Tại hội nghị đánh giá kết quả xuất khẩu gạo năm 2023, quý 1-2024 do Bộ Công Thương tổ chức ở TP Cần Thơ ngày 26-4, ông Nguyễn Phúc Nam - phó vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á - châu Phi (Bộ Công Thương) - cho biết có tình trạng các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam không giao hàng cho Philippines khi giá gạo tăng, trong khi đây là thị trường lớn nhất của Việt Nam.

Năm 2023, xuất khẩu gạo qua thị trường này đạt 3,1 triệu tấn, tương đương 1,75 tỉ USD, chiếm 37% tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam ra thế giới, chiếm 80% thị phần nhập khẩu gạo của Philippines.

Tuy nhiên thị trường Philippines năm 2024 có xu hướng tăng trưởng chậm lại và gia giảm thị phần. Ông Nam dẫn chứng quý 1-2024 xuất khẩu sang thị trường này đạt 494.000 tấn nhưng thị phần giảm xuống còn 55,7%.

“Hiệp hội Lương thực Việt Nam, doanh nghiệp cần có biện pháp khắc phục tình trạng giao hàng chậm, chia sẻ khó khăn với phía Philippines để giữ và duy trì thị trường truyền thống này”, ông Nam đề nghị.

Ông Nguyễn Ngọc Nam - chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam - thừa nhận có tình trạng doanh nghiệp Việt Nam ký hợp đồng nhưng không giao hàng cho doanh nghiệp Philippines.

“Thật ra tình hình đó cũng có do diễn biến tình hình giá gạo tăng đột biến trong quý 3-2023. Tuy nhiên các doanh nghiệp Việt Nam cũng đã cố gắng để thực hiện giao hàng, chịu lỗ để giao đúng hạn”, ông Nam nói và cho biết cũng có tình trạng khi giá thị trường gạo giảm, phía doanh nghiệp Philippines cũng không nhận hàng.

Để cho giá trúng thầu xuất khẩu gạo của Việt Nam ở mức cao, tránh bán thấp hơn quốc tế, bà Huỳnh Thị Bích Huyền - giám đốc Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Ngọc Quang Phát (Cần Thơ) - đề nghị Hiệp hội Lương thực Việt Nam cần ngồi lại bàn trước khi đấu thầu để đưa ra giá sàn xuất khẩu.

“Chúng tôi có thể lui về hậu phương, sẵn sàng nhường lại cho Tổng công ty Lương thực miền Nam, Tổng công ty Lương thực miền Bắc đủ điều kiện xuất khẩu. Nhưng trúng thầu về chia lại các hợp đồng để doanh nghiệp còn đi vay ngân hàng cho sản xuất kinh doanh, tiếp tục hỗ trợ cho nông dân”, bà Huyền nói.

Ông Nguyễn Anh Sơn - cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Bộ Công Thương - cho biết hết quý 1-2024, xuất khẩu gạo tăng 17,6% về lượng, tăng 45,5% về kim ngạch. Tăng 23,6% về giá so với quý 1-2023, đạt trên 2,18 triệu tấn, tương đương gần 1,43 tỉ USD, giá trung bình 653,9 USD/tấn.

Thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam số 1 là Philippines, kế tiếp là Indonesia và Malaysia.

Xuất khẩu gạo Việt Nam năm 2023 lập kỷ lục, đầu năm 2024 tiếp tục tăng

Năm 2023 xuất khẩu gạo Việt Nam lập kỷ lục về sản lượng, năng suất với kim ngạch xuất khẩu 4,78 tỉ USD, tăng 36,6% so với năm trước.