Phóng to

Điểm đáng nói là số người dùng thuốc nhưng chưa được thông tin về tác dụng gây lệ thuộc thuốc đến độ thầy thuốc đặt tên là “hội chứng đau đầu vì thiếu thuốc giảm đau”, về mối liên hệ thấy rõ giữa việc lạm dụng thuốc giảm đau và bệnh trầm uất, về rối loạn nội tiết tố, điển hình là bệnh tiểu đường, ở người dùng thuốc giảm đau hơn 10 ngày trong tháng... vẫn là thiểu số!

Giảm đau không dùng thuốc

Rõ ràng là hiện nay không thiếu thuốc giảm đau. Nhưng rõ hơn nữa là phản ứng phụ khó tránh của thuốc! Bằng chứng là y sĩ đoàn ở Đức, nơi được xem như lò sản xuất thuốc hóa chất tổng hợp, đã liên tục cổ động cho biện pháp không dùng thuốc khi cần giảm đau.

Đó cũng là lý do tại sao nhiều thầy thuốc bên đó đang ưu tiên áp dụng châm cứu để điều trị đau thần kinh tọa, viêm khớp, chấn thương phần mềm, viêm thần kinh ngoại biên..., thay vì hở chút là cho thuốc đặc hiệu. Họ phải quyết định không chỉ vì hiệu quả của liệu pháp mà còn do khách hàng muốn như thế: 70% bệnh nhân bên Đức yêu cầu được điều trị bằng phương pháp an toàn, càng ít phản ứng phụ càng tốt.

Ở xứ mình hình như ngược lại! Không chỉ thầy thuốc mà nhiều bệnh nhân cũng muốn đánh mau đánh mạnh bất kể lợi hại về lâu về dài. Tất nhiên không ai vui gì khi phải đến thầy thuốc bởi việc khám bệnh ở nhiều nơi chẳng khác nào cực hình có tính phí!

Cũng vì phản ứng phụ của thuốc hóa chất mà thầy thuốc ở Hoa Kỳ dựa vào kết quả hiển hiện của nhiều công trình nghiên cứu trong thời gian gần đây đã khuyến khích người bệnh chủ động học thiền để tiếp tay thầy thuốc.

Các nhà nghiên cứu ở Đại học North Carolina đã chứng minh cơn đau giảm thấy rõ sau ba ngày ngồi thiền, mỗi ngày một lần không hơn 20 phút. Tác dụng giảm đau không chỉ cấp thời mà kéo dài không thua hiệu quả thuốc giảm đau loại mạnh.

Bên cạnh đó, lợi điểm thấy rõ là người thiền thay thuốc không bị cồn cào bao tử, không buồn ngủ nếu so sánh với phản ứng thông thường của thuốc giảm đau.

Đi xa hơn nữa, người đau đầu mãn tính có thể giảm hơn phân nửa lượng thuốc sau bốn tuần tập thiền. Giảm được thuốc đồng nghĩa với bớt phản ứng phụ và tiền thuốc.

Từ hiệu quả ghi nhận trong điều trị bệnh hệ vận động và thần kinh, thầy thuốc ở châu Âu đã mạnh dạn áp dụng phương pháp ngồi thiền trong nhiều trung tâm điều trị phục hồi bệnh tim mạch, cho bệnh nhân hậu ung thư cũng như trong các mô hình chống stress. Chính phủ Nhật ắt hẳn có lý do chính đáng khi quy định tài xế lái xe đường dài phải thiền trước khi khởi hành. Chuyên gia về thể dục thể thao ở Đại học Cologne chắc phải có cơ sở khoa học vững chắc khi đưa thiền vào chương trình tập huấn cho vận động viên chuyên nghiệp.

Có cơ sở khoa học

Nếu nghĩ thiền sở dĩ có tác dụng là do niềm tin hay tương tự một loại giả dược (placebo) thì sai. Kết quả nghiên cứu với kỹ thuật cao cấp như với phương pháp nhiệt đồ (thermogram), qua đó đánh giá thay đổi trên toàn thân của người ngồi thiền cho thấy phương pháp này hoàn toàn có cơ sở khoa học.

Chuyên gia về thiền Ulrich Ott đã đánh tan mọi nghi ngờ với ấn phẩm bán chạy trong nhóm top ten ở Đức Meditation fuer Skeptiker (Thiền cho người không tin) với dẫn chứng khách quan về thay đổi trên vỏ não sau khi thiền, qua đó không chỉ dẫn truyền thần kinh được hoàn chỉnh mà ngay cả hàm lượng dưỡng khí trong tế bào chất xám cũng gia tăng.

Dù ai có bán tín bán nghi cách mấy cũng phải công nhận là chức năng tư duy, đặc biệt là óc phán đoán và trí nhớ, được cải thiện thấy rõ sau 5-10 ngày tập thiền.

Không có gì khó hiểu về tác dụng của thiền từ khi các nhà nghiên cứu phát hiện chất nội sinh endorphin của tuyến yên được phóng thích có thể gấp 10 lần bình thường sau khi ngồi thiền. Có đủ chất này thì gia chủ chịu đau giỏi hơn, ngủ yên hơn và nhất là thức dậy với cảm giác lạc quan yêu đời, yêu người. Làm gì có thuốc đặc hiệu nào vừa giảm đau vừa tăng sức kháng bệnh như endorphin? Đã vậy thiền nào mất tiền mua!

Trên cơ sở vừa phân tích, giáo sư Edzard Ernst ở Đại học Exeter đã thậm chí mạnh dạn cổ động cho biện pháp thiền định như thuốc đặc hiệu ở người:

• Phân liệt cá tính vì lo sợ triền miên

• Huyết áp dao động thất thường vì rối loạn thần kinh giao cảm

• Mất ngủ sau chấn động tâm lý

• Lệ thuộc thuốc giảm đau

Ai cũng hiểu nhu thắng cương, tĩnh khắc động. Cũng không quá khó để tập thiền. Đừng tin chi kỹ thuật phức tạp theo bài giảng mù mờ của người mượn thiền để kiếm tiền. Chỉ cần ngồi yên, gác hết mọi chuyện tạm thời sang một bên và tập trung không quá 10 phút vào động tác hô hấp hít vào thở ra đã là thiền. Khó chỉ ở chỗ liệu có đủ nghị lực để bắt đầu ngay từ hôm nay và tiếp tục trong nhiều ngày sau đó!