Hàng hóa nào không được giảm thuế?

* Dịch vụ trong hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản.

* Các sản phẩm kim loại và các sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng gồm than cứng, than đá, dầu thô, quặng kim loại, đá xây dựng và trang trí, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hóa chất gồm sơn, mực in, mỹ phẩm, nước hoa, xà phòng, bột giặt, dầu gội đầu, kem đánh răng, keo xịt tóc...

* Những nhóm mặt hàng, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt: rượu, bia, thuốc lá, xe ôtô dưới 24 chỗ ngồi, xe môtô 2-3 bánh có dung tích trên 125 cm³, xăng các loại, điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống; dịch vụ kinh doanh vũ trường, massage, karaoke; xổ số, đặt cược, casino...

* Mặt hàng công nghệ thông tin: máy vi tính, máy tính xách tay, ổ lưu trữ, điện thoại di động, máy tính bảng, sản phẩm điện tử dân dụng, tivi, máy hút bụi, máy giặt…

Thu 10% trong 2 tuần, Grab sẽ hoàn tiền thế nào?

Từ ngày 15-2, Grab mới áp thuế VAT cho các dịch vụ di chuyển là 8% - Ảnh: T.T.D.

Thời gian qua, một số khách hàng phản ảnh việc Chính phủ giảm thuế VAT từ ngày 1-2 nhưng đến 15-2 Grab mới áp dụng, trước đó (từ 1-2 đến 14-2) Grab vẫn thu VAT 10%. Vậy số tiền đã thu sẽ xử lý thế nào?

Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại diện Grab cho biết do thời gian áp dụng diễn ra trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán 2022 nên hệ thống Grab mới bắt đầu cập nhật thay đổi mức thuế suất VAT 8% từ ngày 15-2.

Grab sẽ tính toán lại mức thuế VAT chênh lệch trong khoảng thời gian từ ngày 1-2 đến ngày 14-2 để hoàn trả cho đối tác tài xế và người dùng (bằng điểm GrabRewards hoặc qua tài khoản ngân hàng do người dùng cung cấp).

Từ ngày 15-2, Grab đã thực hiện điều chỉnh mức thuế suất VAT áp dụng cho các dịch vụ di chuyển là 8% theo đúng quy định của nghị định 15.

Doanh nghiệp, hải quan cũng kêu khó

Cả doanh nghiệp (DN) và cơ quan hải quan đề xuất Bộ Tài chính cần có hướng dẫn để tháo gỡ các vướng mắc.

Tách hay gộp hóa đơn?

Chuyện cùng người mua hàng, nhưng có mặt hàng được giảm thuế còn 8%, có mặt hàng vẫn là 10% phải xuất hóa đơn thế nào đang gây đau đầu các DN.

Chị Phạm Oanh, quản lý nhà hàng M.N.H.N tại TP.HCM, cho biết nghị định 15 quá khó cho ngành kinh doanh dịch vụ khi lấy ví dụ cụ thể từ một buổi tiệc, sẽ có rất nhiều mặt hàng áp thuế VAT 8% và nhiều mặt hàng khác vẫn 10%.

Theo hướng dẫn của cơ quan thuế, nhà hàng phải tách thành hai tờ hóa đơn nhưng nếu làm theo hướng dẫn của cơ quan thuế thì khách bắt bẻ rằng họ đi ăn chứ không mua bia và khăn lạnh để đem về.

"DN rất rối vì mỗi cơ quan thuế hướng dẫn mỗi kiểu. Nhà hàng của tôi là nhà hàng chuỗi, nằm trên địa bàn nhiều quận như quận Tân Bình, quận 7, quận 3, có quận cơ quan thuế nói tách ra, có quận cơ quan thuế lại hướng dẫn gộp lại và ghi mức thuế VAT 8% như dịch vụ ăn uống, có quận lại hướng dẫn gộp lại và ghi mức thuế VAT 10% nên DN không biết làm thế nào cho đúng", chị Phạm Oanh nói.

Đồng thời cho biết hiện tại chỉ xử lý tình huống theo cách nếu khách hàng chịu thì sẽ xuất hoá đơn gộp chung là dịch vụ ăn uống hoặc xuất là nước ngọt thay bia để đồng nhất về thuế suất, nếu không phải tách thành hai hóa đơn. Nhiều khách không chịu cự cãi rất mệt mỏi", chị Oanh cho hay.

