Thứ trưởng Nguyễn Thị Hà phát biểu tại hội thảo cho biết mỗi năm có gần 2.000 trẻ em bị xâm hại, cần được hỗ trợ, can thiệp - Ảnh: ĐỨC BÌNH

"Đây cũng chỉ là phần nổi của tảng băng, bởi ở Việt Nam vẫn có nhiều vụ việc không được báo cáo", bà Lesley Miller - phó trưởng đại diện Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc tại Việt Nam (Unicef) -  nhấn mạnh tại Hội thảo lần thứ nhất xây dựng kế hoạch hành động quốc gia phòng chống bạo lực, xâm hại trẻ em.

Hội thảo do Bộ Lao động - thương bình và xã hội cùng Unicef tổ chức tại Hà Nội hôm nay 18-4.

Mỗi năm gần 2.000 trẻ em bị xâm hại, bạo lực

Theo phó trưởng đại diện Unicef, gần đây ở Việt Nam có các vụ xâm hại trẻ rất nghiêm trọng, từ xâm hại tình dục đến bạo lực học đường. Vì thế, đây là thời điểm quan trọng đối với Việt Nam để tạo ra kế hoạch, tác động tích cực đến công tác bảo vệ trẻ em.

Bà Miller lưu ý rằng bạo lực, xâm hại gây tác động xấu đến trẻ em, đặc biệt là sức khỏe tâm thần, kết quả học hành của trẻ cũng bị ảnh hưởng nặng nề…

Để xây dựng kế hoạch hành động quốc gia, phó trưởng đại diện Unicef cho rằng trước tiên phải tăng cường khuôn khổ pháp lý, sửa Luật trẻ em để mọi trẻ em dưới 18 tuổi đều được bảo vệ trước mọi hành vi bạo lực, xâm hại.

Bên cạnh đó là tăng cường hệ thống an sinh xã hội, có chương trình đào tạo cho cán bộ làm công tác xã hội. Đoàn thanh niên, Hội Phụ nữ phải vào cuộc quyết liệt hơn. Xây dựng hệ thống, kế hoạch bảo vệ trẻ em hiệu quả cũng cần có sự lồng ghép vào chiến lược của các ngành và chương trình an sinh xã hội tổng thể của quốc gia.

"Hiện nay tại Việt Nam vẫn còn có những thầy cô bạo hành, xâm hại trẻ, nên cần kế hoạch dài hạn, hành động liên tục, có chiến lược từ cấp cao nhất để bảo vệ trẻ em. Kế hoạch quốc gia cần có sự tham gia, ban hành đến điều hành của nhiều bộ, ngành, tất cả cùng hợp tác để bảo vệ trẻ. Kế hoạch cần xác định rõ trách nhiệm của mỗi cơ quan, có sự giám sát các chương trình hành động của mỗi bộ, ngành", bà Lesley Miller nhấn mạnh.

Hội thảo lần thứ nhất xây dựng kế hoạch hành động quốc gia phòng chống bạo lực, xâm hại trẻ em - Ảnh: ĐỨC BÌNH

Tại hội thảo, thứ trưởng Bộ Lao động - thương binh và xã hội Nguyễn Thị Hà cho rằng công tác bảo vệ trẻ em nói chung, phòng chống bạo lực, xâm hại trẻ em nói riêng vẫn còn những thách thức, khó khăn.

Theo bà Hà, trung bình mỗi năm vẫn có khoảng 2.000 trẻ em bị bạo lực, xâm hại cần được hỗ trợ, can thiệp. Tính chất của các vụ việc có chiều hướng phức tạp, nghiêm trọng hơn. Trẻ em bị bạo lực, xâm hại ở nhiều độ tuổi, xảy ra ngay trong môi trường gia đình hoặc trường học, do nhiều đối tượng gây ra, trong đó có cả chính người thân trong gia đình, giáo viên và bạn bè trong trường học.

Phát biểu tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Nga - phó cục trưởng Cục trẻ em, Bộ LĐ-TB&XH - cũng cho biết theo báo cáo của Bộ Công an, năm 2018 cả nước xảy ra 1.547 vụ xâm hại trẻ em, với gần 1.700 đối tượng, xâm hại 1.579 trẻ, trong đó có 1.293 em bị xâm hại tình dục.

