“Hội nghị các bộ trưởng ngoại giao của G7 không nên thổi phồng vấn đề Biển Đông” - Bộ trưởng ngoại giao Trung quốc Vương Nghị phát biểu hôm 9-4 trong cuộc họp với người đồng cấp Anh Philip Hammond ở Bắc Kinh và kêu gọi Anh cần có một lập trường “công bằng và khách quan” về vấn đề này.

Những gì ông Vương Nghị lo lắng đến mức phải vận động như thế cuối cùng cũng đã xảy ra. Hôm qua, các ngoại trưởng G7 đã đạt được sự đoàn kết khi ra Tuyên bố Hiroshima đề cập đến tình hình trên Biển Đông và biển Hoa Đông, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp quốc tế để bảo vệ tự do hàng hải.

Năm ngoái (ngày 15-4), cũng hội nghị này tại Lübeck (Đức), các bộ trưởng ngoại giao từng ra hẳn một tuyên cáo về an ninh hàng hải rồi, trong đó có vấn đề Biển Đông.

Gần một năm sau, tình hình Biển Đông leo thang như thế nào cả thế giới đều rõ, bắt đầu là chính Trung Quốc “chủ đầu tư” của việc bồi đắp, xây dựng, lập căn cứ quân sự tại Hoàng Sa và Trường Sa, nên một tuyên cáo mới nữa của G7, cụ thể hơn nữa, là điều có thể nhìn thấy được.

Đến đây, có thể đặt ra câu hỏi: ngoài việc “vận động” như ông Vương Nghị đã làm nêu trên, liệu có cách nào khác để G7 hay bất cứ một nước/nhóm nước nào khác không phải đề cập đến vấn đề Biển Đông hoặc nêu tính đe dọa của Trung Quốc ở đấy hay không? Có một cách và duy nhất một cách, đó là: làm sao đừng tạo cớ cho thiên hạ sợ hãi, lo lắng trên Biển Đông mà “la làng”!

Việc sợ nhóm các nước mạnh đoàn kết với nhau đã khiến Bắc Kinh tìm cách “dìm hàng” cuộc gặp này!

Báo China Daily lý giải việc Nhật Bản chọn thành phố Hiroshima làm nơi tổ chức hội nghị như sau: “Chính phủ Nhật đã chọn Hiroshima làm địa điểm họp là có tính biểu tượng... Người dân và Chính phủ Trung Quốc cảm thấy rằng Nhật Bản đang sử dụng câu chuyện éo le của một nạn nhân bị tấn công hạt nhân để làm cho thế giới quên những nỗi kinh hoàng mà Nhật Bản đã gây ra nơi các nước khác”.

Về cảm nhận mà China Daily vừa nêu trên, có hai sự kiện khách quan hóa giải:

(1) Nhật có sử dụng chiêu bài “nạn nhân bom hạt nhân” hay không? Ngoại trưởng Mỹ John Kerry là ngoại trưởng Mỹ đầu tiên đến Hiroshima từ sau thế chiến, đã không xin lỗi việc Mỹ đã thả bom nguyên tử; điều đó cho thấy Nhật không diễn tuồng “nạn nhân bom hạt nhân”.

Việc các bộ trưởng ngoại giao G7 cùng đến thăm công viên tưởng niệm hòa bình Hiroshima, cùng việc Nhật từ bấy lâu nay đang núp bóng “cái ô hạt nhân” do Mỹ cung cấp là những bằng chứng cho thấy bấy lâu nay nguy cơ hạt nhân là từ đâu, nếu không phải là ngay sát bên, ngay bên kia biển Nhật Bản chứ không đâu xa!

(2) Nhật có bị các nước ghét vì những nỗi kinh hoàng đã gây ra? Cứ nhìn vào việc Philippines, một trong những nước “nếm mùi” Nhật nặng nề trong Thế chiến thứ hai, vừa siết chặt hợp tác quân sự với Nhật. Sự kiện mới nhất là việc các bộ trưởng ngoại giao Nhật và Canada vừa ký kết, hôm 9-4, hiệp định tham khảo 2+2 bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng, như kiểu Mỹ và Nhật đã làm, cho thấy đâu là mối nguy cơ đe dọa quân sự hiện nay ở châu Á - Thái Bình Dương! Tất nhiên, không phải là Nhật hay Canada hay Mỹ...!

Thành ra, việc ông Vương Nghị “vận động” G7 không được “làm căng” vụ Biển Đông cũng bằng thừa khi chưa chấm dứt tạo nên những nguyên nhân buộc các nước phải cùng nhau “thủ thế” và “la làng”!