Tại hội thảo Đảm bảo trật tự, an toàn giao thông trên các tuyến đường bộ cao tốc diễn ra sáng 19-3, thượng tá Lê Quang Hòa, trưởng Phòng hướng dẫn, điều khiển giao thông và dẫn đoàn (Cục Cảnh sát giao thông), cho biết việc đảm bảo trật tự an toàn giao thông trên các tuyến cao tốc đặt ra nhiều vấn đề. Trong thời gian qua, nhiều vụ tai nạn đã xảy ra với một số vụ đặc biệt nghiêm trọng.

Đến nay cả nước đã đưa vào khai thác khoảng 1.700km đường cao tốc và tiến tới cột mốc 3.000km trong 2 năm tới.

"Không vì mục tiêu 3.000km cao tốc mà khai thác đường không đạt chuẩn"

Theo thượng tá Lê Quang Hòa, "cao tốc phân kỳ" hay "cao tốc 2 làn xe" là khái niệm mới phát sinh thời gian gần đây, do khó khăn về nguồn lực triển khai. Tuy nhiên, ông cho rằng để đảm bảo an toàn, đường cao tốc tối thiểu phải có dải phân cách cứng ở giữa.

"Chúng tôi kiên quyết đề nghị việc phát triển đường cao tốc phải đặt yếu tố an toàn cho con người lên hàng đầu. Nếu không an toàn, phải hạ cấp đường không còn là cao tốc; hạn chế một số loại xe và giảm tốc độ khai thác", ông nói.

Ông đồng thời cho rằng không thể vì mục tiêu có 3.000km cao tốc mà khai thác theo chuẩn cao tốc đối với những con đường chưa đạt chuẩn của loại hình đường bộ này.

Lấy dẫn chứng về cao tốc Nội Bài - Lào Cai (đoạn Yên Bái - Lào Cai) chỉ có 2 làn xe, không dải phân cách cứng, ông Hòa nói con đường này đã qua 10 năm khai thác và thu phí nhưng đến nay chất lượng đã xuống cấp và vẫn chưa được đầu tư mở rộng đúng theo quy hoạch.

Đối với một số đoạn tuyến cao tốc gần đây đưa vào sử dụng nhưng không có làn khẩn cấp liên tục như cao tốc Bắc - Nam, Tuyên Quang - Phú Thọ…, thượng tá Lê Quang Hòa cho biết khi xảy ra tai nạn, cảnh sát giao thông không thể tiếp cận để giải quyết sự cố do ùn tắc.

Ngoài ra có một số tuyến đường cao tốc cũng được nêu khi có làn dừng khẩn cấp nhưng không đủ bề rộng theo quy định. Thượng tá Lê Quang Hòa lấy dẫn chứng vụ tai nạn xảy ra trên cao tốc Cam Lộ - La Sơn hôm 10-3 làm 2 người chết.

Cơ quan chức năng xác định lái xe tải có vi phạm. Tuy nhiên trước đó, xe này gặp sự cố, lái xe đã đỗ vào làn dừng khẩn cấp. Nhưng làn có bề rộng chỉ 2m, phương tiện vẫn thừa ra bên ngoài khoảng 1m.

Ông Hòa cũng nêu thực trạng trên những tuyến cao tốc chiều dài hàng trăm km nhưng lực lượng cảnh sát giao thông không có nơi để bố trí lực lượng, không có nơi tiếp dân, xử lý vi phạm. Tại một số tuyến qua tỉnh Khánh Hòa, Bình Thuận, cảnh sát giao thông phải thuê nhà để làm việc.

"Xe vi phạm ở Cam Lâm (Khánh Hòa), không thể đưa họ về tới TP.HCM để xử lý hay tạm giữ xe được", thượng tá Hòa nói.

Trưởng Phòng hướng dẫn, điều khiển giao thông và dẫn đoàn của Cục Cảnh sát giao thông đề nghị cải tạo sớm các tuyến cao tốc chưa đủ tiêu chuẩn. "Chúng ta làm bao nhiêu thì chỉ khai thác mức đó, không thể khai thác cao tốc phân kỳ giống như cao tốc đầy đủ", ông nói.

Đường cao tốc phải có tối thiểu 2 làn xe mỗi chiều

Ông Khuất Việt Hùng (phó chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông quốc gia) khẳng định tầm quan trọng của mạng lưới đường bộ cao tốc đối với phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh. Khi áp dụng dữ liệu kiểm soát hành trình tính toán 1 triệu km trên mọi loại đường khác nhau, khẳng định được đường cao tốc là an toàn nhất.

Ông Hùng dẫn chứng sau khi hoàn thành tuyến Cao Bồ - Mai Sơn, tai nạn giao thông qua TP Ninh Bình giảm sâu. "Đây là những nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị, của ngành giao thông", ông nói và cho biết cũng là quy định 80km/giờ, nhưng với quốc lộ thì điều kiện an toàn không thể bằng với đường cao tốc, kể cả khi so với cao tốc 2 làn xe.

Cũng theo ông, thời gian qua các vụ tai nạn giao thông trên các tuyến đường cao tốc đã xảy ra và nguyên nhân chủ yếu là kiến thức và ý thức chấp hành của người điều khiển phương tiện.

"Ít nhất 2 vụ tai nạn nghiêm trọng trên tuyến đường cao tốc Cam Lộ - La Sơn vừa qua, nếu không dừng xe như vậy, nếu không vượt ẩu như vậy thì không có hậu quả đáng tiếc", ông Khuất Việt Hùng nói.

Trước những ý kiến lo ngại vì bất cập trong xây dựng hạ tầng, phó chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho rằng phải xây dựng bộ quy chuẩn đường cao tốc và Bộ Giao thông vận tải sắp ban hành bộ quy chuẩn này.

Khi có tiêu chuẩn, đã là đường cao tốc phải có tối thiểu 2 làn xe mỗi chiều và phải có làn dừng khẩn cấp. "Nếu không làm được quy chuẩn, còn sẽ phải trả giá bằng cả sinh mạng con người", ông nói.

Đường cao tốc phải tối thiểu 4 làn xe

Nhấn mạnh về những đoạn, tuyến cao tốc 2 làn xe không có dải phân cách cứng ở giữa, đại tá Nguyễn Quang Nhật (Cục Cảnh sát giao thông) cho biết tại đây luôn tiềm ẩn nguy cơ, và khi xảy ra tai nạn thường đặc biệt nghiêm trọng.