Một người phụ nữ đi bộ gần một tòa nhà bị hư hại ở thành phố Kramatorsk, miền đông Ukraine, vào ngày 3-4-2022 - Ảnh: AFP/Getty Images

* Theo báo cáo của Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) thuộc Liên Hiệp Quốc công bố ngày 5-4, hơn 7,1 triệu người đã phải sơ tán trong lãnh thổ Ukraine bởi cuộc xung đột ở nước này. IOM ước tính 2,9 triệu người khác ở Ukraine cũng đang cân nhắc việc đi sơ tán.

* Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 5-4 cho biết Nga không bác khả năng tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky, song khẳng định cuộc gặp chỉ có thể diễn ra một khi hai bên thống nhất một văn kiện, theo TTXVN. Tuy nhiên ông từ chối đánh giá về tiến triển đàm phán.

Trước đó cùng ngày, hãng thông tấn Interfax dẫn lời một Thứ trưởng Ngoại giao Nga cho biết nước này và Ukraine đang tiếp tục tiến hành các cuộc đàm phán sâu rộng theo hình thức trực tuyến. Cùng ngày 5-4, Tổng thống Ukraine Zelenskiy nhấn mạnh Kiev và Matxcơva sẽ không thể thống nhất tất cả các quan điểm ngay một lúc, nhưng cần tháo gỡ những điểm bất đồng.

* Ngoại trưởng Ý Luigi Di Maio cho biết nước này đã trục xuất 30 nhà ngoại giao Nga với lý do lo ngại về ăn ninh, Reuters đưa tin. 

Ngoại trưởng Thụy Điển Ann Linde cũng thông báo sẽ trục xuất 3 nhà ngoại giao Nga vì "không hành động phù hợp với quy tắc quốc tế", trong khi Ngoại trưởng Tây Ban Nha Jose Manuel Albares nói nước này sẽ trục xuất khoảng 25 nhà ngoại giao Nga.

Phản ứng trước quyết định của một số nước châu Âu trục xuất các nhà ngoại giao Nga, người phát ngôn Điện Kremlin cho biết đây là một động thái "thiển cận", sẽ chỉ làm phức tạp thêm mối liên lạc vốn cần thiết để tìm ra một giải pháp.

Người dân ở thành phố Mariupol, Ukraine nhận bánh mì ngày 4-4 trong một đợt phân phát viện trợ nhân đạo trong bối cảnh giao tranh đang diễn ra ở đây - Ảnh: REUTERS

* Người phát ngôn Liên minh châu Âu (EU) Eric Mamer ngày 5-4 thông báo Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen và nhà ngoại giao hàng đầu của EU Josep Borrell sẽ tới Kiev trong tuần này gặp Tổng thống Volodymyr Zelensky, theo Reuters.

Thông tin được đưa trong bối cảnh EU đang xem xét việc có hay không áp đặt các lệnh trừng phạt lên ngành than đá và dầu khí của Nga bởi trên thực tế có nhiều nước châu Âu phụ thuộc vào nguồn năng lượng xuất khẩu của Nga.

* Sau Đức và Pháp, Đan Mạch ngày 5-4 công bố quyết định trục xuất 15 nhà ngoại giao Nga được cho là nhân viên tình báo ngầm. Phản ứng trước quyết định của Đan Mạch, Nga khẳng định sẽ có hành động đáp trả.

* Phát biểu trên truyền hình quốc gia ngày 5-4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết việc tổ chức các cuộc đàm phán với Nga là lựa chọn duy nhất dành cho đất nước của ông hiện nay. Tuy nhiên ông nói rằng có thể ông và Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không đích thân gặp nhau đàm phán, theo Reuters.

Tổng thống Zelensky cũng cho biết quân đội Ukraine đang gặp khó khăn trong việc đẩy lùi quân Nga tại thành phố cảng Mariupol ở đông nam Ukraine.

* Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị có cuộc điện đàm với người đồng cấp Ukraine Kuleba ngày 4-4, cuộc đối thoại cấp cao đầu tiên giữa hai nước kể từ ngày 1-3.

Ông Vương Nghị kêu gọi tiếp tục đàm phán để chấm dứt xung đột ở Ukraine và Trung Quốc sẵn sàng đóng vai trò xây dựng ở vị trí khách quan.

Ngoại trưởng Ukraine Kuleba đăng tweet cảm ơn người đồng cấp Trung Quốc, khẳng định họ có chung niềm tin rằng việc kết thúc cuộc chiến ở Ukraine sẽ phục vụ lợi ích chung là hòa bình, an ninh lương thực toàn cầu và thương mại quốc tế.

