Bà Nguyễn Thị Hồng Tây không phục với cách giải quyết của ngành cấp nước khi đồng hồ nước nhà bà bị đứt niêm chì - Ảnh: Quang Khải

Trong nhiều trường hợp, việc các công ty cấp nước xử lý khi đồng hồ nước đứt niêm chì bị khách hàng cho rằng chưa thấu tình đạt lý và phần thiệt thường thuộc về người sử dụng nước.

Đứt niêm chì bị truy thu tiền nước

Ông Phan Quốc Vinh, ngụ Lê Hồng Phong, P.12, Q.10, TP.HCM (địa chỉ hợp đồng cấp nước B2 Lê Hồng Phong), cho biết ông hết sức bất ngờ khi nhận được thông báo truy thu tiền nước của Công ty cổ phần cấp nước Phú Hòa Tân.

Cụ thể, ông bị truy thu 16 triệu đồng do làm đứt niêm chì khóa góc đồng hồ nước trong thời gian sửa chữa căn nhà trên. Vụ việc xảy ra từ tháng 7-2015 nhưng dùng dằng đến nay hai bên vẫn chưa thống nhất được hướng giải quyết và cũng từng đó thời gian nhà ông Vinh bị tạm ngưng cung cấp nước.

Theo ông Vinh, trước thời điểm bị lập biên bản việc niêm chì khóa góc bị đứt, căn nhà của ông trong quá trình hoàn thiện, không biết niêm chì đứt tự bao giờ, chỉ có thể trong quá trình sửa chữa thợ xây vô tình làm đứt.

Nhưng như vậy đâu đồng nghĩa với việc gán tôi tội gian lận nước để truy thu tiền nước. Tôi đã đọc kỹ các quy định hiện hành nên thấy cách truy thu trên không có cơ sở” - ông Vinh nói.

Không riêng gì trường hợp trên, nhiều người dân sử dụng nước cũng bị quy “tội” bảo quản đồng hồ không tốt để đứt niêm chì mặt số đồng hồ và phải ngậm ngùi đóng tiền bồi thường đồng hồ nước dù niêm chì tự đứt không phải do mình tác động.

Bà Nguyễn Thị Hồng Tây, ngụ lô B chung cư Ấn Quang, P.9, Q.10, kể bà đang sử dụng nước bình thường thì đến ngày 18-2-2016 nhân viên cấp nước xuống lập biên bản đồng hồ bị mất niêm chì rồi yêu cầu bồi thường hơn 1,2 triệu đồng nếu không sẽ bị cắt nước. Lo sợ bị cắt nước nên bà Tây phải đi đóng tiền chứ bà không tâm phục khẩu phục với cách giải quyết này.

Mới đây, một khách hàng khác ở đường Ba Vân, P.14, Q.Tân Bình cũng bị lập biên bản việc không bảo quản tốt đồng hồ làm đứt niêm chì mặt số. Tuy nhiên khi người này liên hệ, Công ty cổ phần cấp nước Tân Hòa giải thích rằng việc đứt niêm chì do yếu tố khách quan thì được công ty thay miễn phí đồng hồ mới.

Chưa chặt chẽ về pháp lý

Các công ty cấp nước thường căn cứ vào quyết định 20 của UBND TP.HCM (năm 2007) quy định về cung cấp, sử dụng nước và bảo vệ công trình cấp nước trên địa bàn TP để giải quyết vụ việc.

Quyết định 20 có nội dung: “Khách hàng có trách nhiệm bảo quản đồng hồ nước và các chì niêm phong. Khách hàng phải thông báo kịp thời cho đơn vị cấp nước biết khi đồng hồ nước bị mất, bị hư hỏng hoặc chì niêm phong đồng hồ bị đứt”.

Cũng theo quy định trên, trường hợp chì niêm phong đồng hồ nước bị đứt được xác định do khách hàng gây ra, đơn vị cấp nước kiểm tra tình trạng sử dụng nước của khách hàng, lập thủ tục xử lý vi phạm. Nếu khách hàng có hành vi trộm cắp nước thì sẽ bị tạm ngưng cung cấp nước và bị truy thu tiền nước.

Trường hợp niêm chì bị đứt được khách hàng chứng minh do yếu tố khách quan, chỉ số tiêu thụ nước trên đồng hồ không bị ảnh hưởng thì đơn vị cấp nước lập biên bản, bấm chì mới niêm phong lại đồng hồ nước.

Quy định là vậy nhưng thực tế nhiều trường hợp khi đồng hồ nước bị đứt niêm chì mặt số, các công ty cấp nước giải quyết bằng cách yêu cầu khách hàng phải bồi thường đồng hồ mới (giá hơn 1,2 triệu đồng - PV), còn đứt niêm chì khóa góc thì khách hàng bị gán tội trộm cắp nước và bị truy thu như trường hợp đã phản ánh ở trên.

Theo lãnh đạo một công ty cấp nước, mỗi năm có vài ngàn trường hợp niêm chì đồng hồ nước bị đứt. Do đồng hồ đa số đặt trong nhà khách hàng nên các vấn đề phát sinh, khách hàng phải chịu trách nhiệm.

Giải thích việc truy thu tiền nước của ông Phan Quốc Vinh nói trên, ông Lê Trung Thành, phó giám đốc Công ty cổ phần cấp nước Phú Hòa Tân, cho rằng trước thời điểm lập biên bản đứt niêm chì, công ty đã ký cam kết với đại diện chủ nhà (cháu ông Vinh) về việc bảo quản đồng hồ nước.

biên bản cam kết nói rõ: “Nếu khách hàng để đồng hồ nước bị mất hoặc chì niêm phong bị đứt, sẽ bị ngưng cung cấp nước và truy thu lượng nước thất thoát”.

Theo luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn luật sư TP.HCM), không có quy định nào buộc khách hàng phải bảo quản niêm chì trong một điều kiện cụ thể. Do đó ở môi trường dễ oxy hóa, việc niêm chì bị đứt, bị hư hỏng cũng là chuyện bình thường. Điều quan trọng là phải xác định được niêm chì đó có bị phá hủy bởi con người hay không chứ không phải việc khách hàng có bảo quản tốt hay không.

Luật sư Trạch cho rằng khi chưa có kết luận rõ ràng thì công ty cấp nước phải bấm lại niêm chì và bảo đảm việc cung cấp nước bình thường cho khách hàng cho đến khi có kết luận chính thức thì mới đưa ra quyết định xử phạt hay không xử phạt.

Luật sư Trạch khuyến cáo khi niêm chì đồng hồ nước bị đứt vì lý do khách quan, khách hàng phải làm khiếu nại đến công ty cấp nước để yêu cầu xác định việc niêm chì bị đứt không phải do khách hàng tác động.

Trường hợp công ty cấp nước xử lý không đúng quy định, khách hàng có thể khởi kiện ra tòa án dân sự để được giải quyết theo quy định.