Bà Nga cũng thừa nhận số liệu do đại diện Unicef cung cấp là ở Việt Nam, 68,4% trẻ em từng bị cha mẹ, người chăm sóc bạo lực tại nhà, xếp thứ 27 trên 75 quốc gia. Bạo lực học đường diễn ra ngày càng nhiều, học sinh đánh nhau trong và ngoài trường học, thầy cô giáo cũng có những hành vi bạo lực với trẻ em.

Bà Nga cho rằng nguyên nhân là do xã hội thay đổi nhanh, bất bình đẳng giới, bất bình đẳng kinh tế, tình trạng nghèo khó, các quan niệm, văn hóa ủng hộ bạo lực/xâm hại (vợ không tố cáo chồng xâm hại tình dục con đẻ/con riêng)... Trong trường học và gia đình, việc sử dụng bạo lực vẫn được coi như một phương pháp giáo dục "yêu cho roi cho vọt"…

Chính quyền cơ sở chưa nhận thức đúng về bảo vệ trẻ em.

Thứ trưởng Nguyễn Thị Hà cũng thừa nhận quy định pháp luật, chính sách cụ thể liên quan đến bảo vệ trẻ em, phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em vẫn đang trong quá trình rà soát, nghiên cứu, kiến nghị hoàn thiện.

Ví dụ, quy định và hướng dẫn về việc xác định các dấu hiệu cụ thể để định tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi còn chưa cụ thể, rõ ràng; các quy định pháp lý về một quy trình tố tụng thân thiện, có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các cơ quan tư pháp với các cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em bắt đầu từ giám định pháp y cho đến xét xử, phục hồi, hòa nhập đối với trẻ em tham gia quá trình tư pháp chưa cụ thể, chậm được sửa đổi, bổ sung...

Mặt khác, chính quyền, cơ quan chuyên môn và các đoàn thể quần chúng, các tổ chức xã hội, đặc biệt ở cấp địa phương, cơ sở chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc và quan tâm đúng mức về công tác bảo vệ trẻ em; thực hiện chưa đầy đủ quy định của pháp luật, chính sách về bảo vệ trẻ em, phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em.

Bà Lesley Miller - phó trưởng đại diện Unicef tại Việt Nam - phát biểu tại hội thảo - Ảnh: ĐỨC BÌNH

Công tác giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình, nhà trường chưa được quan tâm đúng mức; các thành viên trong gia đình, giáo viên, học sinh chưa biết rõ các kiến thức, kỹ năng bảo vệ trẻ em, phòng, chống bạo lực gia đình, học đường; trách nhiệm phát hiện thông báo, tố giác hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em thực hiện chưa đầy đủ.

Thiếu các dịch vụ bảo vệ trẻ em, nguồn lực triển khai không đáp ứng được yêu cầu thực tiễn.

Công tác giám sát, phản biện xã hội đối với việc thực thi pháp luật, chính sách về bảo vệ trẻ em chưa quyết liệt, chưa kịp thời và chưa thường xuyên nên những vấn đề nóng về trẻ em, trong đó có bạo lực, xâm hại tình dục trẻ em chưa được các thành viên của tổ chức, cộng đồng dân cư quan tâm, phát hiện và chung tay giải quyết theo đúng quy định của pháp luật.

"Bạo lực, xâm hại trẻ em là vấn nạn toàn cầu, có xu hướng gia tăng, đặc biệt trong bối cảnh mạng Internet, mạng xã hội ngày càng được nhiều người sử dụng", thứ trưởng Nguyễn Thị Hà nhấn mạnh.

"Chính vì vậy, tại hội thảo lần thứ nhất này, Bộ LĐ-TB&XH muốn nghe các chuyên gia quốc tế chia sẻ kinh nghiệm về phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em ở khu vực và quốc tế; thảo luận về cơ chế thúc đẩy, tăng cường phối hợp giữa các ngành, các cấp trong công tác phòng ngừa, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng bạo lực, xâm hại trẻ em; đề xuất và bàn các giải pháp mang tính đột phá tháo gỡ các khó khăn, thách thức hiện nay trong công tác phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em để đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em trong tình hình mới".

Bà Nguyễn Thị Nga - phó cục trưởng Cục Trẻ em - phát biểu tại hội thảo - Ảnh: ĐỨC BÌNH

TTO - Việc này được luật sư Trần Thị Ngọc Nữ, Chi hội trưởng Hội Bảo vệ Quyền trẻ em TP.HCM nêu ra tại buổi khảo sát của HĐND TP.HCM về phòng chống bạo lực, xâm hại trẻ em sáng 17-4.