Công nhân bên trong một nhà máy của Foxconn ở tỉnh Quảng Đông - Ảnh: REUTERS

Phỏng vấn các công nhân cũng như tra cứu tài liệu từ Foxconn cho thấy học sinh các trường trung học và trường nghề trong và xung quanh thành phố Hoành Dương, tỉnh Hồ Nam được tuyển vào chương trình "thực tập sinh" để làm việc trong các nhà máy.

Hơn 1.000 học sinh tuổi từ 16 đến 18 đã được tuyển dụng.

Các em bị yêu cầu làm việc ban đêm và làm thêm giờ. Theo luật pháp Trung Quốc, các nhà máy được phép thuê lao động từ 16 tuổi trở lên nhưng các em không được làm đêm hay làm thêm giờ.

Công việc của các em là sản xuất loa thông minh Echo và Echo Dot và thiết bị đọc sách Kindle trong thời kỳ cao điểm sản xuất - bổ sung cho lực lượng công nhân thường xuyên mà nhà máy không tuyển đủ. 

Loa thông minh Echo của Amazon hoạt động như một trợ lý ảo cho người dùng - Ảnh: REUTERS

Foxconn, cũng là nhà sản xuất điện thoại iPhone cho Apple, thừa nhận các học sinh này đã được tuyển dụng bất hợp pháp và hành động lập tức để thay đổi tình trạng này.

Thông báo của công ty cho biết: "Chúng tôi đã tăng gấp đôi việc giám sát với chương trình thực tập sinh để đảm bảo rằng không ai làm việc quá giờ hay làm việc ban đêm dù trong bất cứ tình huống nào".

Công ty đổ lỗi cho sự giám sát lỏng lẻo của đội ngũ quản lý địa phương và cho rằng chương trình thực tập sinh nhằm cung cấp cho các học sinh đủ tuổi lao động kinh nghiệm làm việc thực tế, được đào tạo qua công việc ở nhiều lĩnh vực, giúp các em dễ tìm việc làm hơn sau khi ra trường.

Foxconn hứa sẽ tăng số lượng công nhân thường xuyên và xét lại chế độ tiền lương ngay lập tức. 

Người phát ngôn của Amazon cho biết Amazon không chấp nhận nhà cung cấp vi phạm quy định về sản xuất và họ thường xuyên đánh giá các nhà cung cấp bằng dịch vụ đánh giá độc lập. 

Amazon thông tin thêm sẽ điều tra gấp về các cáo buộc trong báo cáo và giải quyết vấn đề với Foxconn ở cấp cao nhất. Một nhóm chuyên gia đặc biệt cũng đã đến các nhà máy vào hôm qua để điều tra.

Những học sinh trả lời phỏng vấn của nhóm nghiên cứu công bố tài liệu này cho biết công việc ở nhà máy không liên quan gì đến việc học tập của mình và bị ép làm thêm giờ.

Thực tập sinh là học sinh tại một nhà máy ở Hà Dương, Trung Quốc - Ảnh: China Labor Watch

Xiao Fang (tên nhân vật đã được thay đổi), 17 tuổi, làm việc ở nhà máy sản xuất loa Echo cho Amazon Echo tháng trước. Fang học về máy tính và được giao nhiệm vụ gắn các tấm phim bảo vệ cho khoảng 3.000 chiếc loa Echo Dot mỗi ngày. 

Em cho biết ban đầu giáo viên thông báo các em làm 8 tiếng một ngày, 5 ngày một tuần nhưng trên thực tế, em làm việc 10 tiếng một ngày, 6 ngày một tuần. 

"Ánh sáng trong xưởng rất chói và căn phòng rất nóng bức. Ban đầu, em không quen nhưng sau một tháng, em miễn cưỡng thích nghi với công việc. 

Nhưng làm 10 tiếng một ngày em thấy rất mệt mỏi. Em đã nói với quản lý là không muốn làm thêm giờ. Người này báo với giáo viên của em và thầy ấy nói rằng nếu không làm thêm giờ, em sẽ không thể thực tập ở Foxconn. Điều này sẽ ảnh hưởng đến đến việc tốt nghiệp cũng như việc xin học bổng về sau. Em không có sự lựa chọn và chỉ có thể tiếp tục" - Xiao Fang kể. 

Theo tài liệu, các quản lý của Foxconn cần huy động các học sinh làm thêm giờ để đạt mục tiêu về sản phẩm. Những ai từ chối làm thêm bị nhà máy cho nghỉ việc. 

Báo cáo cho thấy thực tập sinh là giải pháp có lợi cho các nhà máy vì họ được trả lương thấp, có thể tuyển với số lượng nhiều mỗi lần, dễ bố trí vào các vị trí khác nhau và có khả năng học hỏi nhanh.

TTO - Cơ quan thanh tra lao động ở miền nam Trung Quốc đã phạt 178.900 USD đối với hai xí nghiệp sản xuất hàng lưu niệm cho Thế Vận hội 2008 vì ép buộc công nhân làm quá giờ qui định.