Hôm 7-2, Nhà Trắng thông báo Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp cắt viện trợ tài chính của Mỹ dành cho Nam Phi, với lý do không tán thành chính sách đất đai tại quốc gia này và vụ Nam Phi kiện Israel, đồng minh của Washington, ra Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) với cáo buộc diệt chủng ở Dải Gaza.

Nhà Trắng cho biết Mỹ sẽ xây dựng kế hoạch tái định cư cho những nông dân Nam Phi da trắng và gia đình của họ. Giới chức Mỹ sẽ thực hiện các bước để ưu tiên cứu trợ nhân đạo, bao gồm tiếp nhận và tái định cư thông qua chương trình tiếp nhận người tị nạn của Mỹ dành cho người Afrikaner da trắng ở Nam Phi.

"Cảm ơn, nhưng chúng tôi không cần"

Theo báo Politico ngày 9-2, cuối tuần qua, hai trong số những nhóm nổi bật nhất đại diện cho người Afrikaner đã tuyên bố rằng họ sẽ không chấp nhận lời đề nghị tái định cư tại Mỹ của ông Trump. "Cảm ơn, nhưng chúng tôi không cần" là phản ứng của những nhóm này.

"Các thành viên của chúng tôi làm việc ở đây (Nam Phi), muốn ở lại đây và họ sẽ ở lại đây. Chúng tôi cam kết xây dựng tương lai ở đây. Chúng tôi sẽ không đi đâu cả!" - ông Dirk Hermann, lãnh đạo công đoàn Afrikaner Solidarity (Đoàn kết người Afrikaner), đại diện cho khoảng 2 triệu người, nói.

"Chúng tôi phải tuyên bố thẳng thừng: Chúng tôi không muốn chuyển đi nơi khác" - ông Kallie Kriel, giám đốc điều hành của nhóm vận động hành lang Afrikaner AfriForum, cho biết.

Ông Kallie Kriel giải thích: "Việc di cư chỉ mang đến cơ hội cho những người Afrikaner sẵn sàng mạo hiểm hy sinh bản sắc văn hóa của con cháu họ với tư cách là người Afrikaner. Cái giá phải trả cho điều đó quá đắt".

Việc chính quyền ông Trump cắt viện trợ với Nam Phi, đối tác thương mại quan trọng của Mỹ tại châu Phi, diễn ra sau khi ông Trump và tỉ phú Mỹ Elon Musk (người sinh ra ở Nam Phi) cáo buộc giới lãnh đạo Nam Phi có lập trường chống người da trắng.

Tổng thống Trump tuy không nêu bằng chứng nhưng khẳng định rằng "Nam Phi đang tịch thu đất đai và đối xử rất tệ với người dân thuộc một số tầng lớp". Ông ám chỉ đến luật mới của Nam Phi nhằm mục đích cân bằng sự chênh lệch về chủng tộc trong quyền sở hữu đất đai.

Những người Afrikaner yêu Nam Phi

Người Afrikaner chủ yếu là hậu duệ của những người định cư Hà Lan, Pháp và Đức, những người đầu tiên đến Nam Phi cách đây hơn 300 năm. Họ nói tiếng Afrikaans (hay còn gọi tiếng Hà Lan Mũi Đất hoặc tiếng Nam Phi), một ngôn ngữ bắt nguồn từ tiếng Hà Lan phát triển ở Nam Phi, và khác biệt với những người Nam Phi da trắng đến từ Anh hoặc có nguồn gốc khác.

Cùng với nhau, những người da trắng này chiếm khoảng 7,2% trong tổng số 63 triệu dân Nam Phi.

Bộ Ngoại giao Nam Phi bình luận hôm 8-2: "Thật trớ trêu khi sắc lệnh hành pháp của ông Trump dành quy chế tị nạn tại Mỹ cho một nhóm người ở Nam Phi vốn nằm trong số những nhóm có đặc quyền kinh tế nhất, trong khi những người dễ tổn thương từ các khu vực khác trên thế giới đang có mặt tại Mỹ lại bị trục xuất và từ chối tị nạn dù họ đang đối mặt với những khó khăn thực sự".

Người phát ngôn của Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa nhấn mạnh: "Chúng tôi coi trọng tất cả người Nam Phi, cả người da đen và da trắng. Việc khẳng định người Afrikaner đối mặt với sự tước đoạt tùy tiện và cần phải chạy trốn khỏi đất nước nơi họ sinh ra là tuyên bố không có chút sự thật nào".

Theo Hãng tin Reuters, một số nhóm cho biết có thể họ bất đồng với Đảng ANC của Tổng thống Ramaphosa nhưng "chúng tôi yêu đất nước của mình".

Các đại diện của Orania, một vùng đất tập trung người Afrikaner ở trung tâm Nam Phi, cũng bác bỏ lời đề nghị của ông Trump. Họ nói: "Người Afrikaner không muốn trở thành người tị nạn. Chúng tôi yêu quê hương mình và cam kết với nơi đây".

Ông Trump ký sắc lệnh cắt viện trợ, Nam Phi lên tiếng

Nam Phi cho rằng sắc lệnh mà ông Trump vừa ký 'thiếu tính chính xác về mặt thực tế và không công nhận lịch sử đau thương sâu sắc của Nam Phi'.