Đem thiên nhiên vào hộp Terrarium

TTCT - Thú chơi Terrarium đang được nhiều bạn trẻ ưa chuộng bởi có thể tự tay tạo ra những hệ sinh thái xanh và sinh động ngay trong những chiếc hộp gọn gàng, thỏa mãn niềm đam mê thiên nhiên khi sống ở không gian đô thị chật hẹp.

Terrarium hiện đa dạng về kích thước và hình thức thể hiện. Ảnh: TRỌNG NHÂN

Thế giới trong lòng bàn tay

Đặng Văn Thành (25 tuổi, P.Linh Trung, TP Thủ Đức, TP.HCM) vừa làm xong chiếc hộp Terrarium đầu tay sau gần một tháng mày mò các công đoạn từ lên ý tưởng, chuẩn bị nguyên vật liệu đến bài trí từng chi tiết nhỏ.

Nằm gọn trong chiếc hộp dài 15cm, rộng 15cm và cao 20cm, khung cảnh hư hư thực thực về một ngôi đền theo phong cách thần đạo Nhật nằm nép mình bên vách núi hiện ra, bao quanh là màu xanh mướt mắt của rêu, cây, cỏ như chốn ẩn cư của một bậc danh sĩ.

Trước ngôi đền là một chiếc cổng torri do Thành tự đục đẽo và sơn phết từ những miếng gỗ. Một hàng đá sỏi được đặt để khéo léo, có thể chắp cánh cho trí tưởng tượng của người xem như đang sải bước lên chính điện ngôi đền.

Hào hứng khoe những bức ảnh tác phẩm đầu tay lên một cộng đồng chơi Terrarium trên Facebook có hơn 21.000 thành viên, Thành nhận được nhiều lời khen ngợi. Người hỏi cách gọt giũa mái đền mang dấu ấn kiến trúc Á Đông, số khác thắc mắc làm sao cho rêu mọc bám chắc được vào thành đứng của bể.

Một số thành viên góp ý: tránh để tán cây che mất lớp đá trên đường đi, nên trồng xen một số bụi trúc nhỏ vốn là hình ảnh đặc trưng của cố đô Kyoto... nhằm tăng "chất" Nhật cho cảnh sắc.

Thành cho biết lần đầu thấy những chiếc Terrarium một năm trước và lập tức bị cuốn hút nhưng đến nay mới thử sức với hộp đầu tiên. Thành sử dụng "cây nhà lá vườn", với những vật dụng dễ kiếm, có sẵn quanh nhà.

Ở dưới cùng hộp Terrarium, Thành đặt một lớp đá nham thạch làm nền, phủ lớp sỏi nhỏ và lớp đá trân châu trắng, cuối cùng là lớp đất trồng cây akadama. Để tạo hệ sinh thái, Thành nhặt nhạnh một vài cây con con như dương xỉ, rêu nhung, rêu sao… và kết hợp trồng xen kẽ. Phần mái đền và cổng torri, Thành làm bằng nhựa và bột đá.

Chiếc Terrarium của Thành thuộc dạng kín, có nắp đậy. Khi đóng nắp, không gian bên trong hộp trở thành một hệ tuần hoàn, mảng xanh có thể tự sinh trưởng. Hơi nước từ cây xanh tỏa ra cung cấp ngược trở lại nhu cầu sống của chúng.

Chỉ cần để Terrarium ở nơi thoáng mát, ban ngày có thể cho các mảng xanh hứng một ít ánh nắng mặt trời hoặc sắm bộ đèn 7W tạo ánh sáng nhân tạo giúp cây quang hợp.

Terrarium có nhiều kích thước, loại lớn cỡ 1-2m để trang trí phòng khách, phòng ngủ, vừa thì cỡ vài chục cm đặt trên bàn học, bàn làm việc. Có cả những Terrarium chỉ nhỏ bằng lòng bàn tay, người chơi có thể mang theo bên mình.

"Điều này thú vị hơn nhiều so với trồng chậu cây riêng lẻ treo trên ban công chung cư, bởi trong những chiếc Terrarium, bạn ngắm nhìn được những mảng xanh tương tác, phụ thuộc vào nhau để sinh trưởng, hệt như ở ngoài tự nhiên", Thành nói.

