Ông Trương Thanh Nhàn (giám đốc HTX nông nghiệp Phú An)

* Ông Phùng Hà (phó chủ tịch kiêm tổng thư ký Hiệp hội Phân bón Việt Nam):

Trung Quốc áp thuế xuất khẩu tới 110% khi vào vụ

Việc áp dụng cứng nhắc thuế xuất khẩu với mức 5% đối với tất cả các mặt hàng phân bón là không phù hợp. Mặt hàng chịu tác động lớn nhất là phân bón NPK hiện đang vừa xuất khẩu, vừa nhập khẩu (năm 2021 xuất khẩu sản phẩm NPK xuất xứ Việt Nam là 362.000 tấn, nhập khẩu là 435.525 tấn), đang áp dụng mức thuế suất là 0%.

Áp thuế xuất khẩu 5% chỉ nên áp dụng tạm thời trong những thời điểm nhất định khi nguồn cung thiếu hụt, giá thế giới tăng quá cao. Ở Trung Quốc, năm 2021 và một số năm trước, nước này áp thuế xuất khẩu cho 2 loại phân bón urê và DAP vào thời gian mà người dân nước này sử dụng ít (từ tháng 7 đến tháng 10) với mức thuế xuất khẩu 7%. Còn khi dân vào cao điểm mùa vụ, thuế xuất khẩu lên tới 110%.

Hiệp hội phân bón cũng cho rằng mục tiêu tăng thu ngân sách từ phân bón nếu áp thuế xuất khẩu 5% theo như Bộ Tài chính đưa ra là khó khả thi, vì thuế xuất khẩu với urê nếu được áp vẫn không thay đổi, là 5%, còn nguồn thu từ thuế xuất khẩu với phân bón NPK có thể giảm vì số lượng xuất khẩu có thể giảm khi sức cạnh tranh yếu đi. Phân bón vô cơ có nhiều chủng loại, cần đánh giá và áp dụng riêng thuế suất với từng chủng loại.

N.AN

Tìm đủ cách giảm chi phí, chờ bình ổn

Nhiều nông dân đã chuyển sang dùng phân hữu cơ để giảm chi phí mua đạm urê, NPK hoặc thay đổi cách sản xuất. Như anh Huỳnh Văn Chiến (HTX Thân Thiện, quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ, chuyên cung cấp bắp đi các tỉnh lân cận) cho hay bình thường để thu trung bình được 1 tạ bắp thì tốn 2 triệu tiền phân. Bây giờ giá lên gấp đôi, là 4 triệu. Trong khi đó, trước đây bắp có giá 4.500 đồng/kg, nay chỉ bán được 5.500 đồng/kg, chứ giá bán không thể gấp đôi.

Để tận dụng phân bón, anh Chiến sử dụng phương án trồng "cuốn chiếu". Tức là thu hoạch bắp xong, xuống giống tiếp 1ha; xen kẽ luân canh với nhau hai vụ màu một vụ lúa để đỡ phân. "Đó là cách làm tạm thời, nhưng tôi mong muốn có giải pháp bền hơn để giúp người dân bình ổn thị trường", anh Chiến nói.

Vẫn chờ góp ý đề xuất tăng thuế

Lực lượng chức năng An Giang kiểm tra các đại lý bán mặt hàng phân bón - Ảnh: M.K.

Theo kế hoạch, dự thảo tăng thuế xuất khẩu phân bón sẽ hoàn thiện sớm nhất để trình Chính phủ trong quý 3 năm nay.

Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 9-5, ông Trương Bá Tuấn - phó vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính - cho biết đang lấy ý kiến các bộ ngành và địa phương góp ý cho dự thảo nghị định về biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi, trong đó có nội dung đề xuất tăng thuế xuất khẩu phân bón lên 5%.

Theo Bộ Tài chính, thời gian qua nhiều quốc gia hạn chế việc xuất khẩu phân bón để giữ ổn định thị trường nội địa. Để góp phần hạ nhiệt giá phân bón trong nước, ổn định nguồn cung, Bộ Tài chính trình Chính phủ quy định thống nhất một mức thuế suất thuế xuất khẩu 5% đối với nhiều mặt hàng phân bón.

Bộ Tài chính cho hay phương án này góp phần giữ lại nguồn phân bón sử dụng trong nước, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và doanh nghiệp.

Trong khi đó, theo Bộ NN&PTNT, hằng năm Việt Nam sử dụng trung bình trên 10 triệu tấn phân bón sản xuất công nghiệp. Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) cho hay hiện tại các nhà máy trong nước đã sản xuất được hầu hết các loại phân bón chủ lực như phân lân, phân urê, phân NPK và hoàn toàn đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng. Tuy nhiên, các nhà máy sản xuất DAP chỉ đáp ứng được khoảng 60% nhu cầu, trong khi phân kali và phân SA phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn nhập khẩu.

"Cân đối lượng phân bón xuất, nhập khẩu thì hằng năm Việt Nam nhập khẩu thêm từ 2,7 - 3,5 triệu tấn phân bón vô cơ, trong đó chủ yếu là phân kali (khoảng 1,1 - 1,2 triệu tấn) và phân SA (khoảng 1 - 1,5 triệu tấn).

Dự báo thị trường phân bón vẫn diễn biến phức tạp, khó lường về giá và nguồn cung, Bộ NN&PTNT đã đề nghị xem xét áp thuế xuất khẩu đối với các mặt hàng phân bón urê, DAP, MAP và phối hợp với các bộ, ngành có các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với phân urê, DAP, MAP để đảm bảo nguồn cung trong nước trong khi nguồn cung phân bón khan hiếm như hiện nay.

"Với trách nhiệm của Bộ NN&PTNT, chúng tôi nhận thấy cần phải có những chính sách nói trên để bình ổn giá phân bón", cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) Hoàng Trung nói.

L.THANH - CHÍ TUỆ

TTO - Do những diễn biến tăng theo giá thế giới, giá phân bón đã tăng thêm 1.000-1.900 đồng/kg. Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) nhận định giá phân bón tăng cao nhất trong 50 năm qua.