Giãn tĩnh mạch ở mặt sau bên đùi trong hội chứng giãn tĩnh mạch vùng chậu - Ảnh: L.T.Phong

Những cơn đau thốn xuất hiện khi quan hệ là nguyên nhân chính làm cho khoảng cách giữa hai vợ chồng ngày càng xa thêm. Chị M. đã gặp nhiều bác sĩ phụ khoa có tiếng của thành phố, họ đều kết luận chị không mắc bệnh phụ khoa. 

Tình trạng đau ngày càng nặng hơn khiến chị sợ và trốn tránh việc gần gũi với chồng. Hạnh phúc gia đình có nguy cơ đổ vỡ, áp lực công việc, những cơn đau không tìm được nguyên nhân khiến chị rơi vào trạng thái trầm cảm...

Đây là trường hợp bệnh cảnh điển hình của hội chứng giãn tĩnh mạch vùng chậu hay còn được gọi là hội chứng sung huyết vùng chậu ở nữ giới, một bệnh thường gặp nhưng dễ bị bỏ sót do khó chẩn đoán. 

Nguyên nhân dễ bỏ sót bệnh, một mặt do tâm lý ngại ngùng của người bệnh khi phải thổ lộ về những cơn đau thầm kín với bác sĩ, mặt khác đây là một bệnh chuyên khoa phẫu thuật mạch máu, một chuyên ngành còn chưa phát triển đồng đều trong nước.

18 tuổi có thể mắc

Các nghiên cứu cho thấy có 15% bệnh nhân trong độ tuổi từ 18-50 có biểu hiện đau vùng chậu. Bệnh hay gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh con. Trong số này, có 30% người đau vùng chậu mãn tính có nguồn gốc từ giãn tĩnh mạch vùng chậu. 

Theo y văn, có khoảng 10% phụ nữ có giãn tĩnh mạch vùng chậu, trong số này có 60% có biểu hiện hội chứng giãn tĩnh mạch vùng chậu.

Vùng chậu là phần thấp nhất của ổ bụng, là một khoang được bao quanh bởi các cơ xương, bên trong chứa bàng quang, tử cung, buồng trứng, và phần cuối của ruột già... nơi đây có rất nhiều nhánh tĩnh mạch thông nối với nhau. Máu theo các động mạch đến nuôi vùng chậu, sau đó sẽ được vận chuyển về tim qua các tĩnh mạch phong phú của vùng này. 

Nếu như sự lưu thông của hệ tĩnh mạch bị ảnh hưởng, máu sẽ ứ lại, làm các tĩnh mạch giãn ra, tăng áp lực trong tĩnh mạch, gây nên các triệu chứng của hội chứng giãn tĩnh mạch vùng chậu.

Mang thai nhiều lần hoặc sinh nhiều con dễ mắc. Sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể mẹ khi mang thai làm cho các tĩnh mạch giãn to ra để có thể đáp ứng được nhu cầu vận chuyển máu đến bào thai. Ngoài ra, khi thai lớn lên vào những tháng cuối có thể chèn ép vào tĩnh mạch vùng chậu gây cản trở hồi lưu và làm giãn khu trú các tĩnh mạch ở đó. 

Phần lớn các tĩnh mạch giãn sẽ nhỏ lại và trở về kích thước bình thường sau khi sinh con, nếu như kích thước tĩnh mạch không phục hồi lại được do các van bị hư hỏng trong quá trình mang thai, người mẹ có thể sẽ có biểu hiện của hội chứng sung huyết vùng chậu.

Tắc hoặc hẹp các tĩnh mạch cũng là một nguyên nhân. Các tĩnh mạch lớn ở vùng bụng dưới có thể bị tắc hay hẹp do chèn ép hay huyết khối, khi đó máu phải theo các nhánh phụ để về tim, lâu ngày làm các nhánh này giãn to, ứ huyết gây nên biểu hiện của hội chứng giãn tĩnh mạch vùng chậu.

Lưu ý các biểu hiện của hội chứng

- Đau nhức vùng bụng dưới mãn tính kéo dài trên 6 tháng, cảm giác tức nặng bụng dưới tăng dần trong ngày.

- Đau khi giao hợp và sau khi giao hợp, cảm giác nặng chân mỏi chân tăng lên sau khi quan hệ tình dục. Nghiên cứu cho thấy nếu như một người nữ có đồng thời 2 triệu chứng đau sau giao hợp và ấn đau vùng bụng dưới, thì khả năng người đó mắc hội chứng sung huyết vùng chậu lên đến 94%.

- Các triệu chứng khác liên quan đến kích thích các cơ quan khác: đau khi hành kinh; kích thích đường tiểu gây tiểu khó, tiểu nhiều lần, tiểu gấp; kích thích đại tràng gây mót rặn hoặc táo bón. Những triệu chứng này thường biểu hiện ở bên trái nhưng có khi cả hai bên, tăng lên ở tư thế đứng hay ngồi lâu và giảm khi nằm nghỉ.

- Bên cạnh đó, khi quan sát có thể phát hiện giãn các tĩnh mạch vùng tầng sinh môn chủ yếu ở âm hộ, giãn tĩnh mạch ở vị trí không điển hình như ở mông, mặt sau và bên của đùi hoặc tình trạng suy giãn tĩnh mạch tái phát sớm sau phẫu thuật.

Hội chứng giãn tĩnh mạch vùng chậu có thể được phát hiện qua siêu âm bụng chậu hoặc siêu âm với đầu dò âm đạo. Qua đó, có thể phát hiện tình trạng các tĩnh mạch giãn to và sự rối loạn huyết động học của dòng máu lưu chuyển trong các tĩnh mạch đó. 

Để siêu âm được thực hiện dễ, người bệnh cần tuân thủ chế độ ăn ít chất xơ trong 3 ngày trước và siêu âm thực hiện lúc đói.

Chụp tĩnh mạch xóa nền là một chẩn đoán hình ảnh giúp chẩn đoán chính xác hội chứng. Thủ thuật được thực hiện qua tê tại chỗ, một ống thông nhỏ được đưa vào lòng tĩnh mạch đùi và sau đó đưa đến các tĩnh mạch vùng chậu để chụp. 

Hình chụp cho phép chẩn đoán mức độ bệnh, nguyên nhân và đưa ra hướng điều trị hiệu quả.

Suy giãn tĩnh mạch chi dưới còn được gọi là suy giãn tĩnh mạch chân. Đây là căn bệnh gây đau đớn, cản trở sinh hoạt.