Đó là chương trình nghệ thuật giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể các di tích thờ Linh Lang đại vương với chủ đề “Linh Lang - Khí thiêng hội tụ - Long Biên tỏa sáng” do Quận ủy, HĐND, UBND, UB MTTQ Việt Nam quận Long Biên tổ chức vào 20h10 ngày 8-3 (tức ngày mồng 9-2 năm Ất Tỵ).

Chương trình được tổ chức nhân dịp lễ hội Linh Lang đại vương đang diễn ra tại nhiều địa phương trên cả nước, đặc biệt là lễ hội đình Trường Lâm - lễ hội được ghi danh vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2018.

Điệu múa rắn lột chỉ có ở đình Trường Lâm

Tổng đạo diễn Mai Thanh Tùng cho biết chương trình được làm theo hình thức bán thực cảnh kết hợp công nghệ 3D mapping. Cát sẽ được trải lên sân đình để trồng một bãi lau làm sân khấu thực cảnh.

Các tiết mục đa dạng loại hình, từ ca hát, múa, đến đồng diễn trống, trình diễn áo dài… được đầu tư công phu, tái hiện huyền tích Linh Lang đại vương.

Điểm nhấn của chương trình chính là nghi thức tái hiện rước và tế trong lễ hội Linh Lang đại vương với sự tham gia của nhiều thế hệ người dân quận Long Biên, và nghi lễ múa rắn lột được sân khấu hóa thành điệu múa rắn lột cho các nghệ sĩ chuyên nghiệp biểu diễn, kết hợp trình diễn 3D mapping.

Theo TS Phạm Thị Lan Anh - trưởng Phòng quản lý di sản (Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội), trong 269 nơi thờ Linh Lang đại vương, chỉ duy nhất đình Trường Lâm có điệu múa rắn lột.

Điệu múa vừa thể hiện sự tích Linh Lang đại vương, vừa thể hiện mong muốn tiêu thoát nước, trị thủy của người dân.

Điệu múa chỉ dành cho trai chưa vợ

Lễ hội làng Trường Lâm và nghi thức múa rắn lột có từ khoảng thế kỷ XV, gắn liền với di tích lịch sử đình Trường Lâm, thờ 3 vị Thành hoàng, trong đó đặc biệt là Thánh Linh Lang đại vương.

Theo ngọc phả, Đức Thánh Linh Lang đại vương là hoàng tử Hoàng Lang, con của vua Lý Thánh Tông và mẹ là vương phi Hạo Nương. Ngài đã góp công lớn đánh thắng giặc Tống xâm lược nước ta cuối thế kỷ XI.

Để tưởng nhớ công ơn, nhà vua sắc phong ngài là “Linh Lang đại vương thượng đẳng phúc thần”, cho xây đền trên gò Long Thủ, nay là đền Voi Phục để thờ phụng. Nhiều nơi trên đất nước cũng lập đền thờ ngài. Riêng quận Long Biên có 13 nơi thờ Linh Lang đại vương, đặc biệt là đình Trường Lâm.

Người dân làng Trường Lâm sáng tạo nên điệu múa rắn lột, tái hiện cảnh bạch xà là hiện thân của Linh Lang đại Vương ba lần lột xác để hóa thánh. Khoảng 7 - 9 nam thanh niên chưa vợ được làng chọn ra trình diễn, mỗi người đảm nhận một khúc của con rắn.

Và người cầm trống khẩu vừa gõ vừa xướng khúc đồng dao, chỉ huy rắn trườn, bò, lộn, thể hiện quá trình lột xác.

Độc đáo lễ hội cúng rừng

Người Mông xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái quan niệm ‘rừng là cha, đất là mẹ’ nên bao đời nay thực hành Lễ cúng rừng với lời thề giữ rừng, bảo vệ rừng thiêng liêng.