1-Mới có khuyến cáo nói chuyện cũng lây corona, đặc biệt nói nhiều, nói lớn. Mấy “bà tám” thuộc diện nguy cơ rồi?

-Giọt bắn có thể cất cánh từ cuộc hàn huyên nhỏ nhẹ, tất như “hổ thêm cánh” khi nói cười văng nước bọt. Ăn to nói lớn vừa buộc phổi, cơ hoành tăng công, vừa bức thanh quản, hầu họng, mũi xoang mở rộng. Đường tán phát của giọt bắn thêm thênh thang. Mấy bà buôn chuyện, mấy ông dzô dzô, mấy cô cười hô hố mà không đeo khẩu trang đều chung một hội.

2-Mới có tin người chạy thể dục phía sau dễ dính giọt bắn từ người trước, dù khoảng cách trên 2 mét? Khổ thêm rồi?

-Cớ sự ở chỗ ai đó hắt hơi mà đứng yên, thì khoảng sinh tồn 2 mét phát huy tác dụng. Ngược lại, khi nguồn phát di chuyển, đám mây giọt bắn F0 rớt lại phía sau, chưa kịp rơi xuống, ông F1 cũng đang di chuyển, trờ tới lãnh đủ. Chi ly, hên xui, nên tựu trung giữ tốt cự ly 2 mét là ổn, khỏi rước thêm đau đầu đếm lọ dưa đo hủ mắm.

3-Lộn xộn lúc F0 lúc F1, F2. Với lại, mất dấu F0, theo tôi, đâu còn quan trọng, đằng nào cũng “sang ngang” cả mớ rồi?

-F0 là ca mắc tiên khởi, tính mọi phạm vi, từ vùng dịch đến ổ dịch. Nếu đúng thì F0 “thủy tổ” là SARS-CoV-2 ở Vũ Hán. Hẹp hơn, chàng là F1 từ bạn nhậu, nhưng vinh dự là F0 của vợ con, khu phố mình ở. Giá trị của F0 là nguồn lây. Ví dụ, công ty nọ mất dấu F0, nháo nhào tìm nguồn không ra, sau túm được anh này, mới vỡ lẽ là …cái máy bán đồ uống tự động. Sớm nắm F0 này thì cái máy, suốt mấy tuần, đã không lây đẹp hàng trăm người!

4-Liên tiếp mấy ca âm tính hai-ba lần, rồi lại dương tính. Chuyện gì với corona? Có cần hoang mang không?

-Chuyện (-),(+) xoành xoạch, cớ sự khả dĩ tạm chia hai nhóm. Một là xét nghiệm ba phải. Khả năng này thấp, vì độ tín thác của real-time PCR cao, và được thực hiện nhiều lần. Hai là virus “sống” lại. Quả hồi dương này cũng năm bảy đường: 1- người bệnh chưa thật sự khỏi, vẫn còn một ít virus chém vè, 2- virus tái hoạt động, và 3- miễn dịch thất thế. Còn hai kịch bản hi hữu hơn: A-thứ khiến xét nghiệm (+) chỉ là ít mảnh “xác” vật vờ của corona, và B- người bệnh tái nhiễm với chủng SARS-CoV-2 khác. Loạn, chưa xác quyết, nhưng không phải lần đầu mới thấy, mấy kiểu “làm xiếc” này, đám virus cũ/mới làm hoài, có điều không phổ biến. Cũng qua kinh nghiệm, một nguyên tắc tạm an lòng là khi đã khỏi bệnh + kháng thể xác lập, nếu tái bệnh thì triệu chứng và mức lây cũng nhẹ. Tất nhiên, trừ khi SARS-CoV-2 lần này coi trời bằng vung.