Phóng to

Gia đình anh chị Wu Zhenghong và Xu Hui cùng hai con - Ảnh: CNN

Quy định về dân số và quản lý kế hoạch hóa gia đình do chính quyền thành phố Thượng Hải đề xuất được quốc hội thông qua cuối năm 2003, cho phép những cặp vợ chồng đều là con một được phép sinh thêm con thứ hai. Quy định này được ban hành nhằm giải tỏa áp lực tỉ lệ sinh ngày càng giảm trong khi số người già ngày càng tăng cao tại Thượng Hải.

Con gái đầu lòng Bing Bing của hai anh chị nay đã được 2 tuổi. Việc cô Xu mang thai bé trai Dou Dou là điều ngoài dự kiến. Ban đầu, cả hai đã suy nghĩ nhiều về việc có nên giữ đứa bé hay không. Và chính người chồng đã khăng khăng đòi giữ lại thai nhi.

"Tôi luôn muốn có hai con. Bây giờ hầu như nhà nào cũng sống khá biệt lập, ít ai biết đến hàng xóm của mình. Tôi sợ con gái mình sẽ cảm thấy buồn chán khi phải ở nhà một mình suốt ngày" - anh Wu nói.

Bản thân người mẹ trẻ Xu nhiều lần dằn vặt về việc có nên giữ lại đứa bé hay không, thậm chí đã đến bệnh viện một mình với ý định phá thai mà không cho chồng biết. Nhưng cuối cùng cô quyết định sẽ sinh thêm con. "Đứa bé là một món quà trời ban và tôi phải trân trọng điều đó" - cô nói.

Trong việc dạy con, cả hai vợ chồng đều không muốn giống như những cặp vợ chồng Thượng Hải điển hình vốn giao phó hoàn toàn việc chăm sóc các cháu cho ông bà. Cô Xu quyết tâm nghỉ việc ở nhà chăm sóc hai con.

Cô Xu nói: "Các ông bà thường vì thương cháu quá mà có thể dễ làm hư cháu. Hơn nữa, ông bà sẽ chăm cháu như từng chăm chúng tôi, mà những cách thức đó bây giờ có thể là lỗi thời. Chúng tôi sẽ tự nuôi con mình".

Từ khi bé trai ra đời, hai vợ chồng không còn vất vả trong việc dạy con gái tính quan tâm và chia sẻ với người khác. Họ hài lòng nói dù trong tương lai hai chị em có gặp phải nghịch cảnh gì, nhưng ít nhất chúng sẽ biết luôn có người đỡ đần mình.

Không muốn có thêm con

Tuy chính quyền Thượng Hải nới lỏng việc áp dụng chính sách một con vốn rất nghiêm ngặt của Trung Quốc, nhưng phần lớn các hộ gia đình ở đây vẫn không muốn sinh thêm con. Theo một khảo sát do Ủy ban Dân số và kế hoạch hóa gia đình Thượng Hải thực hiện năm 2009, hầu hết người dân không muốn có thêm con.

Tham gia khảo sát là 12.000 người trong độ tuổi 20-45 và trung bình mọi người muốn có 0,85 con, còn những cặp đôi đã kết hôn muốn có 1,07 con. Một con số đáng lưu ý là 7,93% người được khảo sát nói họ không muốn có con, tăng 3,37% so với năm 2003. Báo Tin Tức Bắc Kinh vào tháng 9-2004 cho biết khi Thượng Hải ban hành chính sách cho sinh thêm con thứ hai, chỉ có 40 gia đình đến nộp đơn tại quận Từ Hối trong vòng nửa đầu năm đó.

Một số lý giải chính được đưa ra cho lựa chọn không muốn có con, chủ yếu về các vấn đề tài chính và tư tưởng "con một" đã ăn sâu trong người dân. 90% vợ chồng trẻ tại Thượng Hải hiện nay đều là con độc nhất.

Ngoài ra, bên cạnh áp lực mưu sinh, nhiều người còn phải phụng dưỡng cha mẹ già. "Do vậy hầu hết gia đình trẻ, đặc biệt những người sinh sau thập niên 1980, nói họ muốn có thêm con nhưng vẫn còn nhiều khó khăn trong cuộc sống" - bà mẹ Xu Hui nói.

Một người mẹ khác, cô Liang Wenqiong, đã quyết định hủy thai được 2 tháng tuổi. "Đó là cách tốt nhất, không chỉ cho đứa trẻ mà còn cho cả gia đình tôi" - cô nói. Để đưa ra quyết định này, cả đại gia đình phải họp bốn lần. Vợ chồng cô Liang đã có một bé gái đầu lòng 3 tuổi.

Lý do gia đình cô Liang không muốn sinh thêm con không phải vì vấn đề tài chính, mà vì "cha mẹ tôi đã quá già nên không thể chăm sóc thêm một đứa bé nào nữa, mà tôi thì không thể nghỉ việc" - cô nói.

Nhà nghiên cứu Xu Anqi thuộc Học viện Khoa học xã hội Thượng Hải thực hiện một khảo sát tại 700 hộ gia đình tại quận Từ Hối trong năm 2004, nhận thấy mỗi gia đình đã đầu tư trung bình 480.000 nhân dân tệ cho đứa con đầu lòng từ khi sinh ra đến khi tốt nghiệp đại học. Trong khi đó, 50% gia đình được khảo sát có mức thu nhập hằng năm dưới 60.000 nhân dân tệ. Lý do tài chính đó khiến họ không thể có thêm người con thứ hai.