Một dự án ở phường Thạnh Xuân, quận 12, TP.HCM xây dựng trái phép để phân lô, bán nền. Đây là một trong những dự án được UBND phường Thạnh Xuân công bố công khai đến người dân - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Nhưng với sự tham gia của những nền tảng công nghệ bất động sản mới sử dụng dữ liệu lớn (big data), thông tin dựa trên giao dịch thật, thời gian thực và được xác minh, những lo lắng này của người mua nhà sẽ không còn nữa.

Người mua nhà đối mặt "thông tin bất đối xứng"

Trong kinh tế học, khái niệm "thông tin bất đối xứng" chỉ ra sự chênh lệch về thông tin giữa người mua và người bán về một đối tượng giao dịch. Trong đó, người bán thường có nhiều thông tin hơn người mua.

Tại thị trường Việt Nam, mua bán nhà phố là điển hình của "thông tin bất đối xứng" khi người mua rất khó biết đầy đủ các thông tin về tài sản định mua về chất lượng, giá cả và tình trạng pháp lý trong khi người bán biết rõ nhưng nhiều khi không nói. Chính vì vậy, người mua nhà phố nói riêng và các loại bất động sản thuộc thị trường thứ cấp nói chung đều khá hoang mang và lo lắng về mức độ rủi ro khi xuống tiền.

Sau nhiều năm đi ở thuê, vợ chồng anh Nguyễn Xuân Trường (quận 12) quyết định sẽ mua một căn nhà ở Thủ Đức để "an cư lạc nghiệp". Căn nhà trong một hẻm nhỏ, diện tích 55m² với giá 3,3 tỉ đồng qua một người quen giới thiệu. Chủ nhà cho biết nhà này mới sửa lại, không nằm trong quy hoạch nhưng khi đến xem nhà và hỏi han những gia đình xung quanh thì được biết toàn bộ khu này thuộc quy hoạch làm công viên cây xanh hơn chục năm nay nhưng chưa triển khai. Chủ nhà vẫn khẳng định không có quy hoạch và cho biết nếu không đặt cọc nhanh sẽ cho người khác cọc vì đang cần tiền gấp. 

"Tôi quyết định không đặt cọc vì còn phải xem xét quy hoạch của địa phương nhưng cũng tiếc vì so với giá xung quanh nhà này rẻ hơn khoảng 200 triệu đồng. Nhưng nếu cọc xong mà có vấn đề gì cũng rủi ro", anh Trường cho biết.

Trong khi đó, ông Trần Văn Thành (47 tuổi) tại Phú Quốc cũng đang băn khoăn khi tìm mua nhà cho con trai ở để học đại học tại TP.HCM. Với tài chính khoảng 4-5 tỉ đồng, ông Thành muốn mua một ngôi nhà phố ở các quận Gò Vấp, Tân Phú hay Thành phố Thủ Đức. Tuy nhiên, do ở xa nên chỉ tìm thông tin qua mạng và nhờ người quen trên TP.HCM tìm giúp mà mãi chưa tìm được căn nhà ưng ý. 

"Trên mạng giá cả cách nhau một trời một vực dù cùng một phường hay con phố. Nhiều lần tôi điện thoại hỏi thì hóa ra là thông tin của môi giới chứ không phải chính chủ như họ đăng quảng cáo. Khi muốn xem thông tin căn nhà, sổ sách thì người bán đề nghị gặp trực tiếp rất khó cho tôi…", ông Thành cho biết.

Trường hợp đi mua nhà nhưng không thể nắm hết thông tin như anh Trường, ông Thành không phải là hiếm mà là phổ biến hiện nay. Thông tin về giá cả, quy hoạch, pháp lý của một khu vực nhưng quá khác nhau ở các nguồn, giá cả chênh nhau tới mức phi lý dẫn đến việc người mua hoang mang không biết đâu là giá trị thực đang giao dịch, đâu là giá được các môi giới tung lên mạng để "làm giá". Bên cạnh đó là tình trạng pháp lý của nhiều căn nhà rao bán không được cung cấp rõ ràng hoặc rất mất thời gian kiểm tra cũng hạn chế người mua và người bán gặp nhau.

