Trường ĐH Hoa Sen, một trong những trường khá linh hoạt trong việc công nhận điểm các môn đã học cho sinh viên - Ảnh: M.GIẢNG

P.N.M.Đ. tốt nghiệp ĐH ngành công nghệ thông tin một trường ĐH tại Úc. Về nước làm việc một thời gian, Đ. đăng ký dự thi văn bằng 2 ngành luật tại Trường ĐH Luật TP.HCM. 

Sau khi trúng tuyển, Đ. đã làm thủ tục công nhận văn bằng tại Bộ GD-ĐT, sau đó làm đơn xin miễn 6 môn trong chương trình văn bằng 2 trùng với những môn mà mình đã học. Tuy nhiên, Đ. chỉ được miễn môn tin học ứng dụng.

Phải trùng tên

Đ. vốn theo học ngành công nghệ thông tin tại một trường CĐ theo chương trình Mỹ ở Việt Nam. Sau khi hoàn thành, Đ. nộp hồ sơ theo học ĐH tại Mỹ, Úc, Singapore. Hồ sơ có kèm theo bản mô tả các môn học tại Việt Nam và bảng điểm. 

Đ. cho biết các trường xem xét hồ sơ và miễn khá nhiều môn học, riêng trường ĐH tại Úc miễn gần 50% môn học trong chương trình. Khi làm thủ tục miễn môn học tại Trường ĐH Luật TP.HCM (hơn 40 môn học), Đ. cũng gửi kèm bảng mô tả các môn học và bảng điểm.

"Cán bộ phòng đào tạo nhìn qua tên môn học đã gạch 4 môn (không đồng ý miễn) do tên gọi không giống nhau hoặc bậc đào tạo không giống nhau. Riêng môn quản trị nhân sự, tôi có giải thích tôi đã học môn quản trị phòng tổ chức, tuy tên gọi khác nhau nhưng nội dung cũng tương đồng, cán bộ này vẫn không đồng ý. Môn xã hội học tôi học ở CĐ rồi, nhưng cán bộ này nói phải bậc ĐH mới được miễn" - Đ. nói thêm.

Không chỉ sinh viên học kỹ thuật, ngay cả người học khối trường xã hội trong nước cũng được miễn rất ít. Đ.T.H. tốt nghiệp chuyên ngành thanh tra thuộc ngành quản lý nhà nước Học viện Hành chính. Khi trúng tuyển văn bằng 2, H. đã làm đơn xin miễn nhiều môn, tuy nhiên chỉ được miễn hai môn logic học và xã hội học. 

H. làm đơn khiếu nại và sau đó được miễn thêm hai môn luật Hiến pháp và tổ chức bộ máy chính quyền địa phương. H. cho biết hai người cùng trường ĐH không làm đơn khiếu nại nên cũng không được miễn hai môn này. 

"Toàn bộ những môn được miễn chỉ miễn học và thi chứ không trừ học phí những môn đó, sinh viên vẫn phải đóng bằng những sinh viên không được miễn" - Đ.T.H. nói thêm.

Trong khi đó, việc xét miễn môn học ở một số trường cũng khá nghiêm ngặt, kể cả người đã học môn đó ngay tại chính trường đó. Tại Trường ĐH Y dược Cần Thơ, nhiều học viên cao học khóa 2018 không được miễn môn học dù môn đã học có tín chỉ nhiều hơn và học chuyên khoa 1 (đã có bằng tốt nghiệp) ngay tại trường này. 

Đơn cử như một học viên đã học môn lý thuyết sinh dược học với 6 đơn vị học trình ở chương trình chuyên khoa 1 (1,5 đơn vị học trình quy đổi thành 1 tín chỉ), trong khi môn này ở bậc thạc sĩ chỉ có 1 tín chỉ nhưng vẫn không được miễn với lý do không cùng số tín chỉ lý thuyết và thực hành. 

Một số học viên đã học triết học trong chương trình thạc sĩ ở một trường ĐH khác, có cùng tín chỉ với môn triết tại Trường ĐH Y dược Cần Thơ cũng không được miễn.

Không nên cứng nhắc

Theo quy định về đào tạo văn bằng thứ 2, người học chỉ được bảo lưu kết quả học tập đối với những học phần trong chương trình đào tạo ngành thứ nhất có số đơn vị học trình tương đương hoặc lớn hơn so với chương trình đào tạo của ngành mới và đạt từ 5 điểm trở lên. 

Thực tế hầu hết các trường đều áp dụng theo quy định này. Nhiều trường quy định sẽ xem xét nội dung chương trình môn đã học dựa vào đề cương môn học, nếu khác nhau về tên gọi nhưng tương đồng về nội dung chương trình, không cứng nhắc yêu cầu tên môn học phải giống nhau. 

Một số trường như ĐH Hoa Sen, ĐH Công nghiệp thực phẩm TP.HCM quy định cụ thể: đề cương môn học khác biệt dưới 20% sinh viên được miễn thi. ĐH Hoa Sen còn quy định nếu khác biệt từ 20% đến dưới 50%, sinh viên được miễn học nhưng phải thi.

Nhiều trường ĐH khác cũng đưa ra các quy định miễn môn học nhưng bắt buộc tên môn học phải giống nhau. 

Chẳng hạn Trường ĐH Thương mại đưa ra nhiều tiêu chí miễn môn học, trong đó yêu cầu sinh viên liên thông từ CĐ lên ĐH chỉ được miễn môn học khi học phần xin miễn có tên trong bảng điểm CĐ của thí sinh, tên học phần ghi trong bảng điểm phải có cùng tên với tên học phần bổ sung. 

Học viện Tài chính, Trường ĐH Mở TP.HCM, Trường ĐH Tài chính - marketing... cũng yêu cầu tương tự ngoài tiêu chí tín chỉ phải bằng hoặc nhiều hơn.

Lý giải việc miễn môn học, ThS Lê Văn Hiển - phó trưởng phòng phụ trách phòng đào tạo Trường ĐH Luật TP.HCM - cho biết tùy theo định hướng đào tạo mà môn học của từng trường được xây dựng với nội dung có thể khác nhau. Hơn nữa, môn học ở mỗi bậc đào tạo cũng không hoàn toàn giống nhau. Do đó, có những môn khi xem xét sinh viên được miễn hoặc chỉ giảm 1/2 khối lượng.

Còn theo PGS.TS Nguyễn Hữu Huy Nhựt - phó hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế TP.HCM, những sinh viên đã học tại trường nghiễm nhiên sẽ được miễn các môn đại cương khi học văn bằng 2 tại trường. 

"Sinh viên trường khác chúng tôi phải xem xét chương trình đào tạo có tương đồng không, số tín chỉ đã học bằng hay không. Chỉ khi nào nội dung chương trình và tín chỉ khớp với nhau trường mới miễn môn học đó" - ông Nhựt nói.

TTO - Hội đồng Anh và IDP Education Australia vừa cho biết như trên tại hội thảo "Giới thiệu hình ảnh mới về kỳ thi IELTS quốc tế" do hai tổ chức này đồng tổ chức.