Giải mã nguyên nhân dẫn đến thảm kịch sạt lở ở Trà Leng

THÁI BÁ DŨNG - LÊ TRUNG

TTO - Hôm qua 3-11, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam Phan Việt Cường cho biết Viện Khoa học thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên đã gửi báo cáo đánh giá sơ bộ nguyên nhân dẫn đến thảm kịch sạt lở tại xã Trà Leng (Nam Trà My, Quảng Nam).

Sơ đồ phân tích vụ sạt trượt tại Trà Leng - Ảnh: Viện Khoa học thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên cung cấp

Đồng thời, Viện Khoa học thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên cũng cảnh báo hàng chục điểm có nguy cơ sạt lở tại Quảng Nam.

Sạt lở ở Trà Leng do đâu?

Theo ông Hoàng Ngọc Tuấn - viện trưởng Viện Khoa học thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên, qua khảo sát tại hiện trường sạt lở, các chuyên gia đánh giá khu vực này tồn tại nhiều bất lợi về địa hình dốc, phân cắt mạnh nên hình thành một khe suối hẹp hình chữ V, có độ dốc từ 30-45o, hai vách bên khe suối có cấu tạo nền đất bở rời, nằm trên nền đá gốc nên dễ gây sạt trượt.

Trước khi sạt lở xảy ra, mưa đã kéo dài hơn 16 ngày làm đất bị bão hòa. Khi gặp trận mưa lớn trong bão số 9 với lưu lượng 180mm thì đất như một khối bùn lỏng sạt lở lao nhanh xuống phía dưới tạo ra một trận lũ quét. Trận lũ này kéo theo đất đá, cây cối chắn ngang cống thoát nước dẫn tới dòng bùn đá đã chuyển hướng sang bờ phải lao vào khu dân cư, cuốn đi tất cả trên đường đi và dẫn tới thảm họa.

Ông Tuấn cho rằng việc dự báo lũ quét, sạt lở đất rất khó thực hiện, hiện chỉ có thể cảnh báo, xác định được các vùng, điểm có nguy cơ sạt lở. Tuy nhiên, để dự báo chính xác thời điểm xảy ra là không thể.

Viện Khoa học thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên cảnh báo với tỉnh Quảng Nam ngay trong mùa mưa bão này, đặc biệt có bão số 10 đang chuẩn bị đổ bộ thì tình trạng sạt lở đất sẽ càng nghiêm trọng hơn nữa. Do vậy, địa phương cần rà soát ngay các khu vực có nguy cơ sạt lở đất cao theo khuyến cáo của các cơ quan chuyên môn và theo dõi dự báo mưa của Đài khí tượng thủy văn để di dời dân đến nơi an toàn.

Về phía người dân cần chủ động quan sát khi thấy các dấu hiệu bất thường như nứt đất, nứt nhà, cây nghiêng, nước chảy sườn đồi chuyển màu... thì phải báo ngay chính quyền và thực hiện theo hướng dẫn của chính quyền.

Rút bới lực lượng tìm kiếm, di dân tránh bão

Sau 7 ngày tìm kiếm tại Trà Leng, mọi nỗ lực dường như vô vọng khi lực lượng quân đội, công an chỉ tìm thấy 2 thi thể, vẫn còn 14 người mất tích. Ông Hồ Quang Bửu - phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam - cho biết tỉnh đã chỉ đạo rút bớt lực lượng bởi đã tìm hết tại hiện trường nhưng vẫn chưa có tín hiệu. Dưới sông thì chỉ duy trì lực lượng và canô một nửa để chạy dọc các sông tiếp tục tìm kiếm người mất tích.

Ông Bửu cho biết tỉnh cũng vừa có công văn gửi các lực lượng biên phòng, công an, quân đội, hai địa phương Nam Trà My và Phước Sơn yêu cầu không tổ chức lực lượng tham gia tìm kiếm khi có mưa lớn và các hình thái thời tiết nguy hiểm khác, và có phương án đảm bảo an toàn về nơi ở, nơi trú tránh cho các lực lượng tham gia công tác tìm kiếm cứu nạn.

Theo ghi nhận vào chiều cùng ngày, chính quyền xã Trà Leng đã lên phương án di dời người dân ở nơi có nguy cơ sạt lở đến những điểm an toàn trước khi bão số 10 ập vào. Những người có nhà bị sập vụ sạt lở được ở xen ghép người dân, tạm trú trường học. "Việc di dời này sẽ thực hiện trước 11h trưa 4-11, chúng tôi cũng đã bố trí lương thực, thực phẩm, cộng với sự hỗ trợ của các đoàn từ thiện sẽ cơ bản đáp ứng được cho hàng trăm hộ dân đến khi qua bão số 10" - ông Lê Đình Lực, cán bộ xã Trà Leng, cho biết.

Hàng chục điểm có nguy cơ sạt lở

Kết quả nghiên cứu của Viện Khoa học thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên cũng cung cấp thông tin hiện huyện Nam Trà My còn có 15 điểm nguy cơ cao sạt trượt tập trung tại các xã Trà Leng, Trà Vân, Trà Mai, Trà Don... Ở Bắc Trà My có khoảng 30 điểm nguy cơ cao tập trung tại thị trấn Trà My, xã Trà Bui, Trà Sơn, Trà Giáp, Trà Giác. Tại huyện Phước Sơn còn khoảng 13 điểm nguy cơ cao tập trung tại thị trấn Khâm Đức, xã Phước Lộc, xã Phước Thành, Phước Xuân... Tại huyện Tây Giang, điểm nguy cơ sạt trượt tại các xã A Tiêng, A Vương, Ch’ơm, Lăng, Dang, Bhale...

5 tỉ đồng hỗ trợ làm nhà cho người dân Trà Leng

Ngày 3-11, Công ty CP ôtô Trường Hải (Thaco) trao 5 tỉ đồng hỗ trợ xây nhà cho đồng bào xã Trà Leng (Nam Trà My) bị thiệt hại trong vụ sạt lở vừa qua. Với số tiền này, Thaco dự định xây dựng khoảng 30 ngôi nhà cho đồng bào bị sạt lở tại Trà Leng. Sau khi tỉnh khảo sát và lựa chọn địa điểm, tùy vào tình hình thực tế, Thaco sẽ tính toán thiết kế và triển khai xây dựng, đảm bảo cho bà con có được những ngôi nhà kiên cố, an toàn.

Lo sạt lở trở lại, Trà Leng gấp rút sơ tán dân 'chạy bão'

TTO - Ngày thứ bảy sau vụ sạt lở kinh hoàng ở xã Trà Leng, 14 người mất tích vẫn chưa được tìm thấy, chính quyền thực hiện sơ tán hàng trăm người sống ở nơi có nguy cơ sạt lở đến nơi an toàn trước khi bão số 10 ập vào.

THÁI BÁ DŨNG - LÊ TRUNG