* Theo hãng tin AFP, phía Mỹ nhìn nhận hiện Nga đang cơ cấu lại lực lượng để tập trung tấn công vào phần phía Đông và những phần phía Nam của Ukraine.

Cũng theo Washington, "Matxcơva sẽ tiếp tục các cuộc không kích và bắn tên lửa vào các phần lãnh thổ khác của Ukraine để gây thiệt hại về quân sự và kinh tế cũng như tạo ra nỗi khiếp sợ".

* Theo Hãng tin Reuters, ông Vasily Nebenzya - đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc (LHQ), cho biết tại một cuộc họp báo rằng Nga sẽ trình bày "bằng chứng thực nghiệm" trước Hội đồng Bảo an LHQ chứng minh lực lượng của họ không giết thường dân và không tham gia vào các sự kiện ở Bucha, Ukraine.

"Chúng tôi có bằng chứng thực nghiệm để chứng minh điều này. Chúng tôi dự định sẽ đệ trình chúng lên Hội đồng Bảo an càng sớm càng tốt để cộng đồng quốc tế không bị lừa bởi âm mưu sai trái của Kiev và các nhà tài trợ phương Tây", ông Nebenzya nói.

* Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ có phát biểu tại Hội đồng Bảo an LHQ trong ngày 5-4, theo tuyên bố của phái đoàn Anh vốn nắm vai trò chủ tịch (luân phiên) của Hội đồng Bảo an từ tháng 4 này. Đây là lần đầu tiên ông được mời phát biểu ở cấp này của tổ chức Liên Hiệp Quốc. Hiện chưa biết ông Zelensky sẽ phát biểu trực tuyến hay qua bản ghi hình sẵn rồi phát lại.

Đại sứ Nga tại Liên Hiệp quốc Vasily Nebenzya phát biểu trước các nhà báo về chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở Manhattan, New York, Mỹ ngày 4-4 - Ảnh: REUTERS

* Nga cảnh báo Đức, Pháp về việc trục xuất các nhà ngoại giao. Theo hãng tin AFP, ngày 4-4, Nga đã nhấn mạnh quyết định của Đức trục xuất nhiều nhà ngoại giao của nước này nhằm đáp trả Chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine là "không thân thiện" và sẽ làm quan hệ song phương xấu đi.

Trong một tuyên bố đăng trên Telegram, Đại sứ quán Nga tại Berlin nêu rõ: "Việc cắt giảm số lượng nhân viên ngoại giao tại các cơ quan đại diện của Nga ở Đức một cách vô căn cứ sẽ thu hẹp không gian duy trì đối thoại giữa hai nước, dẫn đến quan hệ Nga-Đức ngày càng xấu đi".

Trước đó, một nguồn tin ngoại giao của Pháp cũng cho biết sẽ trục xuất 35 nhà ngoại giao Nga vì chiến sự Ukraine. Ngoài ra, theo đài Russia Today của Nga, Đức tuyên bố 40 nhà ngoại giao Nga là nhân vật không được chào đón và cho họ 5 ngày để rời khỏi Đức.

* Các nước phương Tây tiếp tục cáo buộc Nga đứng sau vụ việc nhiều thường dân bị sát hại ở Bucha (Ukraine). Ngày 4-4, Tổng thống Mỹ Joe Biden kêu gọi thu thập bằng chứng về vụ việc và cho biết sẽ đưa ra thêm các biện pháp trừng phạt với Nga nếu chắc chắn về vụ việc này.

* Ngày 4-4, đại sứ Mỹ tại LHQ, bà Linda Thomas-Greenfield, cho biết Mỹ sẽ yêu cầu Đại hội đồng LHQ đình chỉ Nga tham gia vào Hội đồng nhân quyền, sau khi Ukraine cáo buộc quân đội Nga giết nhiều thường dân ở thị trấn Bucha.

Với đa số 2/3 phiếu bầu của hội đồng gồm 193 thành viên, Đại hội đồng LHQ có thể đình chỉ một quốc gia khỏi hội đồng vì liên tục vi phạm nhân quyền một cách nghiêm trọng và có hệ thống trong thời gian là thành viên của hội đồng.

* Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết vụ việc nhiều thường dân bị sát hại tại Bucha làm cho việc đàm phán với Nga khó khăn hơn. Hiện không có cập nhật gì về đàm phán hòa bình của hai bên, vốn dự kiến nối lại ngày 4-4. Ông Zelensky cho rằng Nga sẽ cố gắng hủy bằng chứng về cáo buộc giết thường dân.