Quán ăn đau đầu vì mỗi chi cục thuế hướng dẫn xuất hóa đơn mỗi kiểu, trong khi nếu tách riêng ra hai hóa đơn với hai mức thuế suất thì khách hàng phản ứng - Ảnh: NHẬT THỊNH

Ông Nguyễn Văn Thức, chủ tịch hội đồng thành viên - Công ty TNHH đại lý thuế BCTC, thừa nhận thực tế DN rất rối trong việc tra mã hàng hóa, nhất là những DN có quá nhiều mặt hàng.

"Hệ thống mã kinh tế mà kế toán và doanh nghiệp đang áp dụng thường chỉ tới cấp 4, cấp 5 thôi, nên lấy nó làm căn cứ để đơn giản hóa, còn lấy mã số hàng hóa, dịch vụ chi tiết tới 7 số là quá khó cho doanh nghiệp. Có trường hợp tra không trùng mã tưởng được áp dụng thuế GTGT 8% nhưng thực tế lại phải kết hợp thêm diễn giải mới biết được áp 8% hay 10%”, ông Thức nói.

Nhiều cách hiểu khác nhau

Không chỉ DN thương mại, các DN xuất nhập khẩu cũng lúng túng trong khai báo, điều chỉnh VAT mới.

Theo đó, nhiều DN cho rằng nghị định 15 chọn phương pháp tiến bộ hơn khi chỉ nêu những hàng hóa, dịch vụ không được miễn 2% VAT nhưng phần phụ lục của nghị định đã gây những cách hiểu khác nhau.

Nhiều DN của Hiệp hội Logistic VN (VLA) phản ảnh có lô hàng trao đổi với công chức hải quan xong được áp dụng VAT 8% và đã đưa về kho. Nhưng lô hàng tương tự tiếp theo được giải thích theo cách khác nên DN khai lại 10% vì không an tâm.

"Bây giờ DN này lo lắng cùng một mặt hàng nhưng áp hai mức thuế VAT khác nhau, không biết có bị truy thu thuế bổ sung VAT 2% và phạt vi phạm hành chính hay không" - một DN thuộc hội này cho biết.

Theo VLA, phần chú thích không rõ ràng của nghị định 15 khiến cơ quan quản lý đến nay vẫn chưa dám áp dụng giảm thuế VAT về 8%.

Sau hơn 2 tuần, các DN vẫn chọn cách áp 10% để thủ tục được nhanh chóng nhưng việc này không thể kéo dài vì ý nghĩa của chính sách.

Do đó, VLA đề xuất cần có hướng dẫn cụ thể chi tiết về các mã HS (mã số của hàng hóa xuất nhập khẩu) thuộc đối tượng loại trừ không được hưởng thuế VAT 8%.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại diện Cục Hải quan TP.HCM cho biết đã có văn bản báo cáo Tổng cục Hải quan những vướng mắc về chính sách giảm thuế VAT 2% từ DN. Bản thân công chức hải quan cũng "khổ" vì cách hiểu khác nhau khiến việc triển khai không thể đồng bộ.

"Phụ lục kèm theo khiến cơ quan hải quan không xác định được các mặt hàng được liệt kê được hay không được giảm VAT, một số chương có tính chất khá phức tạp dễ dẫn đến tranh chấp.

Vì vậy, mong muốn của cơ quan hải quan là thực hiện đúng quy định, hỗ trợ nhanh chóng cộng đồng DN thuận lợi trong khai báo hải quan", đại diện Cục Hải quan TP nói.

Trong thời điểm hiện nay, VLA cho rằng các lỗi áp thuế VAT 10% thành 8% là không cố ý, do DN chưa hiểu hết.

Trong khi sự phức tạp về áp mã phân loại hàng hóa khiến cho việc áp dụng bị lúng túng, thiếu đồng nhất, DN hoàn toàn bị động, vì vậy VLA đề xuất trước mắt chưa xử phạt những trường hợp do khai báo sai trong vòng 30 ngày kể từ ngày nghị định có hiệu lực.

