FIFA muốn bỏ VAR?

HUY ĐĂNG

6 năm kể từ khi VAR được đưa vào sử dụng tại World Cup 2018, FIFA mới đây đã công bố kế hoạch cách tân công nghệ hỗ trợ trọng tài này bằng một công nghệ khác mang tên FVS.

Đó thật ra không phải là một cuộc "nâng cấp" về mặt công nghệ, mà chính xác hơn là thay đổi về mặt tổ chức.

Loay hoay tìm sự công bằng

FVS là gì? Về cơ bản, đó vẫn là một hệ thống hỗ trợ trọng tài trên sân bằng các máy quay camera và nhóm trọng tài trong phòng. Với VAR, các trọng tài trong phòng sẽ điều hành chính, phát hiện những quyết định sai lầm của trọng tài trên sân, để rồi hỗ trợ trọng tài chính nhìn nhận lại các tình huống một cách chính xác hơn.

Còn với FVS, quyền xem lại những tình huống tranh cãi giờ đây được trao vào tay HLV các đội bóng. Mô hình này gần tương tự với "challenge" ở quần vợt, khi các tay vợt được phép khiếu nại tối đa 3 lần trong mỗi set.

Cầu thủ bị đuổi vì VAR ‘tố cáo’ lén nhổ nước bọt vào trọng tài
07/11/2024 13:00

Còn với FVS, mỗi đội bóng sẽ có tối đa 2 lần khiếu nại trong trận đấu. Con số khá ít, nhưng hiện nay FIFA mới trong giai đoạn thử nghiệm. Nhìn chung, đây là một thay đổi hợp lòng người, dựa theo đề xuất của cả giới chuyên môn lẫn người hâm mộ.

6 năm kể từ khi VAR xuất hiện chính thức, tính công bằng mà công nghệ hỗ trợ trọng tài này hứa hẹn vẫn không được đảm bảo. Từ VAR cho đến cả SAOT (công nghệ bắt việt vị bán tự động), nhìn chung việc quyết định vẫn hoàn toàn nằm trong tay con người.

Trong quá khứ, mỗi khi trọng tài bắt sai, các CĐV sẽ đánh giá thấp năng lực của giới cầm còi, đồng thời nghi ngờ việc dàn xếp tỉ số. Từ ngày VAR xuất hiện, những mối nghi ngờ đó chỉ ngày một lớn hơn.

Lấy ví dụ ngay ở làng bóng đá đỉnh cao châu Âu, VAR gây tranh cãi hầu như trong mọi trận đấu, và các ông vua áo đen vẫn luôn là đối tượng bị chỉ trích. Họ thường xuyên bỏ qua không kiểm tra những tình huống nhạy cảm, và cũng đưa ra quyết định sai lầm ngay cả khi đã xem qua các góc quay video.

Người trong cuộc có tiếng nói hơn

Gần đây nhất, làng bóng đá Anh xôn xao với xì căng đan của trọng tài David Coote. Ông "vua áo đen" 42 tuổi bị lộ một đoạn video nói xấu Liverpool và HLV Jurgen Klopp bằng những lời lẽ thô tục.

Truy ngược về quá khứ, trọng tài Coote từng có hàng loạt lần ra quyết định bất lợi dành cho Liverpool. Điển hình như lần ông điều hành phòng VAR và bỏ qua tấm thẻ đỏ khi thủ thành Pickford phạm lỗi thô bạo với Van Dijk (khiến trung vệ người Hà Lan phải nghỉ cả mùa giải).

Xì căng đan của trọng tài Coote là giọt nước tràn ly với người hâm mộ. VAR không có lỗi, nhưng hệ thống công tác trọng tài Anh bị nghi ngờ cả về năng lực lẫn tính minh bạch. FIFA, UEFA cùng IFAB (cơ quan ban hành luật bóng đá) hằng năm đều đưa ra ít nhiều thay đổi nhằm nâng cao tính công bằng cho các trận bóng. Nhưng trong khoảng 10 năm trở lại đây, với trọng tâm là VAR, tính công bằng lại ngày càng bị hoài nghi.

Trở lại với FVS, hệ thống hỗ trợ này được xem là bước nâng cấp "về tình về lý" so với VAR. Trọng tâm của sự thay đổi chính là hạn chế quyền lực của các trọng tài và cho phép những người trong cuộc có tiếng nói hơn.

"Vì sao lại không VAR tình huống đó?" là câu chất vấn xuất hiện trong mọi trận đấu. Với FVS, những lời chất vấn như vậy có thể sẽ giảm bớt. Trong vài tháng qua FIFA đã thử áp dụng FVS với các giải bóng đá trẻ, và không loại trừ khả năng kỳ World Cup 2026 sẽ là cột mốc cho sự thay đổi chính thức.

6 năm trước, người hâm mộ lẫn giới chuyên môn không thể lường trước những tranh cãi mà VAR tạo ra. Với FVS cũng vậy, chỉ có thể chờ đến khi bóng thực sự lăn.

Sẽ giảm thiểu chi phí

Công nghệ FVS hứa hẹn sẽ giúp các giải đấu giảm thiểu được chi phí vận hành, khi số lượng thành viên trong tổ VAR được giảm từ 4 còn 1-2 người (theo như những thử nghiệm thời gian qua). Người điều hành các camera trong phòng VAR thậm chí không cần phải là trọng tài, mà chỉ cần là một nhân viên kỹ thuật.

HLV Ten Hag tức giận nói VAR không công bằng khiến Manchester United trả giá

HLV Erik ten Hag đã chỉ trích sự bất công của trọng tài video dẫn đến việc Manchester United thất bại 1-2 trước West Ham đêm 27-10 ở vòng 9 Giải ngoại hạng Anh (Premier League).

HUY ĐĂNG