Một trong những chiếc Terrarium của Hoàng Phong. Ảnh: TRỌNG NHÂN

Đến mọi nơi trong trí tưởng tượng

Không phải ai cũng có thể tự làm từ A-Z một chiếc Terrarium. Khi phong trào chơi môn này phát triển, nhiều dịch vụ đã ra đời để giúp người yêu thích thiên nhiên nhưng không khéo tay có thể tự tạo một tác phẩm Terrarium ưng ý.

Một số nơi mở lớp học làm Terrarium, đủ nguyên vật liệu như hộp, đất, cát, cây xanh và "đồ nghề" như dao, nhíp, thau, chậu, có "tiền bối" hướng dẫn làm những chiếc Terrarium vừa mắt. Như tại The Terrator (quận Phú Nhuận, TP.HCM) tổ chức trung bình 2 tuần/buổi, phí tham gia 780.000 đồng/người. Các học viên sẽ lần lượt học những kiến thức cơ bản về Terrarium, thực hành và mang thành quả về nhà.

Làm một Terrarium không quá khó, nhưng để tạo một tác phẩm ấn tượng và để lại dấu ấn, cần cho Terrarium một câu chuyện riêng. "Cùng là cảnh rừng nhiệt đới nhưng góc nhìn của mỗi người sẽ khác nhau và cách truyền tải trong một thể tích giới hạn cũng khác nhau… Cái khó là thể hiện được ý tưởng riêng của người chơi", đại diện The Terrator chia sẻ.

Hiện có những dịch vụ hỗ trợ người chơi biến những hình ảnh thiên nhiên trong tưởng tượng của mình thành những cảnh sắc thật có thể chiêm ngưỡng trong những những chiếc Terrarium. Chị Jang Eun Joo (38 tuổi, ngụ P.Bình Trưng Tây, TP Thủ Đức) nói chị mong ước được đặt chân đến những khu rừng xanh ngút ngàn vùng Tây Âu.

Giữa khung cảnh đẹp như tranh vẽ, chị có thể ngồi trên tàu hỏa, hai bên là những cánh rừng già, thỉnh thoảng băng qua những hang động, có khi lại gặp những hồ nước trong vắt. Không gian chẳng khác nào tranh vẽ này luôn vấn vương trong tâm trí chị.

Chị Joo tìm đến "tiền bối" có kinh nghiệm, theo học một buổi workshop 1-1, cả hai cùng hiện thực hóa ý tưởng trên thành tác phẩm Terrarium. Họ phác họa hình ảnh ra giấy. "Tiền bối" chuẩn bị sẵn nguyên vật liệu, đạo cụ và hướng dẫn chị đục đẽo những khối xốp thành hình thù núi đá, khoét hang động, đào hồ nước…

Tiếp đó là đắp đất (được làm sạch để tránh ẩm mốc) và trồng cây (cây có kích thước lớn nhỏ và phải đặt đúng khoảng cách xa gần để khung cảnh có độ sâu).

Đoàn tàu xuyên rừng là điểm nhấn trong chiếc Terrarium của chị Joo. Ảnh: TRỌNG NHÂN

Sau một buổi, chiếc Terrarium hoàn thiện mà theo chị Joo là giống đến 99% so với nơi mà chị tưởng tượng, chi phí khoảng 2 triệu đồng. Đây là loại Terrarium hở, không khí trong và ngoài hộp có thể lưu thông, hơi nước từ cây dễ bốc hơi nên người chơi thường xuyên cấp ẩm bằng bình xịt phun sương.

"Mỗi ngày khi thức dậy, việc đầu tiên mình làm là ra phòng khách ngắm Terrarium. Đi làm về, mình đến Terrarium, tưới cho cây một ít nước. Có khi mình nhìn thật lâu, thả hồn vào cảnh để xả stress sau một ngày mệt nhọc. Mình thấy một vài con trùn sống trong đất, rồi một đàn nhện đến giăng tơ, vài con côn trùng nhỏ đậu trên những tán cây. Vậy là nơi tưởng tượng giờ thành khung cảnh thật sự sống động trong nhà mình", chị Joo nói.