Năm 2022, dự kiến thu thuế VAT ở Cục Hải quan TP.HCM khoảng 78.000 tỉ đồng. Nếu áp dụng mức giảm 2% thì chi phí sản xuất của các DN cũng tiết kiệm hơn 2.000 tỉ đồng. Dù đây không phải là con số lớn nhưng với các DN là sự chia sẻ kịp thời vào lúc này.

N.BÌNH - L.THANH - A.HỒNG

Sẽ xử phạt nghiêm nếu người bán không giảm thuế

Bà Phạm Thị Minh Hiền - phó vụ trưởng Vụ Chính sách (Tổng cục Thuế) - cho biết theo nghị định số 15 quy định chính sách miễn giảm thuế, từ ngày 1-2 đến ngày 31-12, một số mặt hàng dịch vụ sẽ được giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% xuống còn 8%.

Nghị định 15 cũng loại trừ một số loại hàng hóa, dịch vụ trong lĩnh vực ngân hàng, bất động sản… là không được giảm thuế.

Đối với các mặt hàng, dịch vụ thuộc diện được giảm thuế, khi bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ, cơ sở kinh doanh cần lập hóa đơn với thuế suất 8% và giao cho người mua.

Trường hợp hóa đơn không theo mức thuế suất được giảm thì bên bán và bên mua phải điều chỉnh hóa đơn theo đúng quy định. Nghị định cũng quy định đối với hàng hóa được giảm thuế, cơ sở kinh doanh cần lập hóa đơn riêng để giao cho người tiêu dùng.

Do thời gian ban hành nghị định sát với thời gian nghỉ lễ dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần đã dẫn đến nội dung của nghị định chưa được người dân, doanh nghiệp tiếp nhận một cách đầy đủ.

Chính vì vậy, Tổng cục Thuế vừa có công điện yêu cầu cục trưởng cục thuế chỉ đạo các phòng, các chi cục thuế cần hướng dẫn, hỗ trợ, kiểm tra, giám sát việc giảm thuế VAT về giảm 2% thuế suất thuế VAT.

Đồng thời thông tin để người mua biết được quyền lợi và thụ hưởng lợi ích của việc giảm thuế VAT.

Bà Hiền khẳng định mục đích lớn nhất của nghị định 15 của Chính phủ là giảm thuế VAT để giảm giá hàng hóa, kích cầu tiêu dùng. Cơ quan thuế sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý nghiêm các trường hợp không giảm thuế VAT theo nghị định 15.

L.THANH - A.HỒNG

Bộ Tài chính cần sớm có hướng dẫn chi tiết

Trao đổi với Tuổi Trẻ, TS Nguyễn Ngọc Tú - giảng viên Trường đại học Kinh doanh và công nghệ Hà Nội - cho rằng DN, nhất là các siêu thị và nhà hàng kinh doanh hàng nghìn mặt hàng, sẽ khá vất vả áp dụng chính sách giảm thuế VAT.

Họ phải rà soát xem mặt hàng nào được giảm thuế, mặt hàng nào không và tính toán lại giá với mức thuế 8% với mặt hàng thuộc diện được giảm thuế VAT.

Việc nhiều DN băn khoăn mặt hàng, dịch vụ có thuộc diện chịu thuế 10% hay 8% cũng là dễ hiểu vì chính sách mới ban hành và áp dụng diện rộng.

Do đó, để DN thực hiện thông suốt, người tiêu dùng được hưởng lợi thì Bộ Tài chính cần thông tư hướng dẫn chi tiết. Đơn cử trước đây DN mua hàng có thuế suất là 10% nhưng từ ngày 1-2 mà thuế còn 8% thì hạch toán ra sao…

Tại nghị định 15, Chính phủ cũng giao Bộ Tài chính là trong quá trình thực hiện nếu phát sinh vướng mắc thì bộ này phải có trách nhiệm hướng dẫn, giải quyết.

Mặt khác, ông Tú cũng nói tới vấn đề kiểm soát và xử phạt người bán hàng không thực hiện giảm thuế VAT. Tuy nhiên, mức phạt cụ thể bao nhiêu, nếu tái phạm nhiều lần thì ngoài phạt tiền, người bán có bị thu hồi giấy phép không?

Trên thực tế, tại chợ dân sinh truyền thống, đa phần tiểu thương hay không ít hộ kinh doanh bán hàng không xuất hóa đơn nên chính sách giảm thuế VAT rất khó đến với người tiêu dùng.

L.T. - A.H.