Một thanh niên vẽ bậy ở hầm cầu vượt Nguyễn Hữu Cảnh đêm 18-8 - Ảnh: HOÀNG LỘC

Một ví dụ đáng chú ý mà báo USA Today (Mỹ) chỉ ra, nước Mỹ tốn khoảng 15-18 tỉ USD một năm cho việc giám sát, phát hiện, loại bỏ và khắc phục thiệt hại vì graffiti. Nhiều thành phố lớn trên thế giới hiện áp dụng các chế tài rất nghiêm với tội vẽ bậy này.

Phạt tiền, tù và đánh roi mây

Theo trang Hopesandfears.com, tại TP Los Angeles, bang California (Mỹ), người vẽ graffiti nếu gây thiệt hại nhiều hơn 400 USD có thể bị phạt tới 10.000 USD hoặc/và bị tù tối đa 1 năm. Nếu gây thiệt hại dưới 400 USD, mức phạt lên tới 1.000 USD và/hoặc án tù 6 tháng.

Cũng căn cứ mức độ thiệt hại kinh tế của graffiti nằm trong khoảng từ hơn 1.000 USD cho tới ít hơn 20.000 USD, TP Detroit, bang Michigan (Mỹ) quy định mức phạt từ quản thúc cho tới 5 năm tù với người vẽ bậy. TP New York áp mức phạt trong khoảng từ 250-500 USD sau khi căn cứ vào nhiều yếu tố.

Trong khi đó thủ đô London (Anh) áp mức phạt cố định với tội vẽ graffiti là 75 bảng Anh và điều này được quy định từ năm 2005. Với các tội nặng hơn, như phá hỏng nghiêm trọng công trình hay hình vẽ có nội dung phân biệt chủng tộc, người vẽ graffiti có thể bị phạt tới 5.000 bảng Anh và tối đa 6 tháng tù.

Tại TP Mumbai (Ấn Độ) tội này bị phạt 50.000 rupee (626 USD) và tối đa 1 năm tù. Trong khi đó tại Berlin (Đức), mức phạt có thể lên tới vài trăm euro/m² vẽ graffiti bằng phun sơn, theo thông tin trên trang web của cảnh sát Đức.

Tại Dubai (UAE), theo trang Guft News, tội vẽ graffiti bị phạt 136 USD nếu vi phạm lần đầu và tăng gấp đôi nếu tái phạm. TP Sydney (Úc) phạt 2.500 USD và 1 năm tù với người vẽ graffiti gây tổn hại nghiêm trọng tới công trình. Các vi phạm ít nghiêm trọng hơn có thể bị phạt 100 giờ lao động công ích với người vị thành niên và 300 giờ với người trưởng thành.

Tại TP Barcelona (Tây Ban Nha), tùy theo mức độ thiệt hại của hình vẽ graffiti, người vẽ có thể bị phạt từ 750-1.500 euro. Trong trường hợp hình vẽ gây hại cho "các công trình biểu tượng hoặc những tòa nhà được bảo vệ" mức phạt sẽ tăng gấp đôi, từ 1.500 - 3.000 euro.

Tại Singapore, ngoài một số không gian công cộng được cho phép vẽ graffiti, mọi hành vi viết, vẽ tùy tiện lên các công trình, tài sản công và tư đều bị xếp vào loại hành vi phá hoại tài sản và sẽ bị xử phạt. Hình phạt gồm cả phạt tiền (để khắc phục hậu quả), phạt tù và phạt đánh roi mây (chỉ áp dụng với người vi phạm là nam giới trong độ tuổi từ 16-50). Tội phá hoại có thể bị kết án tối đa 3 năm tù và 8 đòn đánh bằng roi mây tại quốc đảo sư tử.

Ứng dụng công nghệ "dẹp loạn" vẽ bậy

Hình thù một chú chó pitbull hung dữ, miệng nhe để lộ hàm răng trắng toát, cùng với cái chân vươn dài đã được một thanh niên “khắc họa” thành công ngay trên trạm biến áp trên đường Nguyễn Siêu (Q.1) - Ảnh: HOÀNG LỘC

Bên cạnh các chế tài mạnh tay để ngăn chặn graffiti, nhiều nơi cũng đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp khắc phục nhanh hậu quả cũng như cơ chế phòng ngừa.

Theo báo USA Today, một công ty ở TP Los Angeles đã phát triển một ứng dụng trên điện thoại iPhone giúp các thành phố nắm được danh sách các hình graffiti, cử người tới dọn sạch và cung cấp chứng cứ cho cảnh sát. Phần mềm này giúp người dùng gửi ảnh chụp graffiti tới cơ sở dữ liệu của công ty phát triển phần mềm.

Vị trí của hình vẽ được tự động đánh dấu bằng tính năng định vị GPS trên điện thoại. Chỉ trong vài phút, hệ thống sẽ sắp xếp trật tự theo thời gian tiếp nhận hình ảnh và một kỹ thuật viên sẽ mang theo màu sơn phù hợp với nơi bị bôi bẩn để xóa bỏ graffiti. Các hình ảnh sẽ được tập hợp và sơ đồ hóa để cảnh sát có thể truy vết các nghi phạm và truy tố sau đó.

Ứng dụng công nghệ cao để xóa bỏ graffiti đang là lựa chọn phổ biến tại Mỹ, trong đó có chương trình GRIP Systems giúp cư dân gửi hình chụp graffiti từ điện thoại di động cho cơ quan chức năng, hay Tripline Systems sử dụng các camera phát hiện chuyển động giấu trong các bụi cây hay đường ống để chụp hình kẻ phá hoại gửi cho cảnh sát.

Nhiều thành phố ở Mỹ còn dùng các loại vật liệu phủ không thể vẽ sơn lên và thậm chí có khả năng phát ra âm thanh với tần số cao ở những khu vực thường tụ tập đông người thích vẽ graffiti. Biện pháp này đã được nhiều thành phố áp dụng và mang lại hiệu quả cao, theo USA Today.

Sau loạt bài của Tuổi Trẻ, công an sẽ 'tăng cường tuần tra bắt quả tang hành vi vẽ bậy'

TTO - Lực lượng công an đang cố gắng tuần tra, kịp thời phát hiện bắt quả tang hành vi vẽ bậy để lập hồ sơ xử lý. Tùy vào mức độ vi phạm, thiệt hại có thể xử lý hành chính hoặc hình sự.