Nếu đánh thuế VAT như đề xuất của Bộ Tài chính, nhiều chuyên gia lo giá nhà sẽ tăng. Trong ảnh: tham quan khu trưng bày một dự án bất động sản ở quận 2, TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Theo quy định hiện nay, khi mua nhà đất người dân không phải chịu thuế VAT tiền sử dụng đất.

Nhưng phân tích đề xuất về thuế VAT trong 1 luật sửa 5 luật mà Bộ Tài chính vừa công bố, nhiều chuyên gia băn khoăn việc đề nghị đánh thuế VAT cả hoạt động chuyển quyền sử dụng đất, trong khi mua nhà người dân đã phải trả số tiền sử dụng rất lớn, sẽ khiến người mua nhà phải nộp thuế chồng thuế.

Chắc chắn ảnh hưởng tới giá nhà

Một giám đốc công ty bất động sản tại quận 5 (TP.HCM) cho biết tiền sử dụng đất chiếm tỉ trọng lớn trong giá thành nhà ở. Hiện nay tiền sử dụng đất chiếm khoảng 10% giá bán căn hộ trong dự án nhà ở thương mại, 30% nhà phố và 50% giá biệt thự.

Ông này nói nếu quy định việc chuyển quyền sử dụng đất phải chịu thuế VAT, buộc chủ đầu tư phải tính vào giá bán, giá nhà đất sẽ tăng.

Ví dụ, một căn hộ trong dự án nhà ở thương mại được cân đối 300 triệu đồng tiền sử dụng đất và chi phí xây dựng là 700 triệu. Hiện nay, sau khi tính VAT, khách hàng sẽ mua căn hộ với giá 1,070 tỉ đồng.

Tuy nhiên, nếu tính VAT cả việc chuyển quyền sử dụng đất bằng 10% (hoặc 12% tiền sử dụng đất), người mua căn hộ nói trên phải đóng thêm 30 - 36 triệu.

Đó là chưa kể nếu tăng VAT từ 10% như hiện nay lên 12%, khách hàng sẽ phải trả thêm 2% thuế nữa.

Một chủ đầu tư khác cho rằng hiện nay lĩnh vực bất động sản sử dụng sản phẩm, dịch vụ của 95 ngành kinh tế quan trọng, liên quan đến hàng ngàn sản phẩm về vật liệu xây dựng, nội thất...

Nếu VAT tăng lên 2% sẽ kéo theo các chi phí xây dựng, dịch vụ liên quan tăng. Chi phí cộng gộp lại không nhỏ và chắc chắn chủ đầu tư sẽ đưa vào giá bán cho khách.

Cẩn thận thuế chồng thuế

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) - cho rằng nếu tính thuế VAT khi chuyển nhượng quyền sử dụng đất, khách hàng sẽ phải gánh cùng lúc ba loại “thuế”: tiền sử dụng đất, 10% thuế VAT tiền sử dụng đất, 10% chi phí xây dựng và chi phí khác.

Đây là gánh nặng với người nghèo muốn mua nhà.

Một số chuyên gia cũng băn khoăn muốn xây nhà phải có đất. Mà nếu theo đề xuất của Bộ Tài chính, nhiều người dân sẽ phải đóng thuế VAT từ lúc mua đất, sau đó mua nhà lại phải nộp thuế VAT.

Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng, cho rằng lập luận Bộ Tài chính đưa ra để tăng thuế VAT vẫn còn chung chung, chưa đưa ra con số cụ thể chứng minh cho việc tăng thuế. Đưa ra những con số lập luận xác đáng cho việc tăng thuế sẽ tăng tính thuyết phục hơn.

Theo ông Hiếu, thu nhập bình quân đầu người nước ta còn thấp, do vậy việc tăng 2% VAT kéo theo nhiều chi phí về giáo dục, giao thông, xây dựng... cùng tăng nên tác động khá lớn. Riêng lĩnh vực bất động sản, giá trị sản phẩm thường rất lớn nên việc tăng VAT sẽ tác động lớn đến giá bán căn hộ và khả năng mua nhà của dân.

“Để đánh giá tăng VAT có ảnh hưởng đến bất động sản hay không còn phụ thuộc vào thu nhập sắp tới của người dân. Do vậy, cần cân nhắc và có những đánh giá cụ thể trước khi quyết định tăng hay không” - ông Hiếu nói.