Một đoạn kênh Đôi, TP.HCM với rất nhiều ngôi nhà trên kênh - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Anh Nguyễn Văn Dũng (P.4, Q.8) nhớ lại: ngày trước kênh Đôi rất sạch, người dân còn câu cá được, trẻ con tắm và vui đùa dưới dòng kênh.

Nhưng rồi rác cứ xả xuống kênh, nhà cửa xây cất trên kênh, ven kênh... làm kênh ô nhiễm trầm trọng. Nhiều năm nay nước kênh đen ngòm, mùi hôi nồng nặc, cá không sống nổi...

Kênh đẹp, đời sống của dân cũng phải lên

Để có thể trả lại kênh Đôi như trong ký ức của anh Dũng, thống kê sơ bộ cho thấy chỉ riêng khu vực bờ nam kênh Đôi phải di dời hơn 26.000 dân.

Đây là nhóm cư dân đang sống trên kênh, ven kênh... thuộc phạm vi bảy phường của quận 8 (gồm các phường 1, 2, 3, 4, 5, 6 và 7). Trọng điểm của khu vực di dời được giới hạn bởi kênh Đôi và đường Phạm Thế Hiển, với chiều dài khoảng 9km.

Ông Võ Văn Ngon (P.7, Q.8) nói chủ trương cải tạo kênh Đôi, làm sạch môi trường là việc cần làm. Nhưng điều băn khoăn của người dân là việc di dời, tái định cư... làm sao cho người dân thỏa mãn thì ai cũng ủng hộ.

Ông Ngon cho biết gia đình ông sống ở khu vực kênh Đôi từ trước năm 1975, nhà buôn bán tạp hóa rất yên ổn. Nay phải di dời nhà cửa, gia đình ông rất lo lắng, không biết buôn bán sẽ ra sao. Nếu phải về chung cư hay vào hẻm thì coi như mất nguồn kiếm sống.

Nhiều người dân cho biết trong tháng 9-2016, hầu hết ở các phường thuộc phạm vi dự kiến thực hiện dự án, cơ quan chức năng đã đo đạc đất đai, nhà cửa, phát phiếu điều tra xã hội học.

Nghĩ về kế hoạch di dời quy mô này, tác động trực tiếp đến hàng chục ngàn dân, ông Nguyễn Văn Nhiều (P.5, Q.8) nhấn mạnh: người dân đã giao đất đai, nhà cửa để cải tạo kênh thì chính quyền cũng phải làm sao cho cuộc sống của người dân - sau khi di chuyển đến chỗ ở mới - ít nhất cũng phải bằng hoặc tốt hơn chỗ ở cũ.

Chọn nhà đầu tư đủ năng lực

Dự án di dời các hộ dân sống ở trên và ven bờ nam kênh Đôi để cải tạo môi trường, chỉnh trang đô thị... đã được Phó chủ tịch UBND TP Lê Văn Khoa chấp thuận chủ trương.

Cụ thể hơn, khoảng lùi hành lang bảo vệ kênh rạch để làm tuyến đường dọc bờ kè và công viên cây xanh đã được xác định là 20m.

Với phương án tuyến đường dọc bờ kè và công viên cây xanh vừa nêu, theo tính toán của một nhà đầu tư muốn tham gia dự án - Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng và nhà ở Sài Gòn - thì tổng mức đầu tư dự án là hơn 9.000 tỉ đồng.

Trong đó, chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khoảng 4.600 tỉ đồng, vốn đầu tư cho dự án chỉnh trang đô thị (sau giải tỏa, di dời nhà cửa) cũng hơn 4.600 tỉ đồng.

Ông Lê Văn Khoa cũng yêu cầu các cơ quan chức năng TP đánh giá năng lực tài chính của nhà đầu tư đề xuất phương án di dời dân cư, cải tạo kênh Đôi...

Ngoài Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng và nhà ở Sài Gòn đang muốn thực hiện dự án, các nhà đầu tư khác nếu quan tâm dự án vẫn có quyền đề xuất các phương án thực hiện của mình.

Thành phố sẽ tổ chức lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án theo quy định.

Theo các nhà chuyên môn, cũng giống như dòng Nhiêu Lộc - Thị Nghè trước kia, nếu hàng chục ngàn người dân được di dời thành công, các nguồn ô nhiễm môi trường như rác thải, nước thải... hằng ngày đổ xuống kênh Đôi sẽ bị cắt.

Khi đó, chắc chắn kênh Đôi sẽ khoác lên mình chiếc áo mới, “danh phận” của nó sẽ dần được phục hồi và môi trường ở đây cũng sẽ dần trở nên trong lành...

Sơ đồ vị trí từ phường 1 đến phường 7, quận 8, TP.HCM trên kênh Đôi sẽ được giải tỏaNguồn: Quốc Thanh - Đồ họa: NHƯ ANH