Công nghệ loại bỏ lo lắng cho người mua

Ông Nguyễn Thanh Hòa, Giám đốc một Công ty BĐS tại Thủ Đức cho biết, người mua nhà quan tâm nhất là tình trạng pháp lý của căn nhà để yên tâm mua xong dọn về ở hoặc cho thuê mà không phát sinh rủi ro nào. Giá cả bất động sản trong thị trường thứ cấp đa dạng và chênh lệch hơn so với thị trường sơ cấp (được quy định và áp dụng đồng loạt bởi chủ đầu tư) nên nhiều lúc người mua sẵn sàng trả giá cao hơn nếu thấy căn nhà ưng ý. 

"Nhưng thông tin trên mạng hiện nay quá hỗn loạn nên người mua bao giờ cũng có tâm lý không tin tưởng hoàn toàn vào môi giới và cả chủ nhà. Họ mất nhiều lần đi lại và kiểm tra nhiều nguồn về thông tin nên tốn thời gian và công sức của các bên", ông Hòa cho hay.

Các chuyên gia bất động sản cho biết tình trạng bất cân đối thông tin như vậy làm giảm thanh khoản cũng như sôi động của thị trường bất động sản thứ cấp. Người bán thường đăng thông tin có lợi, môi giới đăng nhiều thông tin không chính xác như giá thấp và sai vị trí, do đó người mua thường có tâm lý sợ bị lừa nên rất dè dặt và tốn nhiều thời gian để xác minh thông tin dẫn tới giao dịch của thị trường nói chung bị chậm lại. Nếu giải quyết được vấn đề thông tin này, giao dịch trên thị trường thứ cấp này sẽ tăng lên nhiều lần so với hiện nay.

Và thực tế hiện nay đã có những đơn vị đang ứng dụng công nghệ trong môi giới bất động sản để giải quyết "điểm nghẽn" nói trên. Các công cụ này đồng thời giải quyết hai vướng mắc lớn nhất của thị trường đó là thông tin pháp lý và giá thực tế của bất động sản có giá trị tương đương.

Trong đó, công nghệ như dữ liệu lớn sẽ cho người mua một bức tranh toàn cảnh về diễn biến xu hướng giá cả, diễn biến giao dịch bất động sản trong một khu vực theo một khoảng thời gian nhất định, phân khúc giá nào người mua đang quan tâm và mua bán nhiều nhất để người mua nhà so sánh và quyết định. Toàn bộ thông tin nói trên có thể truy cập ở bất cứ đâu qua website hoặc app trên điện thoại với các thông số và đồ thị trực quan dựa trên số liệu thực của các giao dịch đã diễn ra và đã được kiểm chứng. Do đó, các lo ngại về việc bị cò "thổi giá" hay mua hớ sẽ giảm xuống mức tối thiểu.

Thông tin tổng quan chức năng xem thông tin quy hoạch bất động sản

Thông tin chi tiết thông tin của 1 thửa đất bất kì từ app

Song song đó, đơn vị cung cấp giải pháp công nghệ bất động sản còn làm giúp cho người mua trong việc xác định độ sạch về pháp lý bất động sản. Đây là công việc đòi hỏi phải có chuyên môn và cần thời gian và công sức của con người thực tế. Do đó, ngoài thông tin từ dữ liệu lớn thì chuyên môn của đội ngũ xác minh thông tin sẽ tạo nên lợi thế cạnh tranh cho đơn vị cung cấp giải pháp.

Theo ông Nguyễn Thanh Hòa, công nghệ này không loại bỏ hẳn nghề môi giới bất động sản mà chỉ nâng tầm nghề nghiệp môi giới lên một mức theo hướng minh bạch hơn, đem lại giá trị nhiều hơn cho cả người mua và người bán. 

"Một khi bài toán bất đối xứng thông tin đã được giải quyết, người mua và người bán sẽ dễ dàng gặp nhau và thị trường sẽ sôi động hơn. Và các giải pháp công nghệ này sẽ trở thành một phần không thể thiếu khi ai đó có nhu cầu mua bất động sản", ông Hòa dự đoán.