Phóng to

Trang web forbes.com công bố danh sách tỉ phú năm 2013

“Dù chúng tôi làm công việc này (xếp hạng các tỉ phú, triệu phú) từ rất lâu, nhưng đây chưa bao giờ là một nhiệm vụ dễ dàng. Các phóng viên của chúng tôi đào bới rất sâu và đi rất xa”- Forbes thừa nhận trên trang web của mình khi công bố danh sách tỉ phú năm 2013. Forbes cho biết để xác định tài sản của các tỉ phú, tạp chí này đã kết hợp nhiều phương pháp khác nhau.

Cụ thể, Forbes định giá tài sản của các cá nhân dựa trên cổ phiếu của họ trong các công ty nhà nước và tư nhân, bất động sản, tiền mặt, các khoản đầu tư có giá trị và trừ đi số nợ của họ. “Chúng tôi cũng cố gắng xác minh các con số với toàn bộ mọi tỉ phú. Một số họ hợp tác, một số lại không. Chúng tôi cũng tham vấn hàng loạt chuyên gia ở các lĩnh vực khác nhau” - Forbes cho biết.

Các con số nhảy múa

Các phóng viên của Forbes phỏng vấn cả nhân viên kế toán, cố vấn, luật sư... của các tỉ phú để ước tính tài sản của họ. Danh sách đội ngũ biên tập viên, phóng viên, chuyên viên thực hiện danh sách tỉ phú năm 2013 đăng trên trang web của Forbes bao gồm 81 cá nhân và các nhóm của Forbes ở CH Czech, Indonesia, Hàn Quốc, Nga, Ukraine, Argentina... Ngoài ra, Forbes còn nhận được sự hỗ trợ của các ngân hàng, công ty tài chính, hãng tư vấn... ở các nước.

Ngoài tạp chí Forbes, hãng tin tài chính Mỹ Bloomberg cũng thiết lập Chỉ số tỉ phú (Billionaires index) từ năm 2012 để theo dõi giá trị tài sản của 20 người giàu nhất thế giới. Phương pháp tính của Bloomberg cũng có những điểm tương tự Forbes. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu những cách tính này có chính xác hay chỉ là phỏng đoán?

Trên báo New York Times, cây bút tài chính Kevin Roose bình luận định giá tài sản là một công việc cực kỳ khó khăn, bởi rất nhiều tỉ phú có những khoản đầu tư lớn và phức tạp, một số công khai nhưng một số bí mật. Kể cả với cách tính chi tiết như trên thì các con số tài sản mà Forbes và Bloomberg công bố trên thực tế đều chỉ là “tài sản trên giấy tờ” - có thể xác định bằng phương pháp toán học dựa trên số liệu, thông tin công khai nhưng thay đổi chóng mặt hằng ngày.

Nhà báo Kevin Roose dẫn chứng: theo danh sách tỉ phú Forbes 2012, ông chủ Tập đoàn Zynga Mark Pincus sở hữu khối tài sản trị giá 1,8 tỉ USD. Forbes nhân 112 triệu cổ phiếu của ông Pincus trong Zynga với mức giá 14,35 USD/cổ phiếu tính theo ngày 14-2-2012 - ngày Forbes chốt giá cổ phiếu để tính tài sản. Cộng với các tài sản khác mà ông Pincus có như nhà, xe, cổ phiếu các công ty khác... Forbes đưa ra con số 1,8 tỉ USD. Thế nhưng, ngày 15-2 giá cổ phiếu Zynga giảm còn 11,8 USD/cổ phiếu. Nếu dựa trên con số ngày 15-2, tổng tài sản của ông Pincus chỉ là 1,5 tỉ USD!

Bảng xếp hạng quyền lực

Để tăng sự chính xác, cả Forbes lẫn Bloomberg còn phỏng vấn trực tiếp các tỉ phú. Tuy nhiên, sự lên tiếng của các tỉ phú lại có thể dẫn đến một nguy cơ khác: nói dối. “Chúng tôi không cho rằng tất cả họ đều nói thật. Có tỉ phú thì muốn nâng tài sản của mình lên, một số khác lại muốn giảm xuống”- ông Randall Lane, biên tập viên của Forbes, cho biết.

Chẳng hạn, năm 2012 một tỉ phú châu Á muốn Forbes thay đổi ngày chốt giá cổ phiếu để tính tài sản vì hôm đó giá cổ phiếu của ông ta quá thấp. Hay một tỉ phú ở Mỹ Latin muốn tạp chí tăng giá trị tài sản của ông ta lên dựa trên một khối tài sản ông khẳng định là trị giá 3 tỉ USD, nhưng lại chưa hề tạo ra chút lợi nhuận nào.

Biên tập viên Lane thừa nhận việc đạt được sự chính xác tuyệt đối là nhiệm vụ bất khả thi. Theo ông, mục đích của bảng xếp hạng tỉ phú của Forbes không phải là tính toán tài sản. “Trên thực tế, đó là bảng liệt kê và xếp hạng ai là những người quan trọng nhất trên thế giới” - biên tập viên Lane nhấn mạnh.