Người dân Nga mua rau củ ở chợ - Ảnh: afp.com

Theo hãng tin Bloomberg, người dân Nga đang phải đối mặt với tình trạng giá lương thực tăng vọt. Theo số liệu do Tổng cục Thống kê Liên bang Nga (Rosstat) công bố ngày 14-11-2024, 1kg khoai tây đã tăng giá ít nhất 73% so với đầu năm, trong khi giá bơ tăng hơn 30%.

Hai sản phẩm này đứng đầu danh sách do Rosstat tổng hợp, với các loại rau như hành tây và củ cải đường tăng hơn 20%, sữa chua, sữa, bánh mì và cá đều tăng từ 12% -15% so với mức năm 2023.

Giá cả tăng - mà các nhà phân tích cho rằng một phần là do ảnh hưởng của xung đột với Ukraine - đang gây áp lực lên ngân sách hộ gia đình. Bà Tatyana, 72 tuổi ở thành phố Kirov, chi khoảng 2/3 tiền lương hưu của mình mua thực phẩm, tăng so với mức khoảng một nửa (tiền lương hưu) trước đây. Bà đã phải ngừng mua những sản phẩm đắt tiền như trái cây ngoại, và lần đầu tiên kể từ thời điểm sau khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát vào đầu năm 2022, bà Tatyana không thể mua món trứng cá đỏ truyền thống vào dịp năm mới.

Người dân Nga phải đối phó với giá thực phẩm tăng cao ngay cả trước giai đoạn tăng đỉnh điểm trong năm nay. Các quan chức từ Bộ Nông nghiệp cho đến Văn phòng Tổng công tố đều lo ngại về việc làm thế nào để kiểm soát giá cả. Ngân hàng trung ương Nga có thể gặp khó khăn trong việc đưa ra câu trả lời sau khi đã tăng lãi suất cơ bản lên mức cao kỷ lục 21% vào tháng trước. Ngân hàng trung ương Nga dự tính lạm phát trong năm 2024 sẽ ở mức 8-8,5%.

Theo bà Tatyana, tại các cửa hàng ở Kirov, cách Moskva khoảng 1.000 km về phía Đông Bắc, tình hình khó khăn hơn nhiều. Bà Tatyana cho biết các mặt hàng thiết yếu như sữa, bơ, trứng và bánh mì đắt ít nhất gấp đôi năm ngoái.

Tổng công tố Nga Igor Krasnov đã khởi xướng một cuộc điều tra về việc các nhà sản xuất sữa tăng giá và cam kết sẽ có phản ứng. Thủ tướng Mikhail Mishustin đã yêu cầu Bộ Nông nghiệp đảm bảo có đủ trái cây và rau quả, trong khi Phó Thủ tướng Dmitry Patrushev yêu cầu giám sát hàng ngày thị trường thực phẩm và đưa ra các biện pháp để ổn định tình hình.

Việc tăng chi phí vay của Ngân hàng Trung ương Nga đang tác động nhẹ đến lạm phát - tốc độ tăng giá hàng năm giảm xuống 8,54% trong tháng 9/2024 - song khả năng sử dụng chính sách tiền tệ để kiểm soát giá thực phẩm còn hạn chế. Dữ liệu của Rosstat cho thấy lạm phát thực phẩm vẫn ở mức trên 9% trong tháng 10-2024.

Bộ trưởng Nông nghiệp Oksana Lut ước tính tình trạng thiếu lao động ở nông trại lên tới 200.000 người. Thêm vào đó, thời tiết biến động ảnh hưởng tới sản lượng thu hoạch, trong khi đồng ruble yếu hơn và sự gián đoạn của chuỗi cung ứng truyền thống do các lệnh trừng phạt đã khiến một số sản phẩm nhập khẩu trở nên khan hiếm và đắt đỏ.

Nhà kinh tế Sofya Donets tại T-Investments cho biết, để kìm cương lạm phát, cần hạ nhiệt nền kinh tế, tức là phải sa thải nhân viên, cắt giảm kế hoạch kinh doanh, tăng trưởng thu nhập chậm lại. Ngân hàng trung ương Nga hiện đang đi theo con đường này. Bà Sofya Donets cho rằng, năm tới, nhu cầu về tất cả các loại hàng hóa, trong đó có thực phẩm, sẽ giảm dần.

Chuyên gia kinh tế người Nga Alex Iskov cho rằng giá hàng hóa tăng vọt ở Nga đang là mối lo ngại ngày càng tăng đối với người tiêu dùng Nga và cả Điện Kremlin. Có ba nguyên nhân đằng sau tình trạng tăng vọt này. Một đợt rét đậm và hạn hán đã làm giảm sản lượng nông nghiệp. Tình trạng thiếu lao động trên diện rộng đang đẩy chi phí trong toàn bộ chuỗi cung ứng lên cao hơn, trong khi các biện pháp trừng phạt tài chính đang làm tăng chi phí nhập khẩu thiết bị và hạt giống cho các nhà sản xuất Nga.

Nga sẽ dựa vào hai cách tiếp cận để xoa dịu lạm phát trong nước: giữ lãi suất chính sách ở mức trên 20% để hạ nhiệt nhu cầu và tăng cường nhập khẩu để ổn định thị trường.

Tại cuộc họp về giá thực phẩm trong tháng này, Bộ Nông nghiệp Nga cùng các cơ quan khác đã khuyến nghị các nhà sản xuất thực phẩm và chuỗi bán lẻ giảm giá đối với một số loại hàng hóa.