Nhà đầu tư theo dõi thị trường chứng khoán - Ảnh: BÔNG MAI

Hôm nay 10-3, Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) cho biết đã có công văn gửi Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng và các lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán nhà nước (SSC) đề xuất các giải pháp khắc phục tình trạng "tắc nghẽn" trên sàn giao dịch chứng khoán TP.HCM (HSX).

VAFI hình dung sàn HSX như "trái tim của thị trường chứng khoán Việt Nam" và đang bị thương tổn trong 3 tháng qua vì tình trạng nghẽn lệnh.

"Có thời điểm nhà đầu tư không thể biết quan hệ cung cầu trong giao dịch chứng khoán hoặc không thể mua, bán chứng khoán… làm ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của nhà đầu tư và uy tín của thị trường chứng khoán Việt Nam với giới đầu tư quốc tế", đại diện VAFI cho biết.

Đồng thời VAFI cho rằng các sự cố trên thể hiện "năng lực quản trị điều hành HOSE rất yếu kém".

VAFI nhận định sự yếu kém này không phải bây giờ mới lộ rõ mà trong mấy năm qua đã có vài trường hợp nghiêm trọng bị sập sàn chứng khoán nhưng sau đó không có các giải pháp khắc phục hữu hiệu.

Sự yếu kém năng lực quản trị HOSE còn thể hiện khi dự án làm hệ thống giao dịch mới triển khai từ năm 2012 nhưng đến nay vẫn chưa xong và không biết chắc chắn bao giờ mới hoàn thành.

Theo VAFI, HOSE cũng rất yếu kém trong khâu giám sát thị trường, vì "tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, tình trạng lừa đảo thao túng chứng khoán ngày càng phát triển đã tạo ra nhiều cổ phiếu rác, cổ phiếu lừa đảo. Cổ phiếu rác được chọn vào bộ chỉ số VN30 một cách dễ dàng và tồn tại trong nhiều năm, ban lãnh đạo HOSE có thể biện minh rằng họ chọn vì cổ phiếu rác đó thanh khoản tốt và đủ tiêu chí chọn lọc nhưng họ 'không biết rằng' tính thanh khoản đó là giả tạo, bị điều khiển bởi công ty chứng khoán của đội thao túng giá để dụ dỗ hàng vạn nhà đầu tư nhỏ lẻ vào ôm bom và từ đó các kẻ thao túng có cơ hội bán giấy lấy tiền thật với lợi nhuận hàng ngàn tỉ đồng".

Tình trạng yếu kém như phân tích trên, theo VAFI, là do công tác bổ nhiệm nhân sự một số chức danh chủ chốt trong ban điều hành HOSE và hội đồng quản trị không đạt yêu cầu.

VAFI đưa ra ba đề xuất. Thứ nhất, thuê nhân sự giỏi người nước ngoài, có nhiều kinh nghiệm và thành tích quản lý vận hành các sở giao dịch nổi tiếng trên thế giới làm tổng giám đốc, phó tổng giám đốc phụ trách IT, giám sát thị trường tại Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam (Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án thành lập Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam theo mô hình công ty mẹ - con trên cơ sở sắp xếp lại HNX và HOSE). Những người này cũng phải có khả năng kiêm nhiệm các chức danh quản lý chủ chốt tại HOSE.

"Thuê người nước ngoài giỏi quản lý sở giao dịch với chi phí không nhiều so với doanh thu hoạt động của HOSE và đem lại lợi ích rất lớn cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Thị trường chứng khoán không thể phụ thuộc vào năng lực yếu kém của vài người và đến khi bị sự cố như hiện nay thì không thể nhanh chóng khắc phục được" - ông Nguyễn Hoàng Hải, phó chủ tịch VAFI, nói.

Ông Hải cũng chia sẻ hiệp hội và các công ty chứng khoán, các nhà đầu tư nước ngoài sẵn sàng giúp Bộ Tài chính tìm kiếm và lựa chọn nhân sự nếu Bộ Tài chính yêu cầu.

Thứ hai, không bổ nhiệm lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán nhà nước hay các cơ quan trong Bộ Tài chính vào các chức danh chủ chốt trong hội đồng quản trị, ban điều hành của các sở giao dịch, trung tâm lưu ký chứng khoán như trước kia và hiện nay.

Thứ ba, cần nhanh chóng cổ phần hóa Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và Tổng công ty Lưu ký chứng khoán để cho các đơn vị này có năng lực quản trị ngang tầm các nước trong khu vực.

'Người trong cuộc' lên tiếng về sàn HOSE nghẽn lệnh

TTO - Nguyên lãnh đạo của Ủy ban Chứng khoán nhà nước (đề nghị không nêu tên) lý giải vì sao sàn HOSE lại nghẽn và chậm xử lý.