Đèn LED chiếu sáng làm giảm số lượng côn trùng. Ảnh: eandt.theiet.org

Đèn chiếu sáng đường phố, nhất là đèn sử dụng diode phát ra ánh sáng trắng (đèn LED), không chỉ thay đổi hành vi của côn trùng mà còn góp phần làm giảm số lượng côn trùng. Đây là kết quả nghiên cứu mới được tiến hành tại Anh và được công bố ngày 25/8.

Trước đây, đèn chiếu sáng đã được xác định là yếu tố làm giảm số lượng côn trùng trên thế giới, song đề tài này chưa được nghiên cứu kỹ. Để làm rõ vấn đề này, các nhà khoa học đã tiến hành so sánh 26 địa điểm ven đường gồm các hàng rào hoặc bờ cỏ được đèn đường chiếu sáng với số địa điểm tương đương không được chiếu sáng. Họ cũng nghiên cứu một khu vực với 1 phần không được chiếu sáng và 2 phần được chiếu sáng, tất cả đều trồng cùng loại thực vật. Nhóm nghiên cứu chọn sâu bướm là loài tiêu biểu cho các loài côn trùng hoạt động ban đêm để nghiên cứu. Họ đập vào hàng rào để sâu bướm rơi ra hoặc dùng lưới để bắt sâu bướm trên cỏ.

Kết quả cho thấy số lượng sâu bướm giảm 47% ở hàng rào và giảm 37% ở các bãi cỏ ven đường. Tỷ lệ này nằm ngoài dự kiến của các nhà nghiên cứu trước đó cho rằng mức giảm chỉ khoảng 10%. Theo trưởng nhóm nghiên cứu Douglas Boyes thuộc Trung tâm sinh thái và thủy văn của Anh, số lượng sâu bướm giảm nhiều khả năng là do sâu bướm cái không đẻ trứng ở những khu vực này.

Bên cạnh đó, đèn chiếu sáng cũng khiến con sâu bướm thay đổi hành vi kiếm ăn. Nhóm nghiên cứu phát hiện những con sâu bướm ở khu vực được chiếu sáng nặng hơn ở khu vực không được chiếu sáng. Nhóm tác giả giải thích rằng những con sâu bướm này không biết cách phản ứng với tình huống bất thường, trái ngược những điều kiện mà chúng đã sinh trưởng trong hàng triệu năm qua, do đó chúng ăn nhiều hơn. Sự thay đổi hành vi rõ rệt nhất của sâu bướm là ở khu vực được đèn LED chiếu sáng, trái với các đèn cao áp natri (HPS) hoặc đèn thấp áp natri (LPS) đều phát ra ánh sáng màu vàng cam gần giống ánh sáng Mặt trời.

Nghiên cứu kết luận đèn đường có tác động cục bộ và 'góp phần nhỏ' làm giảm số lượng côn trùng bên cạnh những yếu tố quan trọng khác bao gồm quá trình đô thị hóa, sự phá hoại môi trường sống của côn trùng, thâm canh nông nghiệp, ô nhiễm và biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, tình trạng giảm cục bộ này có thể gây hậu quả lớn đối với hệ sinh thái nói chung, dẫn đến giảm lượng thức ăn cho các loài chim và dơi ăn côn trùng.

Để giảm tác động của đèn chiếu sáng đối với côn trùng, ông Boyes cho rằng con người có thể thực hiện những biện pháp đơn giản như sử dụng bộ lọc để thay đổi màu sắc của đèn hoặc thêm các tấm chắn để ánh sáng chỉ chiếu trên mặt đường mà không chiếu vào môi trường sống của côn trùng.