Cầu Thủ Thiêm từ "phố đi bộ" trước phút giao thừa thành "phố rác" sau phút giao thừa - Ảnh tư liệu

Trong thành phố, công nhân vệ sinh cật lực quét dọn mỗi ngày nhưng rác cứ có mặt khắp nơi, thách thức môi trường đô thị. Dù không có cánh nhưng rác có thể bay từ trên xe buýt, xe đò, xe máy, cửa sổ chung cư, nhà cao tầng, nhà mặt tiền... xuống mặt đường, mặt đất.

Nhiều người còn bảo: “Người Việt ở đâu, chỗ đó có rác bừa bãi”. Tôi không tin như vậy. Bằng chứng là ra nước ngoài, người Việt cũng biết giữ vệ sinh không kém thiên hạ. Hòa vào đám đông hàng chục ngàn khách xem pháo hoa hằng đêm ở Disneyland Hong Kong, có hàng trăm du khách Việt nhưng không thấy ai xả rác.

Người Việt cũng có lòng tự trọng và yêu nước, nhưng do luật pháp không nghiêm, quản lý lỏng lẻo nên cái xấu cứ sinh sôi. VN có quy định xử phạt việc xả rác bừa bãi từ lâu nhưng chưa bao giờ thực hiện nên chẳng ai nhớ.

Không thể chỉ kêu gọi, nhắc nhở mà phải có những biện pháp hành chính và xử phạt nghiêm minh mới thay đổi được thói quen vứt rác bừa bãi của người Việt. Hiện nhiều khu vực có camera, có thể phạt nguội, thậm chí vận động người dân cùng tham gia phát hiện người xả rác.

Từ tài xế ôtô, gắn máy cho đến chủ nhà mặt tiền, các nhà hàng, cửa hiệu, các khu du lịch... phải liên đới trách nhiệm nếu để người đi xe hoặc du khách xả rác bừa bãi. Mọi người sẽ luôn nhắc nhở nhau giữ vệ sinh, ai vứt rác là bị nhắc nhở ngay, cũng như dừng xe lâu trước nhà mặt tiền là bị đuổi. Dĩ nhiên là phải có nơi bỏ và thu gom rác hợp lý.

Một trong nhiều “bãi rác tự nhiên” là những trạm xe buýt cạnh các trường đại học ở ngoại thành. Chiến dịch Mùa hè xanh nên hướng đến việc ra quân làm vệ sinh môi trường tại địa phương. Chỗ nào có trường học, chỗ đó không có rác vương vãi. Phải làm từ trong nhà, trong lớp, trong trường; ra ngoài ngõ, ngoài phố; tạo thành nét văn hóa và thành phố phải tiên phong.

Chúng ta phải học người Nhật, “Chỗ nào có người Nhật, chỗ đó vệ sinh tốt nhất”. Bởi nếu rác - hoa độc của đời cứ ngày mỗi sinh sôi thì không chỉ môi trường sống bị ảnh hưởng mà văn hóa càng xuống cấp, người Việt càng xấu xí trong mắt thiên hạ, nhất là với du khách nước ngoài.