Du khách Trung Quốc dọa đánh bom máy bay Thai Airways hôm 15-12 - Ảnh: Trung Quốc nhật báo

Những ngày gần đây, truyền thông Trung Quốc và quốc tế liên tục đăng tải những thông tin về việc du khách Trung Quốc ứng xử vô văn hóa, thậm chí đầy bạo lực, khi đi ra nước ngoài.

Ngày 1-1, tạp chí The Diplomat đăng bài viết với tựa đề: “Từ người Mỹ xấu xí tới người Trung Quốc xấu xí”.

Tạp chí này nhắc lại những vụ bê bối của du khách Trung Quốc trong suốt năm qua, từ việc một gia đình cho con cái tiểu tiện và đại tiện khi ngồi máy bay ra nước ngoài, đến một người đàn ông đòi mở cửa khẩn cấp của máy bay để “cho thoáng khí”.

Ngày 31-12, báo Hong Kong Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) đăng bài: “Du khách Trung Quốc có tiền nhưng thiếu văn minh”.

SCMP dẫn lời hướng dẫn viên du lịch Linda Li kể một lần xe chở đoàn du khách Trung Quốc dừng lại một trạm nghỉ trên đường cao tốc tại Frankfurt (Đức), tất cả đều ồn ào phản đối khi cô thông báo phí đi nhà vệ sinh công cộng là 0,7 euro.

Lập tức rất nhiều nam du khách Trung Quốc tiểu tiện ngay ngoài trời. Linda Li kể cô cũng đoán được điều này, nhưng bị sốc nặng khi thấy một du khách giàu có, lớn tuổi cũng hành động như vậy.

“Tôi bị choáng. Người đàn ông này không chịu bỏ 0,7 euro để đi vệ sinh một cách sạch sẽ, trong khi đã trả hàng ngàn euro để mua một chiếc đồng hồ Vacheon Constantin” - Linda Li kể.

Hành xử vô lối

Tân Hoa xã cho biết theo ước tính của Tổng cục Du lịch Trung Quốc (CNTA), tính đến tháng 11-2014 có khoảng 100 triệu du khách Trung Quốc đi ra nước ngoài trong năm, trong đó khoảng 85,4 triệu đến các nước châu Á, phần còn lại đi du lịch châu Âu và châu Phi.

Du khách Trung Quốc vượt qua người Mỹ và Đức để trở thành lực lượng du khách chi nhiều tiền nhất thế giới vào năm 2013, theo khảo sát của Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO).

Du khách Trung Quốc chi  128,6 tỷ USD, Mỹ 104,7 tỷ USD và Đức 91,4 tỷ USD. Năm 2014 du khách Trung Quốc tiếp tục là đối tượng chi đậm nhất.

Tuy nhiên cùng với việc nhận tiền bạc của du khách Trung Quốc, các điểm du lịch phải hứng chịu cách hành xử vô văn hóa.

Năm 2013, một du khách Trung Quốc 15 tuổi gây xôn xao dư luận thế giới khi vẽ bậy lên lên tượng đá ở một ngôi đền Ai Cập 3.500 năm tuổi. Cha mẹ cậu bé này sau đó phải lên tiếng xin lỗi công khai.

Ở Hong Kong, làn sóng phản đối du khách Trung Quốc leo thang sau vụ một cặp vợ chồng người Trung Quốc cho con 2 tuổi ị bậy ngay trên đường phố.

Năm 2013, một nhóm du khách Trung Quốc ăn trộm thìa dĩa làm bằng thép không gỉ trên một chuyến bay của Singapore Airlines. Dù bị phát hiện nhưng họ không chịu trả lại.

Hôm 15-12-2014, một nhóm bốn du khách Trung Quốc đã làm loạn chuyến bay của hãng Thai Airways chỉ vì không được ngồi cạnh nhau.

Một người phụ nữ trong nhóm ném tô mì nóng vào mặt một tiếp viên hàng không. Một người đàn ông trong nhóm thậm chí đe dọa sẽ đánh bom chuyến bay.

Sau đó, CNTA đã đưa nhóm bốn du khách này vào “sổ đen”. Họ bị cấm đi ra nước ngoài. Tờ Trung Quốc nhật báo mô tả nhóm người này hành xử “như những kẻ man rợ”, “vô văn hóa”, bôi nhọ hình ảnh của người dân Trung Quốc trong con mắt quốc tế.

Giáo dục lại

Theo SCMP, năm 2013, CNTA đã đưa ra hướng dẫn cho người Trung Quốc cách hành xử khi đi du lịch nước ngoài.

Bảng hướng dẫn yêu cầu du khách Trung Quốc khi đi nước ngoài phải tôn trọng văn hóa, tôn giáo địa phương, bảo vệ môi trường...

Sau đó CNTA công bố cuốn Hướng dẫn du lịch văn mình dày 64 trang để dạy người Trung Quốc cách ứng xử khi đi nước ngoài.

Hồi tháng 9-2014, khi đi thăm Maldives, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng kêu gọi người dân Trung Quốc hành xử đúng mực khi đi ra nước ngoài.

“Đừng vứt chai nước khắp nơi. Đừng phá hoại san hô. Hãy ăn ít mì thôi và thưởng thức ẩm thực địa phương” - ông Tập nhắn nhủ du khách nước mình.

Tuy nhiên một số chuyên gia ngành du lịch Trung Quốc nhận định hướng dẫn của CNTA hay lời kêu gọi của ông Tập hoàn toàn vô tác dụng, bởi những người thiếu văn minh sẽ hành xử bậy bạ, còn người hiểu biết thì luôn đúng mực.

Hướng dẫn viên Linda Li cho rằng vấn đề là ngành du lịch nội địa Trung Quốc cũng chỉ chăm chăm kiếm tiền chứ không mang tính chất giáo dục, hướng tới môi trường  như các nước phương Tây.

Do đó du khách Trung Quốc không được học cách ứng xử tử tế, thân thiện với môi trường ngay từ khi ở nhà.

Tạp chí The Diplomat bình luận trên thực tế du khách nhiều nước cũng ứng xử thiếu văn mình. Tuy nhiên với việc chính quyền Trung Quốc đòi hỏi chủ quyền quá đáng ở châu Á, khiến các nước láng giềng nghi ngờ, việc du khách nước này làm bậy càng bị báo chí chú ý hơn. Và đây là vấn đề về hình ảnh đất nước mà Trung Quốc cần phải cải thiện.