Nói về việc điều tra vấn đề Bucha, theo ông Zelensky, cho tiến hành một cuộc điều tra "mở nhất có thể" sẽ phục vụ lợi ích của chính Ukraine. Ông cũng cho biết số thường dân bị thương vong ở nhiều nơi khác ở Ukraine có thể còn lớn hơn nhiều con số thường dân bị thiệt mạng đã công bố ở Bucha.

Tổng thống Ukrainia Volodymyr Zelensky - Ảnh: REUTERS

* Theo Hãng thông tấn Tass của Nga, phản ứng với Nga về việc tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt và vụ thường dân chết ở Bucha, chính quyền Lithuania (Litva) đã quyết định hạ cấp tư cách của cơ quan đại diện ngoại giao.

Theo Bộ trưởng Ngoại giao Lithuania Gabrielius Landsbergis, đại sứ Nga tại Vilnius sẽ phải rời Lithuania và quay lại sau. Lithuania cũng quyết định đóng cửa Tổng lãnh sự quán Nga ở Klaipeda. Phía Lithuania cũng triệu hồi đại sứ của họ từ Nga.

* Các nước phương Tây cho biết sẽ đưa ra các biện pháp trừng phạt hơn nữa với Nga trong những ngày tới dù Nga vẫn đảm bảo cung cấp khí đốt qua những đường ống chính đến châu Âu.

* Ngày 4-4, Hãng tin Reuters trích dẫn nhưng không thể xác minh thông tin do người đứng đầu chính quyền khu vực Mykolaiv, ông Oleksandr Senkevich, cho biết các cuộc pháo kích ở thành phố Mykolaiv, miền nam Ukraine đã khiến 10 người thiệt mạng, trong đó có một trẻ em, và làm 46 người khác bị thương.

* Thống đốc vùng Zhytomyr ở phía tây thủ đô Kiev cho biết không còn quân Nga đóng trên địa phận này. Lực lượng Nga rút đi để lại mìn và xe quân sự bị hư hỏng.

* Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine cho biết Nga đang chuẩn bị triển khai một cuộc tấn công mới ở miền đông để giành lấy thành phố Kharkov.

* Tình báo Anh cho biết giao tranh vẫn ác liệt tại thành phố bị bao vây Mariupol và Hội Chữ thập đỏ không thể đến Mariupol vì điều kiện an ninh.

Người dân địa phương đi ngang một tòa chung cư bị hư hại trong cuộc xung đột Ukraine - Nga ở thành phố cảng Mariupol, Ukraine ngày 4-4 - Ảnh: REUTERS

* Các nước Ả rập sẵn sàng làm trung gian hòa giải. Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry tuyên bố các nước Ả rập sẵn sàng làm trung gian hòa giải giữa Matxcơva và Kiev để có thể ngừng ngay Chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine.

Phát biểu tại cuộc họp báo ở thủ đô Matxcơva ngày 4-4 cùng với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov và Tổng thư ký Liên đoàn Ả rập (AL) Ahmed Aboul-Gheit, Ngoại trưởng Ai Cập cho biết nhóm liên lạc AL (gồm các đại diện từ Ai Cập, Jordan, Algeria, Iraq, Các tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất và Sudan) đã khẳng định sự cần thiết tiếp tục đàm phán giữa Nga và Ukraine. Tuyên bố của ông Shoukry được đưa ra sau phiên tham vấn giữa nhóm liên lạc AL và Ngoại trưởng Lavrov dưới sự chứng kiến của Tổng thư ký AL.

* Ngày 4-4, Jason Straziuso - người phát ngôn của Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC) - cho biết do các điều kiện về an ninh, một nhóm của ICRC đã không thể tiếp cận thành phố Mariupol để sơ tán thường dân.

"Do điều kiện an ninh, nhóm chúng tôi không thể tiếp cận Mariupol trong ngày hôm nay", ông Straziuso nói.

Những nỗ lực trước đây của Hội Chữ thập đỏ nhằm tiếp cận thành phố trong những ngày và tuần gần đây đều không thành công.

Hơn 4,2 triệu người Ukraine đã rời đất nước từ khi Nga mở 'chiến dịch quân sự'

TTO - Ngày 4-4, Liên Hiệp Quốc (LHQ) cho biết đã có hơn 4,2 triệu người tị nạn Ukraine rời khỏi nước này kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự, LHQ cũng đánh giá tình hình nhân đạo tại Ukraine đang trở nên tồi tệ.