Du khách quốc tế tham quan TP.HCM bằng xe buýt 2 tầng - Ảnh: Q.ĐỊNH

Đây là giải pháp đối phó tạm thời của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu tình hình dịch bệnh kéo dài, các doanh nghiệp ngành du lịch sẽ rơi vào tình huống "tiến thoái lưỡng nan".

Khuyến khích nhân viên nghỉ phép

Sáng 15-2, chị Thiên Thanh, nhân viên của một công ty du lịch ở TP.HCM, cho biết sẽ về quê do được công ty cho nghỉ phép hai tuần tới. Từ cuối tuần qua, công ty này đã triển khai chương trình làm việc luân phiên, nhân viên chỉ còn làm nửa ngày hoặc 3 ngày/tuần. 

"Lãnh đạo nói dịch bệnh đã làm ngưng trệ mọi hoạt động của doanh nghiệp, nhân viên thiếu việc để làm nên ai còn phép thì cứ nghỉ theo chế độ, lương chưa bị ảnh hưởng lúc này" - chị Thanh cho biết.

Giám đốc nhân sự một khách sạn 5 sao ở Q.1 cho biết khách sạn đã ngưng tuyển dụng mới. Để ổn định nhân viên hiện hữu, khách sạn tranh thủ giải quyết phép và nợ ca, mọi hoạt động được điều tiết như mùa thấp điểm của ngành. 

"Gia đình có con có thể ở nhà chăm con nhỏ đang nghỉ học nhưng thu nhập vẫn bình thường. Đó mới chỉ là phương án tạm thời. Còn về lâu dài diễn biến dịch chưa thể biết được sẽ kết thúc lúc nào, chúng tôi đang họp để lên kế hoạch đối phó mới" - vị này cho biết.

Nhiều doanh nghiệp cho biết đang chịu rất nhiều áp lực cùng lúc. Ngoài việc mất doanh thu vì hoạt động tour tuyến bị ngưng trệ còn phải gồng mình trả các chi phí lãi vay ngân hàng, tiền lương nhân viên cùng các khoản đền bù, hoàn trả cho khách do tour tuyến bị hủy.

Bà Nguyễn Thị Hoa Lệ, chủ tịch HĐQT Công ty du lịch Hòa Bình, cho biết dù dịch bệnh mới bùng phát gần một tháng nhưng hoạt động kinh doanh của công ty bị ảnh hưởng nặng nề, ước tính mỗi ngày doanh thu thiệt hại gần 1 tỉ đồng. Hệ sinh thái của doanh nghiệp từ khách sạn, nhà xe, tour tuyến... đều bị ảnh hưởng do du khách hủy tour, các hoạt động xã hội khác cũng bị xáo trộn.

"Khách Trung Quốc chỉ chiếm khoảng 15% trong cơ cấu khách của doanh nghiệp nhưng các dịch vụ phục vụ du lịch như tàu thuyền, xe... giảm công suất hơn 50%. Dịch bệnh không chỉ làm mất trắng thị trường Trung Quốc mà còn làm sụt giảm nhiều nguồn khách khác. Chúng tôi có vài chục chiếc xe phục vụ đưa rước học sinh nhưng cả tháng nay học sinh nghỉ học, xe cũng nằm im, còn xe phục vụ du khách thì chờ xếp dài" - bà Hoa Lệ nói.

Ông Nguyễn Minh Mẫn - trưởng phòng truyền thông - marketing Công ty TST Tourist - cho biết tuần qua công ty đã bắt đầu áp dụng chế độ làm việc nghỉ chiều từ thứ sáu, điều tiết lại nhân sự phù hợp với hoàn cảnh mới, chuyển sang chế độ trực online, nghỉ luân phiên.

"Chúng tôi vẫn hoạt động, có đường dây nóng trả lời khách hàng nhưng hạn chế đến công ty" - ông Mẫn cho biết.

Công ty Du Lịch Việt cũng chỉ còn 50% nhân sự làm việc và áp dụng chế độ làm việc gối đầu, thu nhập của nhân viên cũng khó đảm bảo như trước. Đến nay chưa có doanh nghiệp lữ hành nào thông báo chính thức sẽ cắt giảm nhân viên, nhưng diễn biến thị trường lao động ngành du lịch đang hết sức căng thẳng.

Du khách nước ngoài mua đồ lưu niệm tại Q.1, TP.HCM - Ảnh: Q.ĐỊNH

Vẫn tìm cách giữ nhân viên

Theo ước tính của Tổng cục Du lịch, thiệt hại do Covid-19 trong vòng 3 tháng tới có thể sẽ làm lượng khách quốc tế đến Việt Nam giảm 3,7-4,7 triệu lượt, khách nội địa giảm 10,9-15,3 triệu lượt. Nhiều doanh nghiệp cho biết ngay cả các tour du lịch trong tháng 10-2020 cũng bị khách hàng thông báo hủy. Sự sụt giảm này sẽ tác động rất lớn đến những người làm việc trong ngành du lịch.

Dù tình hình kinh doanh khó khăn nhưng kinh nghiệm từ các đợt dịch trước cho thấy thay vì mạnh tay cắt giảm, sa thải nhân viên, các công ty phải tìm cách giữ chân lao động, chuẩn bị kế hoạch khi thị trường phục hồi. Ông Lê Phong Trần, giám đốc thị trường quốc tế của Lữ hành Fiditour, cho biết đơn vị sẽ vẫn tiếp tục tập trung đa dạng hóa sản phẩm, đặc biệt là các trải nghiệm văn hóa độc đáo để tiếp tục triển khai tốt hơn thị trường khách mới trong năm 2020.

Một số doanh nghiệp có quy mô nhỏ hơn lo lắng thu nhập nhân viên, lao động giảm nên đã tạo thêm việc làm bằng cách triển khai hoạt động bán hàng online, tham gia giải cứu nông sản, phát khẩu trang miễn phí cho du khách...

Ông Nguyễn Minh Mẫn cho biết công ty vẫn tập trung giữ người, giải quyết câu chuyện nâng cao nghiệp vụ để chuẩn bị cho thị trường hồi phục, tranh thủ thực hiện những kế hoạch như đào tạo nhân sự, nghiên cứu sản phẩm mới, nâng cao thể chất nhân viên... Đây là những việc cần làm nhưng lúc đông khách, mãi lo bận rộn với hoạt động kinh doanh nên chưa thực hiện được.

"Hướng dẫn viên được yêu cầu phải đi học để cập nhật, nâng cao kiến thức, kỹ năng, điều mà họ chưa thể làm được do bận rộn những chuyến đi liên tục trong thời gian trước. Dự kiến các hoạt động đào tạo, cuộc thi nghiệp vụ trong nội bộ sẽ được triển khai, công ty còn mời người về dạy thể dục các buổi chiều... Toàn bộ nhân sự sẽ vào tình huống "kỷ luật quân ngũ"" - ông Mẫn cho biết.

Du lịch thế giới có thể mất 80 tỉ USD vì vắng khách Trung Quốc

TTO - Dịch COVID-19 được dự báo sẽ khiến ngành du lịch thế giới mất 80 tỉ USD vì vắng khách Trung Quốc. Đông Nam Á được dự báo sẽ thiệt hại nặng nhất với khoảng 7 tỉ USD.