Hiện nay các vệ tinh đang giúp lập mô hình tác động địa lý của trận động đất Thổ Nhĩ Kỳ - Syria.

Bà Patricia Martinez-Garzon, nhà địa chấn học tại Trung tâm Nghiên cứu khoa học địa chất Đức, nói với Đài truyền hình DW: "Trận động đất cũng có thể làm mất các hồ chứa nước dưới lòng đất. 

Đây là những hồ chứa mà các giếng và cơ sở hạ tầng cấp nước dẫn vào. Điều này cũng có thể ảnh hưởng đến vùng đất phía trên".

"Giải phẫu" trận động đất

Bà Martinez-Garzon giải thích trận động đất là kết quả của nhiều thập kỷ chuyển động chậm theo chiều ngang - khoảng 1,5cm mỗi năm - giữa các mảng địa chất Anatolian và Ả Rập, gây ra sức căng gia tăng dọc theo đường đứt gãy. 

Cuối cùng, ma sát tăng cao đến mức một trong hai mảng "trượt" qua nhau, gây ra trận động đất vào tuần trước.

Di chuyển ngang được trải nghiệm trên mặt đất dưới dạng một trận động đất mạnh 7,8 độ, sau đó là trận thứ hai kéo dài một giây mạnh 7,5 độ.

Cả hai trận động đất đều ảnh hưởng tới một khu vực rộng khoảng 250km và làm nứt vỏ Trái đất ở độ sâu khoảng 20km.

Hình ảnh về đường sắt và đường bộ nơi vết nứt dịch chuyển mặt đất vài mét, minh họa rõ ràng hiệu ứng này.

Vệ tinh cho thấy mặt đất bị dịch chuyển tới 6m

Phân tích hình ảnh vệ tinh cho thấy mặt đất đã bị dịch chuyển tới 6m do trận động đất. Vùng màu đỏ cho biết nơi đất đã dịch chuyển về phía đông (đến 3m) trong khi vùng màu xanh lam cho thấy vùng đất dịch chuyển về phía tây (đến 6m). Hình ảnh phản ánh chiều rộng khoảng 250km trên mặt đất.

Hình ảnh vệ tinh cung cấp một cách để quan sát sự thay đổi địa lý từ không gian, và giúp các nhà nghiên cứu như ông Nuno Miranda có một cái nhìn toàn cảnh về thiệt hại địa hình do trận động đất gây ra.

Ông Miranda là người quản lý sứ mệnh của Sentinel-1, một chòm vệ tinh được vận hành như một phần của Copernicus - Chương trình giám sát và quan sát Trái đất của Ủy ban châu Âu.

"Chúng tôi đang lập bản đồ thảm họa của khu vực và cứ sau 3 ngày lại cung cấp bản đồ có độ phân giải cao của khu vực", ông Miranda nói với Đài DW, cho biết thêm nhóm của ông sử dụng nhiều kỹ thuật như radar và hình ảnh quang học để tạo ra những bản đồ này.

Các nhà khoa học đang sử dụng thông tin này để tạo ra các mô hình, nhằm hiểu rõ hơn những gì đã xảy ra sâu hơn trong lòng Trái đất.

"Điều này rất quan trọng để quản lý khủng hoảng và để hiểu các trận động đất một cách tổng quát hơn", ông Miranda nói.

Dự đoán động đất là không thể

Một số quốc gia có hệ thống cảnh báo sớm động đất, hoạt động bằng cách phát hiện các sóng chính do một trận động đất tạo ra để phát cảnh báo đến mọi người. Nhưng những hệ thống này chỉ cung cấp trước vài giây của trận động đất - đủ thời gian để dừng một đoàn tàu hoặc ngắt điện, và chỉ có vậy.

Đối với dự đoán dài hạn? - "Không thể được", cả ông Miranda và bà Martinez-Garzon cùng nói.

Một thị trấn Thổ Nhĩ Kỳ còn nguyên vẹn dù nằm ở khu vực động đất

Thị trấn Erzin thuộc tỉnh Hatay không có trường hợp tử vong và tòa nhà bị sập dù nằm ở khu vực chịu ảnh hưởng của trận động đất kinh hoàng ngày 6-2. Hiện nay thị trấn đón 20.000 người khắp nơi trong tỉnh đến ẩn náu.