Phóng to

Mua đồ chơi trẻ em trên đường Phan Đình Phùng, Q.Phú Nhuận, TP.HCM - Ảnh: Thuận Thắng

Sau năm ngày áp dụng quy định của Bộ Khoa học - công nghệ (bắt đầu từ 15-4) về việc toàn bộ đồ chơi trẻ em lưu thông trên thị trường phải có gắn chứng nhận hợp quy chuẩn kỹ thuật, thị trường đồ chơi trẻ em vẫn chưa có biến chuyển. Hầu hết sản phẩm đều chưa công bố chứng nhận hợp quy, không có tem nhãn kiểm định.

Người bán không quan tâm

Nữ trang trẻ em độc hại: không được xếp vào nhóm đồ chơi! Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Trần Tuyết Nhung cho rằng một trong những nhóm sản phẩm độc hại là “nữ trang” cho trẻ em lại không được xếp vào nhóm đồ chơi, không phải tuân theo quy chuẩn về chất lượng đồ chơi lần này! Theo bà Nhung, nữ trang cho trẻ sử dụng nguyên liệu chứa nhiều loại độc tố. Các chi cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng lấy mẫu sản phẩm nữ trang trẻ em, nhất là loại giá rẻ, màu sắc lòe loẹt, rực rỡ đi kiểm tra thấy tồn dư chì, cadimi độc hại với sức khỏe của trẻ. Bà Nhung khuyến cáo cha mẹ không nên cho trẻ chơi đồ chơi có màu sắc rực rỡ, có chứa dung dịch không rõ nguồn gốc hay sản phẩm sắc nhọn nguy hiểm cho trẻ em.

Tại khu buôn bán đồ chơi trẻ em lớn nhất Hà Nội, dọc tuyến phố Hàng Mã - Chả Cá - Lương Văn Can, khi hỏi mua một sản phẩm đồ chơi bất kỳ có dán tem kiểm chuẩn chúng tôi đều nhận được cái lắc đầu cùng ánh nhìn... ngơ ngác của chính người bày bán.

Chủ hàng Q.T. - một cửa hàng đồ buôn có tiếng của khu vực miền Bắc trên phố Hàng Mã - bộc bạch: “Lấy đâu ra tem? Người ta mua cả xe hàng còn chả thèm quan tâm đến nhãn mác...”.

Bạt ngàn khắp khu vực kinh doanh đồ chơi trẻ em này là hàng Trung Quốc. Các món đồ chơi giá từ 1.000, 2.000 đồng đến vài trăm nghìn đồng đều chi chít chữ Trung Quốc.

Lần giở nhiều món đồ chơi khác, chúng tôi thấy rất nhiều mặt hàng khuyến cáo không dùng cho trẻ ở từng nhóm tuổi nhưng đều là chữ tiếng Anh hoặc tiếng Trung, không hề có dòng hướng dẫn tiếng Việt nào.

Đặc biệt, rất nhiều món đồ được bọc trong giấy bóng kính sáng choang, in dòng cảnh báo phụ huynh phải vứt ngay vỏ bao bì khi mở sản phẩm, tránh gây độc hại cho trẻ nhưng phần lớn không ai biết vì dòng cảnh báo nhỏ, lại in bằng tiếng nước ngoài.

Ông Nguyễn Duy Hưng (56 Trần Xuân Soạn, Hà Nội) chia sẻ: “Tôi thường đưa bọn trẻ mua đồ chơi trên phố Lương Văn Can. Giá có cái tem kiểm chuẩn như báo chí đưa tin thì yên tâm, mình biết đâu thành phần độc hại của nó ra sao, trẻ đã thích, không mua không được”.

Ở TP.HCM, tại các điểm bán đồ chơi trẻ em chợ Tân Định, đường Phan Đình Phùng, khu chợ Bình Tây, điểm bán sỉ và cả trong các siêu thị, nhà sách... mặt hàng đồ chơi trẻ em đều chưa có tem nhãn hợp chuẩn. Không những không có tem hợp quy mà có đến 60-70% loại đồ chơi bày bán đều không ghi xuất xứ.

