Trả lời Tuổi Trẻ Online, Bộ Khoa học và Công nghệ khẳng định để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhằm hỗ trợ và ổn định sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp hoạt động trong ngành hàng thép không gỉ, bộ sẽ tiến hành rà soát quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thép không gỉ (QCVN 20:2019/BKHCN và Sửa đổi 1:2021 QCVN 20:2019/BKHCN).

Đồng thời phối hợp cơ quan quản lý, các doanh nghiệp, hiệp hội, các nhà khoa học liên quan xem xét, thảo luận và đưa ra các giải pháp cụ thể lâu dài nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các doanh nghiệp nhập khẩu, sản xuất trong nước, người tiêu dùng, tuân thủ các quy định của pháp luật, phù hợp với thông lệ quốc tế và đáp ứng yêu cầu quản lý chất lượng, an toàn của sản phẩm thép không gỉ.

Sẽ rà soát Quy chuẩn 20 để có biện pháp quản lý lâu dài

Tuy vậy, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng khẳng định có cơ sở để ban hành Quy chuẩn 20 về thép không gỉ nhằm đảm bảo chất lượng thép không gỉ trong sản xuất, hạn chế những sản phẩm kém chất lượng; đảm bảo quyền lợi, tính an toàn đối với tài sản của người sử dụng; tăng tính minh bạch, chống gian lận thương mại, từ đó tăng thu hút đầu tư vào sản xuất thép không gỉ chất lượng cao tại Việt Nam. 

Nâng cao năng lực sản xuất trong nước, nâng tầm chất lượng sản phẩm hàng hóa thông qua sản xuất sản phẩm phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế, hiện đại.

Cơ quan quản lý về tiêu chuẩn cũng cho rằng việc ban hành Quy chuẩn 20 là phù hợp với quy định của pháp luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, pháp luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Cụ thể, các quy định liên quan đến đảm bảo an toàn, vệ sinh, sức khỏe con người, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; quy định về sản phẩm hàng hóa có khả năng gây mất an toàn (sản phẩm hàng hóa nhóm 2). 

Thép không gỉ được Bộ Khoa học và Công nghệ xác định thuộc danh mục hàng hóa nhóm 2 do đây là sản phẩm, nguyên liệu có khả năng gây mất an toàn. 

Tuy nhiên, trong các phản hồi này, Bộ Khoa học và Công nghệ hoàn toàn dẫn các quy định nhưng không có thông tin, dữ liệu khoa học và thực tiễn để chứng minh việc xác định thép không gỉ là sản phẩm hàng hóa gây mất an toàn, phải đưa vào danh mục hàng hóa nhóm 2 để quản lý.

Góp ý dự thảo: Bộ bảo lấy ý kiến, doanh nghiệp nói không được mời 

Thông tin thêm về quá trình ban hành Quy chuẩn 20, bộ khẳng định việc ban hành theo đúng quy định pháp luật hiện hành (Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật...) và phù hợp thông lệ quốc tế.

Trước các ý kiến của doanh nghiệp, bộ đã ra quyết định ngưng hiệu lực thi hành Quy chuẩn 20, sau đó đã ban hành thông tư mới cho phép các doanh nghiệp được nhập khẩu, sản xuất và kinh doanh các sản phẩm được cho là "thép không gỉ chất lượng thấp" tại thị trường Việt Nam đến hết ngày 31-12-2022. 

"Quá trình xây dựng QCVN 20:2019/BKHCN đã tuân thủ theo quy định của pháp luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật" và dự thảo quy chuẩn này đã được gửi lấy ý kiến các bên liên quan.

Tuy nhiên theo phản ánh của các doanh nghiệp, quá trình ban hành quy định trên, Bộ Khoa học và Công nghệ không lấy ý kiến đầy đủ các doanh nghiệp, đối tượng liên quan. Trên thực tế, doanh nghiệp không nhận được yêu cầu, đề nghị góp ý cho đến khi thông tư có hiệu lực nên không thể nhập khẩu được nguyên liệu cho sản xuất, bị thiệt hại lớn.

Khảo sát của Tuổi Trẻ Online tại một số doanh nghiệp sản xuất thép không gỉ cho thấy nhiều nhà máy không nhập khẩu được nguyên liệu nên phải giãn, giảm giờ làm của công nhân. Thậm chí có nhà máy phải cắt giảm tới hàng trăm lao động, dây chuyền sản xuất hoạt động cầm chừng trong khi thị trường có nguy cơ rơi vào tay các đối thủ của nước ngoài. 

Mỹ điều tra chống lẩn tránh thuế thép tấm không gỉ nhập từ Việt Nam

TTO - Bộ Thương mại Hoa Kỳ điều tra áp dụng biện pháp chống lẩn tránh thuế với thép tấm không gỉ nhập khẩu từ Việt Nam, dựa trên các thông tin sẵn có trong bối cảnh Mỹ đang áp thuế mặt hàng này của Trung Quốc lên 139-267%.