Sáng 28-5, Quốc hội thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi).

Trình Quốc hội 2 phương án đổi tên tòa án

Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết nhiều ý kiến không tán thành quy định đổi mới Tòa án nhân dân cấp tỉnh thành Tòa án nhân dân phúc thẩm, Tòa án nhân dân cấp huyện thành Tòa án nhân dân sơ thẩm.

Nhiều ý kiến tán thành dự thảo luật về đổi mới tòa án nhân dân theo thẩm quyền xét xử.

Bà Nga nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy việc đổi mới tòa án cấp tỉnh thành tòa án phúc thẩm, tòa án cấp huyện thành tòa án sơ thẩm theo thẩm quyền xét xử, nhưng nhiệm vụ, quyền hạn của các tòa án này thì không thay đổi.

Các tòa án vẫn gắn với đơn vị hành chính cấp huyện, cấp tỉnh; tòa án phúc thẩm vẫn xét xử sơ thẩm một số vụ án.

Quy định này chưa thống nhất về tổ chức với các cơ quan tư pháp khác ở địa phương và phải sửa đổi một số luật liên quan để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, đồng thời phát sinh một số chi phí (như sửa con dấu, biển hiệu, các loại biểu mẫu, giấy tờ).

Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cho giữ nguyên quy định của luật hiện hành về tòa án cấp tỉnh, tòa án cấp huyện.

Do đại biểu Quốc hội còn có ý kiến khác nhau và Tòa án nhân dân tối cao tiếp tục đề nghị đổi mới tòa án cấp tỉnh thành tòa án phúc thẩm, tòa án cấp huyện thành tòa án sơ thẩm.

Nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo xây dựng 2 phương án tại dự thảo luật để trình Quốc hội xem xét, thảo luận.

Cụ thể tổ chức của tòa án nhân dân bao gồm: Phương án 1, tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (giữ nguyên như hiện hành).

Phương án 2, tòa án nhân dân phúc thẩm.

Phương án 1, tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (giữ nguyên như hiện hành).

Phương án 2, tòa án nhân dân sơ thẩm.

Ý kiến khác nhau của đại biểu về 2 phương án

Nêu ý kiến sau đó, đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) cho rằng việc đổi tên theo phương án 2 chỉ dừng lại ở tên gọi, còn nội hàm không khác tên gọi của luật hiện hành. Vì vậy, ông đồng tình với phương án 1 giữ nguyên theo luật hiện hành.

Đồng thời, cần tiếp tục sửa các luật về tố tụng để tăng quyền cho tòa án cấp huyện, thị xã, thành phố... Khi có đủ điều kiện mới sửa đổi cho phù hợp.

Còn đại biểu Phạm Thị Xuân (Thanh Hóa) bày tỏ đồng tình với việc đổi tên tòa án cấp tỉnh, cấp huyện theo thẩm quyền xét xử ở phương án 2. Bà nói việc đổi tên này là phù hợp, cần thiết, đồng thời đưa ra nhiều lập luận cho quan điểm của mình.

Bà nêu rõ việc thành lập các tòa án này không phải sửa các luật liên quan vì đã quy định trong điều khoản chuyển tiếp của dự luật.

Cùng với đó, bà Xuân nhấn mạnh việc đổi tên này có phát sinh chi phí sửa con dấu, biển hiệu của tòa án nhưng không đáng kể so với lợi ích to lớn, lâu dài như tăng hiệu quả, chuyên môn hóa, đảm bảo tính nhất quán áp dụng pháp luật, phù hợp với trình độ phát triển, đảm bảo tính minh bạch...

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đồng tình với phương án 1, giữ nguyên tên tòa án cấp tỉnh, huyện theo luật hiện hành.

Tuy nhiên, theo ông Hòa, một số đại biểu và chánh án Tòa án nhân dân tối cao vẫn đề nghị đổi tên tòa án cấp tỉnh, huyện.

Do còn ý kiến khác nhau của các đại biểu liên quan đến 2 phương án, nên ông Hòa đề nghị Quốc hội cho lấy phiếu ý kiến của các đại biểu về nội dung này.

"Chúng ta có 487 đại biểu nhưng chỉ có trên dưới 30 đại biểu phát biểu nên chưa biết mấy trăm đại biểu còn lại ủng hộ phương án nào. Nên lấy phiếu để đảm bảo khách quan, chính xác", ông Hòa nêu.

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam) bày tỏ ủng hộ phương án 2, thực hiện đổi tên vì đáp ứng các nghị quyết của Đảng.

Tuy nhiên, ông đồng tình với đề xuất của đại biểu Hòa về việc lấy phiếu ý kiến của đại biểu với 2 phương án.

Luật sư, giảng viên có thể được bổ nhiệm thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao

Dự luật trình Quốc hội đề nghị bổ sung luật sư, giảng viên đại học... có thể được tuyển chọn, bổ nhiệm làm thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.