Phóng to

Không một món đồ chơi nào bày bán trên khu phố đồ chơi sầm uất Hàng Mã - Lương Văn Can (Hà Nội) có dán tem quy chuẩn - Ảnh: N.Hà

Cơ quan chức năng: chờ

Theo ông Nguyễn Trường Sơn - đội phó đội quản lý thị trường số 2 TP Hà Nội, đến nay cơ quan quản lý thị trường chưa được nhìn thấy mẫu tem kiểm chuẩn đồ chơi trẻ em thế nào nên cũng chưa có cơ sở đi kiểm tra giám sát.

Bà Trần Tuyết Nhung, phó vụ trưởng Vụ Đánh giá hợp chuẩn và hợp quy (Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng), cho biết về đánh giá hợp chuẩn hợp quy đồ chơi trẻ em có hiệu lực từ 15-4-2010, quy định đồ chơi dành cho trẻ em 16 tuổi trở xuống phải có chứng nhận và gắn dấu hợp quy trước khi lưu thông trên thị trường.

Theo bà Nhung, từ thời điểm kể trên các loại đồ chơi nhập khẩu muốn thông quan phải được kiểm tra chất lượng, có chứng nhận hợp quy và tem chứng nhận chất lượng. Với đồ chơi trong nước, cần công bố chất lượng tại các chi cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng, gắn tem chất lượng mới được đưa ra thị trường.

Bà Nhung cho biết số đồ chơi nhập khẩu, kể cả nhập lậu và hàng sản xuất trong nước trước 15-4 đang chờ đánh giá, thống kê, có phương án giải quyết. Ngay cả từ 15-4, chưa có nhà nhập khẩu, sản xuất nào được gắn tem chứng nhận tiêu chuẩn.

Ông Hoàng Lâm, phó giám đốc Trung tâm Tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3, cho biết đồ chơi trẻ em sẽ được đánh giá trên các tiêu chí như: chỉ tiêu an toàn về cơ lý, chỉ tiêu an toàn về nồng độ hợp chất độc hại (sơn, vải may, nhựa, kim loại...), độ pH trong đồ chơi có chất lỏng, nồng độ giới hạn của formaldehyde và amin thơm... Theo ông Lâm, các chỉ tiêu đánh giá mới được mở rộng hơn rất nhiều so với quy định cũ. Do đó, việc thực hiện kiểm tra sẽ mất nhiều thời gian.

Vẫn theo ông Lâm, đối với các lô hàng đã được nhập về trước ngày 15-4, việc thực hiện kiểm nghiệm bổ sung để cấp chứng nhận rất khó thực hiện và lượng hàng còn rất lớn. Tuy nhiên, thời điểm này vẫn chưa có nhà phân phối đem hàng đi đánh giá phù hợp tiêu chuẩn. Điều này tạo kẽ hở cho hàng nhập lậu (không được đánh giá độ an toàn) bán trộn lẫn, gây khó khăn cho hoạt động kiểm tra, kiểm soát và cuối cùng là gây mất an toàn cho trẻ.

Phải tăng cường ngăn chặn hàng nhập lậu Chi cục Quản lý thị trường TP.HCM cho biết đơn vị này vẫn đang thực hiện kiểm tra việc áp dụng tất cả quy định về đồ chơi trẻ em lưu thông trên thị trường. Sản phẩm vi phạm bị phạt đúng quy định. Đồ chơi trẻ em bạo lực bị thu giữ. Các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu mặt hàng này cho biết để đảm bảo sản phẩm bày bán trên thị trường đạt chuẩn, song song với việc áp dụng quy chuẩn mới, việc ngăn chặn hàng nhập lậu cũng phải đẩy mạnh. Bởi trên thực tế, đồ chơi nhập lậu từ Trung Quốc vẫn được nhập ồ ạt vào VN với giá rẻ chỉ bằng 40-50% so với hàng nhập chính ngạch từ các nước khác và hàng sản xuất trong nước. Khảo sát tại các điểm bán sỉ và bán lẻ trên địa bàn TP.HCM cho thấy đồ chơi xuất xứ Trung Quốc hiện đang chiếm tới 90% thị phần.