Ngoại trưởng Đức Heiko Maas (phải) chào kiểu huých cùi chỏ với người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị trước cuộc hội đàm tại thủ đô Berlin, ngày 1-9 - Ảnh: Reuters

Theo giới quan sát, việc Đức thông báo vào thời điểm này là sự lựa chọn có tính toán rõ ràng. Đức vừa lên nắm ghế chủ tịch luân phiên của Liên minh châu Âu (EU) từ ngày 1-7 nên sẽ thúc đẩy khối đi theo chính sách của mình thuận lợi hơn. 

Và việc thông báo diễn ra chỉ ngay sau khi lãnh đạo ngoại giao của Trung Quốc kết thúc chuyến công du châu Âu nhằm tạo dựng lại các mối quan hệ chiến lược. 

Ông Sebastian Strangio - cây bút chuyên về Đông Nam Á - cho rằng chính sách của Đức phản ánh "sự quay ngược lớn hơn của châu Âu nhằm chống lại Trung Quốc".

Không bỏ lỡ cơ hội

Theo báo The Diplomat, chiến lược của Đức có tên gọi "Định hướng đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương" (dài 40 trang), biến Đức trở thành quốc gia thứ hai ở châu Âu (sau Pháp) thông qua chính sách này. 

Chính phủ Đức tin rằng trong thế kỷ 21, các lực lượng kinh tế và chính trị ngày càng chuyển dịch về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nơi có 3 nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản, đồng thời có tới 20/33 siêu đô thị trên thế giới. Châu Á hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Đức ngoài châu Âu.

Vì thế, thông qua chiến lược của mình, Đức muốn định hình các chính sách nhằm nêu bật những lợi ích, nguyên tắc và sáng kiến trong các lĩnh vực hành động chính cũng như đưa ra đề xuất với các đối tác trong khu vực. 

Chủ trương của Berlin là đa dạng hóa quan hệ mọi mặt; đẩy mạnh quan hệ với các nước ASEAN, Úc và Ấn Độ thông qua việc ký kết thêm các thỏa thuận thương mại tự do (FTA).

Mục đích của định hướng này là xây dựng khung chiến lược với nhiều giải pháp chính trị đối với khu vực và hình thành các điểm kết nối tăng cường hợp tác, kể cả trong chính sách an ninh, với các đối tác ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Ngoài ra, Đức cũng muốn lấy định hướng của mình là cơ sở nền tảng cho chiến lược chung của Liên minh châu Âu (EU) đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Trong thời gian tới, Đức sẽ hợp tác với các đối tác EU, đặc biệt là Pháp, để xây dựng chiến lược chung của khối.

Cứng rắn với Trung Quốc

Ngoại trưởng Đức Heiko Maas khẳng định khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là một ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Đức. 

Với việc thông qua định hướng, Chính phủ Đức mong muốn tăng cường quan hệ với khu vực quan trọng này trên nhiều lĩnh vực, trong đó có biến đổi khí hậu, thương mại tự do dựa trên quy tắc kết nối, số hóa và đặc biệt là an ninh.

Người đứng đầu ngành ngoại giao Đức nói rõ sự ổn định ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cũng rất quan trọng về mặt kinh tế đối với Đức. 

Là một quốc gia có thương mại quốc tế chiếm tỉ trọng lớn trong tổng nền kinh tế, sự thịnh vượng của Đức phụ thuộc trực tiếp vào tự do thương mại và tự do hàng hải phần lớn đi qua Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Phát biểu nhân dịp này, ông Maas cũng khẳng định Đức quan ngại về chạy đua vũ trang ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cũng như về các xung đột tiềm ẩn mà nếu bùng phát sẽ gây ra những chấn động toàn cầu. Đức muốn định hình một trật tự dựa trên các quy tắc và hợp tác quốc tế, thay vì dựa trên "luật lệ của kẻ mạnh". 

Bên cạnh đó, Berlin cũng muốn củng cố ý tưởng về một thế giới đa cực, trong đó không quốc gia nào phải lựa chọn giữa các cực quyền lực.

Điều đó được hiểu theo nghĩa Đức muốn cùng châu Âu thể hiện sự khác biệt với Mỹ và cũng chẳng ngán Trung Quốc. 

Thời điểm ông Maas công bố chính sách (2-9) là đúng một ngày sau chuyến thăm Berlin của Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị. Vào lúc này, hai bên cũng có chút hục hặc khi Bắc Kinh đe dọa Czech phải "trả giá nặng nề" nếu phái đoàn tiếp tục thăm Đài Loan. 

"Trong EU, chúng tôi có cùng cách ứng xử với các đối tác quốc tế và với sự tôn trọng. Những lời đe dọa không bước vào đây được" - Ngoại trưởng Heiko Maas khi đó đã lên tiếng bảo vệ gần như tức thời trước những đe dọa từ Bắc Kinh đối với thành viên Czech của EU.

Thái Lan mở đường nối Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương thay eo biển Malacca

TTO - Thái Lan đang xem xét việc xây dựng một tuyến đường có thể nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, thay vì phải đi qua eo biển Malacca - một trong những tuyến đường biển bận rộn nhất thế giới.