Những vị khách nước ngoài dùng bữa với gia đình - Ảnh: H.Dương

Những người Tày nơi đây đã biết làm du lịch rất sớm để thoát nghèo. Trong cuộc cạnh tranh với các khu nhà nghỉ hiện đại hôm nay, nhà sàn ở Pác Ngòi vẫn chiếm được cảm tình với những dịch vụ hoàn hảo.

Dân bản kinh doanh homestay

Để khám phá trọn vẹn Vườn quốc gia Ba Bể, chắc chắn du khách sẽ phải bỏ ra vài ngày cho hành trình của mình. Khi hoàng hôn dần buông trên mặt hồ Ba Bể, chúng tôi bắt đầu đi tìm cho mình nơi ăn, chốn ngủ.

Có nhiều lựa chọn cho mọi người, hoặc là ngược ra thị trấn Chợ Rã để thuê nhà nghỉ, khách sạn khép kín, hay vào xã Nam Mẫu tìm nhà nghỉ bình dân.

Chúng tôi cũng như nhiều khách du lịch khác đều có chung quan điểm: đã tới Ba Bể phải kiếm một khu nhà nghỉ ven hồ, dạng homestay, bình dân.

Trong gần 10 thôn, bản ven hồ thuộc xã Nam Mẫu thì Pác Ngòi và Bó Lù có nhiều nhà nghỉ và dịch vụ ăn uống đầy đủ nhất. Sau những bàn bạc qua lại, chúng tôi quyết định tìm đến Pác Ngòi.

Riêng ở thôn Pác Ngòi đã có gần 20 nhà sàn cỡ lớn có dịch vụ homestay phục vụ du khách vài năm qua. Mỗi nhà sàn ở đây có thể tiếp đón đoàn du khách đến 50 người ngủ tập thể hoặc cả chục đôi tình nhân, gia đình con cái ở trong các phòng nhỏ ngăn vách gỗ trên tầng hai.

Mỗi năm, riêng Pác Ngòi đã tiếp đón hàng chục ngàn du khách gần xa. Cái mà các bạn trẻ, trong đó có chúng tôi, khi tìm nhà nghỉ với câu hỏi đầu tiên hiện nay không phải là chỗ ăn, chỗ ngủ, tắm giặt mà là có WiFi không?

Đơn giản bởi đi đến đâu bây giờ cũng phải có Internet để kết nối. Chúng tôi rất bất ngờ bởi hầu hết nhà sàn ở Pác Ngòi đều có WiFi. Thậm chí sóng WiFi còn mạnh hơn cả nhà nghỉ, khách sạn ở thị trấn Chợ Rã hay thị xã Bắc Kạn.

Tất cả nhà nghỉ theo kiểu homestay ở Pác Ngòi nhìn bên ngoài đơn sơ nhưng đều có máy nước tắm nóng lạnh, giường đệm, chăn, drap, gối, thậm chí là điều hòa... Lướt web, Facebook tẹt ga và ngủ nghỉ lưu lại một ngày đêm ở đây chỉ hết 50.000 - 70.000 đồng/người.

Không chỉ có vậy, các nhà sàn homestay ở đây đều phục vụ ăn uống và cả tàu thuyền đi lại. Riêng Pác Ngòi có hẳn một bến thuyền riêng để phục vụ khách tham quan hồ Ba Bể mọi nơi, mọi lúc.

Những nhà sàn sạch sẽ, bình yên phục vụ du khách ăn, nghỉ - Ảnh: H.Dương

Thoát nghèo nhờ làm du lịch

Các nhà sàn phục vụ du khách ở Pác Ngòi đều treo biển song ngữ Việt - Anh (Nhà nghỉ/Guest house, Homestay).

Hơn 10 năm trước ở Pác Ngòi đã có ông Ngô Văn Toàn đi tiên phong làm nhà sàn phục vụ khách du lịch (hiện nay chính là nhà nghỉ Khánh Toàn). Sau đó các gia đình nhà ông Thơ, ông Sáu, ông Thụ, ông Bảo, ông Sào cũng học tập làm theo.

Do lượng khách du lịch ngày càng đông nên nhiều gia đình đã mạnh dạn đầu tư làm những ngôi nhà sàn lớn. Như gia đình ông Sáu đã đầu tư gần 1 tỉ đồng (năm 2010) để làm nhà sàn phục vụ khách nghỉ qua đêm.

Điều làm du khách thú vị khi ăn nghỉ ở Pác Ngòi là được sống trong không khí vui vẻ, hòa đồng với chính gia chủ, được ăn những món dân dã do chính các chị, các cô người Tày nấu.

Chúng tôi sẽ nhớ mãi món tép chua ở đây, nó khá giống mắm tôm dưới xuôi, tuy không ăn được nhiều nhưng khi đã nếm thử mọi người đều rất thú vị. Trên bàn ăn bình dân, với suất giá khoảng 60.000 - 80.000 đồng/người sẽ có món cá và lạp sườn.

Cá đánh hồ loại to có thể kho, rán... còn cá suối, cá mương loại nhỏ kẹp thành từng xiên nướng bằng than hoa. Cùng với chai rượu men lá của người Tày thưởng thức với cá mương nướng Ba Bể thì quả rất tuyệt vời.

Món lạp sườn gác bếp cũng được chủ nhà người Tày mang ra tiếp du khách. Nếu thích ăn gà núi đích thực thì du khách cũng được gia chủ phục vụ.

Tất cả rau xanh trong bữa cơm của khách đều được trồng sạch dưới khu vườn nhỏ bên hồ. Cô bạn trong nhóm chúng tôi vô cùng thích thú khi lần đầu tiên được thưởng thức món bắp cải non (loại chưa cuốn thành bao) xào tỏi. Vừa lạ, vừa ngon, món bắp cải non xào đã cuốn hút ngay mọi người. Có bạn còn hỏi gia chủ ý định mua ít bắp cải non này về xuôi để làm quà hoặc nấu ăn vài bữa.

Thoát khỏi chốn phố phường lên vùng sơn cước thấy rau sạch, gà núi, cá mương, cá hồ sạch... ai cũng sướng và thưởng thức những bữa cơm ngon lành nhớ mãi.

Chính việc phục vụ du lịch đã đem lại cuộc sống sung túc cho người Tày ở đây. Ông Dương Văn Thụ (64 tuổi), chủ một nhà sàn homestay ở Pác Ngòi, cho biết: “Pác Ngòi trước kia chỉ có khoảng 20 nóc nhà, nhưng giờ đây đã lên tới gần 100.

Gần như 100% dân sinh sống là người Tày, trước đây chỉ biết đánh cá, làm nông cuộc sống rất nghèo. Nhưng từ khi các hộ biết làm du lịch với dịch vụ homestay thì đời sống của đồng bào chúng tôi ở đây đã khá hơn hẳn. Nhà nào cũng có 2 - 3 xe máy cùng trang thiết bị hiện đại”.