòng của một nghị sĩ bang Oklahoma bị dán đầy các "yêu sách" của giáo viên - Ảnh: REUTERS

Một số thầy cô ở Oklahoma dù làm 3, 4 công việc vẫn không thể đủ nuôi sống gia đình. Họ buộc phải đi xin đồ ăn từ thiện mỗi tuần để sống sót với đam mê.

"Tôi thấy sốc kể từ năm 2015, nhiều giáo viên, có cả những người trình độ thạc sĩ, vẫn đi xin đồ ăn từ thiện", bà Decter Wright, giám đốc điều hành của Kendall Whittier, một tổ chức cung cấp thực phẩm miễn phí ở thành phố Tulsa, bang Oklahoma.

"Tôi thực sự bắt đầu tự hỏi mình hàng đống câu hỏi: Cái quái gì đang xảy ra tại Oklahoma thế này khi các giáo viên chính thức, những giáo sư vẫn còn đi dạy lại cần đến sự trợ giúp của những tổ chức như chúng tôi?" - bà Wright nói bà ngạc nhiên và có chút thành kiến lúc đầu nhưng giờ mọi chuyện đã rõ.

TTO - Hơn 500 bác sĩ và trên 150 sinh viên y khoa ở Quebec, Canada đã cùng ký vào một bức thư công khai để phản đối việc tăng lương cho họ.

Liên đoàn giáo viên Oklahoma gần đây đã kêu gọi chính quyền bang nên tăng lương giáo viên mỗi năm thêm 10.000 USD và dành thêm ngân sách 200 triệu USD cho giáo dục. Nhưng nghị viện Oklahoma chỉ đáp ứng hơn một nửa số đó, 6.150 USD/năm cho mỗi giáo viên và 50 triệu USD cho giáo dục.

Luật được thống đốc Oklahoma Mary Fallin ký ngày 29-3. Nhưng với nhiều giáo viên, số tiền đó vẫn thấp, không công bằng. Họ đã quyết định xuống đường ngày 2-4.

"Các ông bố và những bà mẹ đã bắt đầu dạy con cái họ không bao giờ được trở thành giáo viên ở Oklahoma", Chủ tịch Hiệp hội giáo dục quốc gia Mỹ Lily Eskelsen Garcia chốt vấn đề.