Khó bố trí hơn 494.000 tỉ đồng ngân sách để nâng cấp đường cao tốc

Bộ Giao thông vận tải cho biết như vậy trong báo cáo Thủ tướng về phương án đầu tư, nâng cấp đường cao tốc phân kỳ đầu tư (2 làn hoặc 4 làn xe không có dải dừng xe khẩn cấp liên tục) đạt quy mô hoàn chỉnh.

Với đường cao tốc 2 làn xe: Bộ cho biết hiện có 313km đã khai thác (Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Hòa Liên, Thái Nguyên - Chợ Mới, Hòa Lạc - Hòa Bình, đoạn Yên Bái - Lào Cai thuộc cao tốc Nội Bài - Lào Cai); đang xây dựng 293km cao tốc 2 làn xe; đang chuẩn bị đầu tư 83km cao tốc 2 làn xe.

Để nâng cấp 689km cao tốc 2 làn xe nói trên lên 4 làn xe hoàn chỉnh (riêng cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình dài 26km đạt quy mô 6 làn xe hoàn chỉnh) cần tổng mức đầu tư khoảng 87.481 tỉ đồng. Trong đó: vốn nhà nước khoảng 82.559 tỉ đồng, vốn nhà đầu tư khoảng 4.922 tỉ đồng.

Với các tuyến cao tốc phân kỳ 4 làn xe hạn chế: phạm vi đầu tư 2.141km, trong đó: đã khai thác 435km, đang xây dựng 1.385km, đang chuẩn bị đầu tư 321km. 

Để nâng cấp theo quy mô quy hoạch (4 hoặc 6 hay 8 làn xe đầy đủ, tùy quy mô từng tuyến) cần khoảng 425.705 tỉ đồng, trong đó: vốn nhà nước khoảng 412.567 tỉ đồng, vốn nhà đầu tư khoảng 13.138 tỉ đồng.

Ngoài 2.141km cao tốc nêu trên, hiện nay có 2 đoạn cao tốc Bắc - Nam phía Đông đang khai thác quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần nghiên cứu mở rộng gồm: cao tốc TP.HCM - Trung Lương mở rộng lên 8 làn xe, tổng mức đầu tư khoảng 22.224 tỉ đồng; cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây mở rộng từ 4 lên 6 làn xe, tổng mức đầu tư khoảng 7.500 tỉ đồng.

Bộ Giao thông vận tải nhận định nếu cân đối đủ nguồn vốn để đầu tư, nâng cấp ngay các tuyến cao tốc phân kỳ đạt quy mô cao tốc hoàn chỉnh sẽ nâng cao hiệu quả đầu tư và năng lực thông hành. 

Tuy nhiên, trong điều kiện nguồn vốn nhà nước còn khó khăn, việc cân đối ngay 494.592 tỉ đồng ngân sách nhà nước để thực hiện trong giai đoạn hiện nay là khó khả thi, ảnh hưởng mục tiêu hoàn thành 5.000km theo nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra.

Chia thành 4 nhóm theo thứ tự ưu tiên để nâng cấp đường cao tốc

Do vậy, bộ đề xuất một số nguyên tắc, tiêu chí xác định thứ tự ưu tiên đầu tư, nâng cấp các tuyến đường cao tốc phân kỳ. Trong đó: với cao tốc đã phân kỳ 2 làn xe, khi nâng cấp phải đạt quy mô tối thiểu 4 làn xe hoàn chỉnh theo tiêu chuẩn, quy chuẩn; đối với cao tốc đã phân kỳ 4 làn xe, khi nâng cấp phải đạt quy mô theo quy hoạch được duyệt.

Trên cơ sở đó, Bộ Giao thông vận tải đề xuất thứ tự ưu tiên đầu tư nâng cấp đường cao tốc theo 4 nhóm:

Nhóm 1: Đầu tư nâng cấp 5 tuyến cao tốc có nhu cầu cấp bách. Sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 55.318 tỉ đồng (vốn nhà nước khoảng 15.034 tỉ đồng, vốn nhà đầu tư khoảng 40.284 tỉ đồng) gồm:

Cao tốc La Sơn - Hòa Liên (dài 66km) đang khai thác 2 làn xe, đã giải phóng mặt bằng theo quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh. Để nâng cấp đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần khoảng 3.011 tỉ đồng từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022 để đầu tư. Dự kiến khởi công năm 2024, cơ bản hoàn thành năm 2025.

