Tranh về sự tử tế do học sinh lớp 9 Trường THCS Colette (Q.3, TP.HCM) cảm nhận và vẽ, được dán xung quanh trường để lan tỏa chứ không chấm điểm - Ảnh: học sinh Trường THCS Colette chụp

Mười mấy năm nay, môn giáo dục công dân "chính thức" trở thành "môn phụ" trong mắt học sinh, trong mắt phụ huynh và ngay cả trong mắt một số thầy cô dạy "môn chính" (nhất là những năm môn này chưa được đưa vào thi cử). 

Khi đó 3 môn văn, toán và ngoại ngữ là môn thi bắt buộc trong kỳ thi tốt nghiệp THPT (nay là THPT quốc gia) thì các môn lý, hóa, sinh, sử, địa thường được luân phiên vào kỳ thi, nên dù không phải là các môn chính (nhất là môn sử và địa) nhưng vẫn luôn được quan tâm, đặc biệt là khi công bố môn thi. 

Còn môn giáo dục công dân hoàn toàn... ra rìa. Chính vì thế, môn này là môn phụ... "toàn tập".

Từ khi giáo dục công dân được đưa vào kỳ thi tốt nghiệp THPT, môn này có "sáng" hơn nhưng học sinh cũng không mặn mà. Có chăng học và thi vì theo tổ hợp môn. Mặc dù được đưa vào thi, môn này vẫn là "môn phụ nhất trong các môn phụ". Đâu là nguyên nhân?

Thứ nhất, chương trình đã lạc hậu (rất nhiều môn, thầy trò đang dạy và học kiến thức lạc hậu, nhất là môn địa, môn văn...) và khô khan trong khi xã hội đã thay đổi rất nhiều. 

Chẳng hạn, trong bài học về chủ đề tình yêu, một số học sinh lớp 10 đã phản ứng khái niệm tình yêu được nêu trong sách giáo khoa: "Tình yêu là sự rung cảm, quyến luyến sâu sắc giữa hai người khác giới" vì khái niệm này đã không còn phù hợp với thực tế của đời sống. 

Thứ hai, một số giáo viên dạy còn máy móc, chưa đổi mới (một phần cũng từ sự lạc hậu và khô khan ấy) khiến học sinh cảm thấy nhàm chán. 

Thứ ba, dạy với mục đích để thi nên thầy trò lên lớp để xem đề cương và cùng nhau chọn đáp án a, b, c hay d.

Những lý do trên khiến môn quan trọng dạy làm người này vẫn còn "ngủ quên", chưa được "đánh thức". 

Một bộ môn để dạy thế hệ trẻ sống đẹp, sống tử tế, sống có trách nhiệm với cộng đồng, xây dựng xã hội văn minh và nghĩa tình đã bị đánh mất.

Trước bệnh thành tích trong ngành giáo dục, trước sự ích kỷ, vô cảm... đã nhiều lần lấn lướt sự tử tế, lòng nhân ái trong thực tế cuộc sống thì việc dạy đạo đức làm người càng vô cùng quan trọng. 

Bởi vậy, việc đưa môn giáo dục công dân trở thành môn chính là điều rất cần thiết, rất chính đáng. 

Nếu giáo dục công dân trở thành môn học chính với yêu cầu chương trình đổi mới phù hợp với thời đại, nội dung đề cao lối sống đẹp... thì chúng ta sẽ xây dựng một xã hội văn hóa - dân tộc văn hóa thực sự.

TTO - Thay vì cho học sinh đọc phần "đặt vấn đề" trong sách giáo khoa trang 44, 45 như thường lệ, tôi quyết định dùng ba tờ báo Tuổi Trẻ để dạy bài 16 thay vì dạy theo sách giáo khoa.