Phiên tòa tại Moscow xét xử hai điệp viên O.Penkovsky và G.Wynne

Không một ai biết lý do thực sự nào giúp KGB khẳng định chắc chắn O.Penkovsky hoạt động cho tình báo phương Tây.

Đó có thể là do các đội theo dõi của KGB đã đeo bám Janet Chisholm - vợ một nhà ngoại giao Anh - và "tình cờ" phát hiện ra cuộc gặp của người phụ nữ này với một công dân Liên Xô, chính là đại tá GRU O.Penkovsky.

Sau khi đã xác định được chắc chắn O.Penkovsky có liên hệ với Janet Chisholm, KGB tiến hành hàng loạt biện pháp nhằm đẩy sâu cuộc điều tra.

Căn hộ của O.Penkovsky tại Moscow nằm ở một vị trí khá biệt lập bên sông Moscow nên rất khó để có thể tiến hành các hoạt động giám sát. KGB bèn tổ chức một kịch bản hoàn hảo.

Một ngày kia, khi O.Penkovsky ăn xong bữa trưa tại nhà hàng quen thuộc trên phố Gorky thì bỗng cảm thấy đau bụng dữ dội. KGB đã tìm cách bỏ vào thức ăn của O.Penkovsky một hóa chất nào đó.

Một người đàn ông đứng tuổi trong nhà hàng chạy tới đề nghị giúp đỡ, nói O.Penkovsky cần phải tới bác sĩ và cấp tốc đưa O.Penkovsky đến Bệnh viện Đa khoa Kremlin.

Trong khi đó, một đội giám sát của KGB đột nhập vào căn hộ của O.Penkovsky, tiến hành lục soát nhưng không tìm thấy gì vì các cuộn phim của máy ảnh Minox, bảng mật mã sử dụng một lần cùng các thiết bị hoạt động gián điệp khác đã được O.Penkovsky giấu trong một ngăn kéo giả ở bàn làm việc.

O.Penkovsky vẫn bị giữ lại điều trị ở bệnh viện trong khi một đội chuyên gia khác của KGB tìm hiểu về người chủ nhà tầng trên nơi căn hộ của O.Penkovsky, là nhân viên hành chính của một công ty thép.

Sếp của anh ta được khuyến cáo bố trí cho nhân viên của mình đi nghỉ ở vùng Caucasus và khi biết chắc chắn người chủ nhà đã đi xa, một đội chuyên gia bèn đột nhập vào căn hộ của anh ta.

Họ đục một lỗ nhỏ trên sàn căn hộ để có thể lắp một máy quay phim ghi lại toàn bộ hoạt động của O.Penkovsky trong phòng ngủ phía dưới.

Từ bancông tầng trên phía ngoài căn hộ của O.Penkovsky, một máy quay thứ hai được khéo léo lắp đặt ở góc có thể ghi lại các hình ảnh của O.Penkovsky qua cửa sổ căn hộ.

Phía bên kia sông, đối diện với căn hộ của O.Penkovsky, KGB cũng thiết lập một trạm quan sát, ghi lại mọi động tĩnh trong căn hộ của O.Penkovsky.

Không phải tay mơ nên O.Penkovsky nhanh chóng nhận ra những biểu hiện bất thường diễn ra xung quanh mình.

Một chuyến đi tham dự triển lãm quốc tế về động cơ ở Geneva, Thụy Sĩ dự định diễn ra vào đầu tháng 3-1962, tiếp đến là chuyến đi tham dự hội chợ triển lãm thương mại thế giới tổ chức vào ngày 19-4 ở Seattle, Mỹ của O.Penkovsky đều bị hủy bỏ.

O.Penkovsky bị dẫn giải ra tòa

Khi cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba bắt đầu bùng lên từ cuối tháng 8-1962, O.Penkovsky đã xuất hiện ở một buổi tiếp tân tại nhà của tùy viên nông nghiệp Sứ quán Mỹ trên phố Tchaikovsky vào ngày 27-8.

Tại đó, trong phòng tắm, O.Penkovsky đã trao cho trợ lý tùy viên quân sự Mỹ Rodney Carlson một gói tài liệu gồm 7 cuộn phim và ba bức điện tín.

Đổi lại, O.Penkovsky cũng nhận một gói đồ do R.Carlson trao cho được bọc trong giấy chống thấm nước, trong đó có một cuốn hộ chiếu đề tên Vladimir Grigoryevich Butov, nhân viên làm việc tại một viện thiết kế đồ họa ở Moscow, trên có dán ảnh O.Penkovsky.

Đấy là tấm hộ chiếu giả CIA làm riêng cho O.Penkovsky trong trường hợp khẩn cấp cần phải trốn khỏi Moscow, ảnh do O.Penkovsky đưa cho G.Wynne trong lần gặp trước đó.

Một trong số ba bức điện tín do O.Penkovsky viết lần này đề cập đến việc nếu chạy trốn sang phương Tây, O.Penkovsky muốn có một khoản tiền lớn; theo tính toán của O.Penkovsky, trong tài khoản hiện tại anh ta chỉ có chừng từ 35.000 đến 40.000 USD, không đủ để bắt đầu một cuộc sống mới.

Đến ngày thứ tư, 5-9-1962, R.Carlson lần cuối cùng gặp O.Penkovsky trong một buổi tiếp tân của Sứ quán Mỹ chào đón đoàn đại biểu các công ty năng lượng điện của Mỹ tại tòa nhà Spasso.

Cả hai cùng được mời tới buổi tiếp tân và trao đổi vài câu chuyện vặt vãnh, nhưng O.Penkovsky không trao cho R.Carlson bất cứ một tài liệu nào.

Tối hôm sau, 6-9, O.Penkovsky tới dự buổi chiếu bộ phim Hương vị mật ong của Sứ quán Anh, tổ chức ở văn phòng của tùy viên văn hóa và khoa học.

Người thay thế R.Chisholm ở Sứ quán Anh là Gervase Cowell, địa bàn mới của MI6, cũng có mặt ở buổi chiếu phim. Hai người chỉ có thể dùng mắt để ra hiệu cho nhau mà không có bất kỳ một câu trao đổi nào.

O.Penkovsky đã được xem ảnh vợ của G.Cowell nhưng hôm đó Pamela không có mặt ở đấy.

Đến ngày 10-9, H.Shergold, thành viên MI6 trong nhóm tình báo hỗn hợp, soạn sẵn một bức thư để trả lời bức điện tín O.Penkovsky gửi hôm trước, thông báo rằng tình báo phương Tây sẽ để dành sẵn 250.000 USD cho O.Penkovsky một khi viên đại tá GRU bắt buộc phải đào thoát sang phương Tây.

Ngày 12-9, Pamela Cowell, lúc này mang mật danh Pansy, tới Moscow. Tối hôm sau sẽ có một bữa tiệc chia tay tiến sĩ David Senior, tùy viên khoa học của Sứ quán Anh. Hai vợ chồng nhà Cowell cũng như cả O.Penkovsky và vợ là Vera cũng được mời.

Tiếp đó, có thêm một buổi tiệc khác diễn ra vào tối 15-9 do lãnh sự phụ trách kinh tế Carroll Woods chủ trì. O.Penkovsky không xuất hiện trong cả hai buổi tiệc.

Ngày 2-11-1962, tại Budapest, G.Wynne chủ trì một bữa tiệc cocktail chào mừng các quan chức Hungary tới dự cuộc triển lãm lưu động về ngành công nghiệp gỗ của Anh tại công viên Varosliget.

Từ trong tòa nhà nơi tổ chức bữa tiệc bước ra ngoài cùng với người phiên dịch, G.Wynne thấy xuất hiện bốn người đàn ông vây quanh mình. Một chiếc Moskvich trờ tới và ông bị tống vào xe.

G.Wynne được đưa về một nhà tù của Hungary, sau đấy chuyển cho KGB rồi bị áp giải về Moscow trên chuyến bay ngày 4-11-1962.

Ngày 6-11, các phương tiện truyền thông phương Tây chính thức đưa tin về vụ bắt giữ G.Wynne.

Việc KGB bắt giữ G.Wynne trong ngày 2-11-1962 cho phép CIA và MI6 khẳng định chắc chắn O.Penkovsky đã bị lộ và đang nằm trong tay KGB.

Một trong những chiến dịch thành công bậc nhất trong lịch sử tình báo phương Tây đã kết thúc.

__________________________

Kỳ cuối: Không một nấm mồ