Cao tốc Cam Lộ - La Sơn (dài 98km) đang khai thác 2 làn xe, đã giải phóng mặt bằng với quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh. Để nâng cấp đường cao tốc này lên 4 làn xe hoàn chỉnh cần khoảng 7.000 tỉ đồng. Bộ Giao thông vận tải đề xuất bố trí từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2023 để sớm triển khai đầu tư.

Cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn (dài 15km) đang khai thác 4 làn xe hạn chế, đã giải phóng mặt bằng theo quy mô 6 làn xe. Bộ Giao thông vận tải đã phê duyệt chủ trương đầu tư nâng cấp đạt quy mô 6 làn xe, tổng mức đầu tư khoảng 1.995 tỉ đồng. Dự kiến khởi công trong năm 2024, cơ bản hoàn thành năm 2026.

Cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận (dài 51km) đang khai thác quy mô 4 làn xe hạn chế, đã giải phóng mặt bằng quy mô 6 làn xe. Bộ Giao thông vận tải đang phối hợp với nhà đầu tư đề xuất dự án hoàn chỉnh báo cáo nghiên cứu tiền khả thi nâng cấp đoạn Trung Lương - Mỹ Thuận đạt quy mô 6 làn xe, kết hợp nâng cấp đoạn TP.HCM - Trung Lương lên 8 làn xe.

Cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình (dài 26km) là dự án BOT đang khai thác quy mô 2 làn xe. UBND tỉnh Hòa Bình đã cơ bản hoàn thành hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi mở rộng đường lên 6 làn xe, tổng mức đầu tư khoảng 7.950 tỉ đồng.

Nhóm 2: Đầu tư nâng cấp 3 tuyến cao tốc nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải và khai thác đồng bộ với các đoạn cao tốc liền kề đã khai thác, đang đầu tư quy mô 4 làn xe gồm: Nâng cấp đoạn Yên Bái - Lào Cai dài 83km thuộc cao tốc Nội Bài - Lào Cai từ 2 làn xe lên 4 làn xe hoàn chỉnh; 

nâng cấp đoạn Thái Nguyên - Chợ Mới (dài 40km) từ quy mô 2 làn xe lên 4 làn xe; nâng cấp 12km cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng qua Hải Phòng và tỉnh Thái Bình lên 4 làn xe. Tổng nhu cầu vốn nhà nước khoảng 18.683 tỉ đồng.

Nhóm 3: Nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 2 làn xe còn lại đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh, sơ bộ nhu cầu vốn khoảng 50.837 tỉ đồng từ ngân sách trung ương. Các tuyến cao tốc cần nâng cấp gồm: cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang giai đoạn 1 (dài 104km); cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu giai đoạn 1 (dài 66km, qua tỉnh Hòa Bình 34km và tỉnh Sơn La 32km); 

cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh giai đoạn 1 (dài 93km, hiện đang đầu tư 22km 4 làn xe hạn chế và 71km quy mô 2 làn xe; tuyến kết nối cửa khẩu Tân Thanh và cửa khẩu Cốc Nam dài 17km từ 2 làn xe lên 4 làn xe; nâng cấp đoạn Chơn Thành - Đức Hòa (dài 84km) từ 2 làn xe lên 4 làn xe hoàn chỉnh.

Nhóm 4: Nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 4 làn xe hạn chế còn lại. Theo tính toán sơ bộ, phương án nâng cấp theo quy mô quy hoạch, nhu cầu vốn nhà nước cần bổ sung khoảng 410.572 tỉ đồng.

Thủ tướng yêu cầu sớm ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đường cao tốc

Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải khẩn trương hoàn thiện, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đường cao tốc; khẩn trương báo cáo kết quả nghiên cứu phương án đầu tư, nâng cấp các đường cao tốc đã đầu tư phân kỳ đạt quy mô hoàn chỉnh.