Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại hội nghị - Ảnh: T. HÀ

Thủ tướng yêu cầu Bộ Khoa học công nghệ hoặc Hội đồng Chính sách Khoa học công nghệ cần trình Thủ tướng đưa ra các quyết sách lớn, đặt hàng vĩ mô cho khoa học công nghệ gắn liền với chất lượng sản phẩm của đất nước và bảo vệ Tổ quốc.

Thủ tướng cũng đặt ra yêu cầu đổi mới chính sách sử dụng và trọng dụng cán bộ khoa học công nghệ, trong đó quan tâm đến ba đối tượng chính là các nhà khoa học đầu ngành, các nhà khoa học được giao chủ trì các nhiệm vụ quan trọng của quốc gia và các nhà khoa học trẻ tài năng. 

"Cuối cùng con người là quan trọng nhất. Phải làm sao trí thức ủng hộ mình để phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc" - Thủ tướng nói.

Nhấn mạnh mục tiêu của Hội nghị tổng kết năm của ngành phải làm rõ hơn "cơ quan quản lý Nhà nước cần làm gì để tạo điều kiện phát triển khoa học công nghệ", Thủ tướng hoan nghênh cách thức tổng kết công tác của Bộ này với sự tham dự của đông đảo các cơ quan nghiên cứu khoa học, các viện, trường, tổ chức, nhất là có cả các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Theo Thủ tướng, các hoạt động khoa học công nghệ trong năm qua có nhiều tiến bộ. Tinh thần quốc gia khởi nghiệp phát triển và lan tỏa mạnh mẽ. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo đã phát triển rộng khắp với nhiều không gian làm việc chung, quỹ đầu tư mạo hiểm, tổ chức kết nối hỗ trợ khởi nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam. 

Nhận thức về cơ hội và thách thức của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 ngày càng nâng cao, có thể kể tới như việc hoàn thiện mạng truyền thông di động 4G, phát triển xa lộ thông tin; phát triển Hệ tri thức Việt số hóa kết nối, chia sẻ hệ dữ liệu mở.

Thủ tướng chỉ rõ Khoa học công nghệ phải góp phần chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế, nhất là những mô hình hiện có năng suất thấp trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam. Đồng thời, khoa học công nghệ đóng vai trò thúc đẩy đổi mới sáng tạo mạnh mẽ hơn nữa, khi hiện nay, số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo còn ít.

"Một lần nữa chúng ta khẳng định, phải coi doanh nghiệp là trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo. Khoa học công nghệ phải góp phần nâng cao năng suất, chất lượng lao động, hiệu quả sản xuất kinh doanh của nền kinh tế"- Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng chỉ ra trong năm 2018 và những năm tiếp theo, Bộ này cần tập trung có bước đột phá về thể chế, chính sách, cần xóa bỏ tư duy hành chính hóa, quy hoạch hóa Khoa học công nghệ và tư duy thành lập mới tổ chức Khoa học công nghệ phải theo quy hoạch… Chi 2% ngân sách Nhà nước cho Khoa học công nghệ phải sử dụng hiệu quả hơn. Đừng để tiền bạc thì lớn, mười mấy nghìn tỉ đồng nhưng hiệu quả thấp"- Thủ tướng lưu ý.

Theo Thủ tướng, phải huy động đầu tư của xã hội, chủ yếu từ doanh nghiệp, thông qua các quỹ Khoa học công nghệ quốc tế, để có tỉ lệ đầu tư cho khoa học công nghệ cao hơn. Có thể chế, cơ chế thuận lợi cho các nhà nghiên cứu trong sử dụng kinh phí.

Trong số năm nội dung lưu ý đối với Khoa học công nghệ cần rà soát để thực hiện hiệu quả trong năm 2018, Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh đến phẩm chất đạo đức của cán bộ Khoa học công nghệ. Thủ tướng nêu rõ, bên cạnh việc tích cực thúc đẩy tạo cơ chế thông thoáng cho khoa học công nghệ, cũng cần phải khắc phục bệnh thành tích trong nghiên cứu, bệnh không thiết thực, không vào cuộc sống.