Phóng to

Uống đủ nước và tập thể dục thường xuyên giúp sức khỏe tốt hơn - Ảnh: N.C.T.

Đây là bệnh lý chiếm khoảng 20% dân số, thường gặp ở nữ hơn nam, 50% trường hợp khởi phát trước 35 tuổi và có chiều hướng gia tăng trong cuộc sống hiện đại. Bệnh do nhiều nguyên nhân từ stress, thực phẩm, rối loạn các chất trung gian dẫn truyền thần kinh tại ruột, ví dụ serotonin, rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột... dẫn đến rối loạn co thắt ở ruột già.

Thuốc là biện pháp quan trọng điều trị bệnh

Các thuốc thường được sử dụng trong hội chứng ruột kích thích còn tùy theo triệu chứng nào nổi bật ở từng bệnh nhân. Ở bệnh nhân hay bị táo bón thường được bổ sung thuốc chất xơ, làm tăng và mềm khối phân giúp bệnh nhân đi tiêu tốt hơn. Ở bệnh nhân hay tiêu chảy sẽ được điều trị bằng thuốc chống tiêu chảy. Bệnh nhân có triệu chứng đau bụng thường xuyên sẽ được điều trị thêm bằng thuốc chống co thắt đường ruột. Đôi khi thuốc chống trầm cảm cũng được sử dụng trong điều trị hội chứng ruột kích thích ở các đối tượng nghi ngờ liên quan nhiều đến stress.

Thuốc sẽ tác dụng khác nhau ở mỗi người, do đó người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc mà nên theo sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Ăn uống điều độ giúp ổn định bệnh

Trong quá trình điều chỉnh chế độ ăn nên để ý theo dõi các loại thức ăn từng ngày ảnh hưởng triệu chứng thế nào. Có thể sử dụng nhật ký để ghi nhận mối liên quan giữa từng loại thức ăn và triệu chứng bệnh để trao đổi với bác sĩ khi khám chuyên khoa.

Sữa là nguyên nhân thường gặp trong bệnh này - đặc biệt là ở nước ta khi tỉ lệ người bất dung nạp với đường lactose trong sữa chiếm tỉ lệ cao. Nếu nghi ngờ do sữa nên giảm sử dụng sữa và các thực phẩm làm từ sữa hay có chứa sữa trong thành phần, có thể thay thế bằng lượng ít sữa chua. Nếu không thể uống sữa, người bệnh cần sử dụng thuốc bổ sung canxi để phòng chống loãng xương.

Chế độ ăn nhiều rau sẽ cải thiện triệu chứng, đặc biệt là các đối tượng hay đi tiêu phân cứng. Chất xơ giúp ruột giãn nhẹ giúp giảm co thắt tại ruột. Tuy nhiên cần lưu ý chế độ ăn nhiều rau và trái cây đôi khi tạo cảm giác đầy bụng và xì hơi nhiều. Các triệu chứng này sẽ dần mất đi theo thời gian. Để giảm triệu chứng xì hơi, nên ăn chất xơ tăng dần qua mỗi ngày.

Uống đủ nước cũng giúp giảm triệu chứng. Uống khoảng 6-8 ly nước chia đều trong ngày, tuy nhiên hạn chế uống nước có gas. Ngoài ra nên hạn chế nhai kẹo cao su và ăn quá nhanh (do nuốt nhiều hơi vào đường ruột), tránh uống rượu và cà phê. Không nên ăn quá no và hạn chế thức ăn giàu chất béo. Thay vào đó nên ăn vừa phải và ăn thêm bữa phụ nếu cần.

Hội chứng ruột kích thích là bệnh không nguy hiểm và không có nguy cơ chuyển sang ung thư dù khó có thể chữa khỏi hoàn toàn. Song nếu bệnh nhân biết điều tiết chế độ ăn và biết cách giữ thăng bằng tâm lý trong cuộc sống sẽ giúp hạn chế tối đa việc xuất hiện các triệu chứng của bệnh.