Anh Nguyễn Hoàng Phong (28 tuổi, ngụ quận 7) xem Terrarium là nơi anh có thể cân bằng lại đời sống tâm hồn và "lãng du" đến bất kỳ đâu ngay tại căn phòng trọ của anh. Có hôm Phong cảm nhận mình như một lữ khách lạc vào rừng châu Âu, chỉ trong một đêm, tác phẩm Terrarium mang chủ đề này đã hình thành.

Có lúc Phong lấy cảm hứng từ một bộ phim điện ảnh nói về chuyến đi tìm những viên đá ma thuật, và anh làm nên một khu rừng kỳ bí với điểm nhấn là một viên đá được đánh đèn tạo không gian huyền diệu.

"Làm các tác phẩm đòi hỏi bạn phải yêu, mở lòng và thả hồn với thiên nhiên. Khi đang bực bội, bạn không thể sắp đặt các tiểu cảnh có hồn được. Chơi Terrarium, bạn có điều kiện sống chậm hơn, sâu hơn, có điều kiện nuôi dưỡng tâm hồn mình hơn", anh Phong nói.■

Thị trường đồ phụ trợ

Một bụi nhỏ (1-3 cây) dương xỉ sừng hươu khoảng 30.000 đồng, ngưu mao chiên chậu khoảng 25.000 đồng, lưỡi hổ 30.000 đồng, bucep 50.000 đồng, rêu 40.000 đồng…

Bên cạnh những loại cây có mức giá phù hợp với số đông, một số người chơi Terrarium có tiền có thể tạo điểm nhấn cho tác phẩm của mình bằng cây đắt tiền, cây ngoại nhập. Như trầu bà Nam Mỹ, thiên tuế, mai chiếu thủy, bonsai thông, tùng, sanh… có dáng đẹp, phù hợp với ý đồ của dân sành chơi có giá từ vài triệu đến vài chục triệu đồng.

Người chơi Terrarium cũng chú ý đến hình dáng của chiếc hộp. Hộp phổ biến có dạng hình trụ, hình cầu, ngũ giác, bát giác, đa diện… Hộp ít phổ biến hơn có hình ngôi nhà, chiếc thuyền, rương kho báu… Loại hộp yêu cầu cầu kỳ, lạ mắt phải đặt hàng riêng, giá hơn 1 triệu đồng/hộp và phải chờ cả tháng mới có hàng.

Các loại đá trang trí cũng được người chơi tìm mua, phổ biến là thạch anh hồng, thạch anh xanh, onyx đen, tourmaline, ruby hồng, thạch anh trắng, thạch anh vàng, mã não đỏ, mắt hổ nâu… với giá dao động từ vài trăm đến vài triệu tùy loại.

"Quan trọng là người chơi cần hiểu được các thuộc tính của cây, biết đâu là loại ưa ẩm, ưa khô, ưa ít sáng để có thể kết hợp với nhau trong Terrarium. Với phụ kiện trang trí cũng vậy, cần đặt để làm sao để thấy được sự cân đối và hài hòa với tổng thể", Phong nói.

Ông Nguyễn Nam (quận 5), kinh doanh cả bộ môn thủy sinh và Terrarium, cho biết hiện số người chơi môn Terrarium ở Việt Nam còn ít. Tại cửa hàng của ông, doanh thu từ Terrarium chiếm khoảng 20% do khá mới. "Do người chơi Terrarium chưa đông, các nhà kinh doanh cũng nhát tay khi nhập các thiết bị để hỗ trợ cho môn chơi này.

Ở các nước có phong trào chơi Terrarium mạnh như Nhật, Hàn, họ có những loại bình xịt chuyên dụng làm xốp khô ngay lập tức, dùng để đục đẽo cảnh núi non. Ở Việt Nam chỉ có loại bình xịt phải đợi một thời gian, từ vài chục phút đến hơn tiếng đồng hồ, để xốp khô", ông Nam nói.