Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà - Ảnh: T.H.

Báo cáo tại phiên họp toàn thể của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội sáng 29-9, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Trần Hồng Hà cho hay dự thảo Luật đất đai sửa đổi mới đã được hoàn thiện trên cơ sở ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Kinh tế...

Đáng lưu ý, so với dự thảo được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại phiên họp chuyên đề tháng 9, dự thảo lần này đã có một số thay đổi quan trọng.

Dự thảo mới quy định Nhà nước thu hồi hay quy định cơ chế tự thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đô thị, nhà ở thương mại đã không còn trong các vấn đề được tách riêng để xin ý kiến.

Đây là vấn đề mà khi thẩm tra sơ bộ, Ủy ban Kinh tế cho rằng không nên đưa dự án khu đô thị, khu nhà ở thương mại vào loại dự án được thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Tại phiên họp chuyên đề pháp luật vừa qua, nhiều thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đồng tình với cơ quan thẩm tra.

Cũng theo Bộ trưởng Hà, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, dự thảo đã quy định rõ nội hàm dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Cụ thể đó là các dự án phát huy nguồn lực, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, thực hiện chính sách về phát triển hạ tầng, đô thị, nông nghiệp, nông thôn.

Giải quyết các vấn đề chính sách xã hội, bảo vệ môi trường, bảo tồn di sản văn hóa, phân bổ công bằng, hài hòa giá trị tăng thêm từ đất, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, nhằm phát triển kinh tế của đất nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Cạnh đó, quy định cụ thể các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng để công khai, minh bạch trong thực thi và giám sát.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà nêu rõ trong dự thảo quy định điều kiện thu hồi đất đối với dự án nhà ở thương mại sử dụng các loại đất không phải là đất ở để tạo quỹ đất đấu giá quyền sử dụng đất, hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất để Nhà nước thu được giá trị tăng thêm điều tiết lợi ích tổng thể cho toàn xã hội và người sử dụng đất; thực hiện điều tiết thị trường thông qua quan hệ cung - cầu... 

Đối với dự án lấn biển phải được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư; dự án sử dụng đất cho hoạt động khoáng sản thì phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép cho hoạt động khoáng sản.

Dự án chỉnh trang đô thị, khu dân cư nông thôn phải thuộc trường hợp cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, khu dân cư bị ô nhiễm môi trường, có nguy cơ sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi thiên tai có nguy cơ đe dọa đến tính mạng của người dân.

Hoặc để di dời các công trình, cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc trường hợp phải di dời do ô nhiễm môi trường theo quy định hoặc để bố trí tái định cư; khu dân cư bị xuống cấp nghiêm trọng về hạ tầng và không phù hợp với quy hoạch.

Đáng chú ý, theo ông Hà, dự thảo sửa đổi đã không quy định trường hợp thu hồi khi có 80% người có đất thu hồi đồng ý như trong dự thảo trước đó. 

Việc bỏ đề xuất quy định 80% là nội dung tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra và Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp chuyên đề pháp luật vào tuần trước, khi hầu hết các ý kiến đều không đồng tình với đề xuất này. 

Trong đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng nhấn mạnh với cơ chế dự án đang tự thỏa thuận mà nói 80% thỏa thuận xong rồi, 20% chưa đồng thuận lại áp dụng cơ chế hành chính để thu hồi đất thì không được. 

"Đã dân sự là dân sự, không thể dân sự lại áp dụng hành chính để thu hồi được. Cái này làm sao đúng tinh thần Hiến pháp được", ông Huệ nhấn mạnh.

Luật đất đai sửa đổi: Người có nhiều nhà đất, đầu cơ và bỏ hoang đất sẽ bị đánh thuế cao?

TTO - Những người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, đầu cơ đất, chậm sử dụng đất, bỏ đất hoang sẽ có mức thuế cao hơn; hoàn thiện chính sách liên quan tới thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất...