Phóng to

Sarah Lane, người nói rằng mình đã thực hiện hầu hết các cảnh khó trong Black swan - Ảnh: Crushable

Những người hùng giấu mặt

Cũng giống như những ca sĩ hát bè, diễn viên đóng thế là người không thể thiếu trong một bộ phim, đặc biệt là những phim hành động hoặc chuyên về một ngành nghề nào đó. Nhưng những đóng góp của họ lại khó lòng được công nhận.

Người ta xem lao động của một diễn viên trong phim là những sáng tạo nghệ thuật nhưng nhiều người lại xếp lao động của một diễn viên đóng thế vào dạng lao động chân tay. Suy nghĩ đó thật bất công và phi lý.

Đóng thế một cảnh múa balê hay cảnh một bàn tay thoăn thoắt thái những lát thịt, người diễn viên đóng thế trước hết phải là một nghệ sĩ trong ngành nghề của họ.

Đóng thế một pha mạo hiểm, người diễn viên thật sự đã dùng đến “chân tay” nhưng hơn hết, họ đã phải cân não trong từng pha hành động, từng cử chỉ, điệu bộ vì chỉ một chút sơ suất, hậu quả có thể là một chấn thương suốt đời, thậm chí là mất mạng.

Nặc Nặc, người thường đóng thế cho nhiều nữ diễn viên nổi tiếng trong đó có Dương Tử Quỳnh, chia sẻ: “Tôi thường xuyên phải đến bệnh viện sau những cảnh quay. Một ngày của tôi khép lại ở một trạm xá địa phương và hôm sau lại phải tiếp tục đến trường quay”.

Không có công việc nào kém quan trọng hơn công việc nào. Nhưng trong ánh hào quang của điện ảnh, những con người luôn cống hiến hết mình cho công việc như diễn viên đóng thế chỉ được coi là cái bóng mờ nhạt phía sau sự thành công của chàng diễn viên A, nữ minh tinh B.

Nhưng thật khó khiến người ta có cái nhìn khác đi. Cũng như khi nghe một ca khúc hay, bạn sẽ nhớ đến người ca sĩ trình bày trước khi biết đến tên nhạc sĩ và sẽ chẳng buồn để ý đến người hát bè dù biết rằng họ góp phần không nhỏ trong việc giúp ca sĩ lên giọng, xuống giọng một cách hoàn hảo.

Phóng to

Nặc Nặc (phải), nữ diễn viên thường đóng thế vai của Dương Tử Quỳnh - Ảnh:67.com

Cách đánh giá sai lầm này phần nào đến từ tư tưởng “bên trọng, bên khinh” của chính những người làm nghệ thuật. Bắt khán giả biết đến một diễn viên đóng thế, một ca sĩ hát bè trong khi chính những người làm nên tác phẩm đó không công nhận những đóng góp của họ thì chẳng khác nào bảo người xem, người nghe chọn một món ăn không có trong thực đơn.

Họ có quyền lên tiếng

Nguy hiểm, vất vả hơn rất nhiều lần so với một diễn viên thông thường nên đòi hỏi để được công nhận với một diễn viên đóng thế là điều dễ hiểu. Đó cũng là lý do vì sao nhiều diễn viên đóng thế đã gây áp lực để Viện hàn lâm Nghệ thuật điện ảnh và khoa học Hoa Kỳ công nhận những đóng góp của họ bằng giải điều phối viên pha mạo hiểm xuất sắc (Best Stunt Coordinator) vào năm 2005.

Đó cũng là nguyên nhân dẫn đến sự việc ầm ĩ gần đây giữa cô diễn viên đóng thế Sarah Lane với chủ nhân tượng vàng Oscar Natalie Portman. “Nhà sản xuất muốn mọi người nghĩ rằng Natalie Portman đã luyện tập chăm chỉ để vào vai diễn và quan trọng hơn đó là vì giải Oscar… Trong khi tôi thực hiện hầu hết các cảnh quay còn Natalie chỉ thực hiện khoảng 5% các động tác múa” - Sarah bộc bạch và cô cho biết mình nói ra điều này vì cảm thấy vô cùng thất vọng khi Natalie không hề nhắc đến công lao của cô khi lên nhận tượng vàng Oscar.

Phóng to

Nam diễn viên đóng thế nổi tiếng Jack Gill từng đấu tranh quyết liệt trong hơn 15 năm để Viện hàn lâm điện ảnh - khoa học Hoa Kỳ trao tượng vàng cho diễn viên đóng thế - Ảnh: Knightrideronline

Hành trình đi tìm tiếng nói của các diễn viên đóng thế thật sự không hề dễ dàng. Có chăng chỉ là sự chia sẻ giữa những người cùng cảnh ngộ trong Hiệp hội Các diễn viên đóng thế tại Mỹ, Hiệp hội Diễn viên đóng thế quốc tế, là giải thưởng World Stunt Award dành riêng cho họ. Nhưng trên hết, mong muốn của họ vẫn là được ghi tên vào danh sách các diễn viên trong phim và được công nhận thành tựu như biết bao diễn viên, nhà làm phim khác.

Người ta có thể phủ nhận sạch mọi công lao của các diễn viên đóng thế như Frank Pierson, chủ tịch viện hàn lâm, từng bác bỏ việc vinh danh công việc của họ bằng một tượng vàng Oscar chỉ với lý do “viện hàn lâm đang cố gắng thu nhỏ số lượng lớn tượng vàng được trao”. Người ta cũng có thể nghĩ rằng đó là một chiêu thức đánh bóng tên tuổi của Sarah Lane khi “dựa hơi” Natalie Portman. Tuy nhiên, không ai có thể phủ nhận những đóng góp mà họ mang lại thật sự rất đáng để họ cất lên tiếng nói của chính mình.